мільяне́р, ‑а, м.

Уладальнік багацця, якое ацэньваецца ў мільён, мільёны (якіх‑н. грашовых адзінак). У гасцініцы «Анфа» спыняюцца замежныя мільянеры, амерыканскія кіназоркі і дыпламаты. В. Вольскі.

[Фр. millionnaire.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі ​1, нескл., н.

У музыцы — сёмы гук музычнай гамы, а таксама нота, якая абазначае гэты гук.

[Іт. si.]

сі ​2, нескл., ж.

Скарочаная назва Міжнароднай сістэмы адзінак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяміты́сячны, ‑ая, ‑ае.

1. Ліч. парадк. да сем тысяч. Сямітысячны нумар.

2. Які складаецца з сямі тысяч адзінак. Сямітысячнае войска. // Цаною ў сем тысяч. Сямітысячны гарнітур.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уніта́рны, -ая, -ае.

У выразе: унітарная дзяржава — форма дзяржаўнага ўладкавання, пры якой тэрыторыя дзяржавы, у адрозненне ад федэрацыі, не мае ў сваім складзе федэратыўных адзінак (штатаў, зямель), а падраздзяляецца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі (раёны, вобласці і г.д.).

Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шасцяры́к, -церыка́, мн. -церыкі́, -церыко́ў, м.

1. Старадаўняя руская мера (вагі, аб’ёму, ліку і пад.), якая змяшчае шэсць якіх-н. адзінак, а таксама прадмет такой вагі, аб’ёму і пад.

2. Запрэжка ў шэсць коней.

Ехаць шасцерыком.

|| прым. шасцерыко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шасціты́сячны, ‑ая, ‑ае.

1. Ліч. парадк. да шэсць тысяч.

2. Які складаецца з шасці тысяч адзінак. Шасцітысячны атрад.

3. Разм. Коштам у шэсць тысяч рублёў. Шасцітысячны гарнітур.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Злот, злоты ’польская грашовая адзінка’, адкуль ’манета вартасцю 15 кап’ (Нас., Бяльк.) і г. д. З польск. złoty ’грашовая адзінка (< ’залаты’, гл. золата). Злот, відаць, утварэнне назоўніка шляхам усячэння для падвядзення пад тып назвы іншых грашовых адзінак (рубель, дукат, талер і г. д.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адзі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Першы, найменшы цэлы лік, а таксама яго лічбавы знак «1». // толькі мн. (адзі́нкі, ‑нак). Апошняя лічба ў мнагазначных ліках. Двухзначны лік складаецца з адзінак і дзесяткаў.

2. Самая нізкая адзнака паспяховасці ў пяцібальнай сістэме, якая азначае: «вельмі дрэнна».

3. У спалучэнні з назоўнікамі або прыметнікамі азначае велічыню, якая прынята для вымярэння аднародных велічынь. Адзінка вымярэння. Грашовая адзінка. Адзінка даўжыні. Кармавая адзінка. Адзінка паскарэння. Сістэма адзінак.

4. Кожная асобная істота, прадмет, паасобнік. Аддзел рукапісаў сабраў каля 2000 адзінак рукапісных твораў. «Беларусь». // Службовае месца ў штатным раскладзе якой‑н. установы, арганізацыі. Штатная адзінка. Вакантная адзінка. // толькі мн. (адзі́нкі, ‑нак). Мала хто; паасобныя. З вялікай групы экскурсантаў толькі адзінкі дасягнулі вяршыні гары.

5. звычайна з азначэннем. Самастойная частка нечага цэлага. Адміністрацыйная адзінка. Гаспадарчая адзінка. Баявая адзінка.

6. Асобны чалавек; асоба, індывідуум. Гераізм савецкіх людзей — не якасць выключных адзінак, а масавая з’ява, уласцівасць усяго народу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́ценны, ‑ая, ‑ае.

1. Разм. Вартасцю ў сто рублёў; сторублёвы. Соценны білет. / у знач. наз. со́ценная, ‑ай, ж. Ларывончык палез у кішэню, дастаў новенькую соценную і працягнуў яе Алімпе. Сабаленка.

2. Які складаецца са ста адзінак або які мае сто якіх‑н. адзінак. Пасярод стала, поруч з попельніцай, ляжала соценная пачка папярос. М. Ткачоў.

•••

Соценная вага — вага, на якой прадмет, што ўзважваецца, ураўнаважваецца ў сто разоў лягчэйшай гірай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

структуралі́зм, ‑у м.

1. Напрамак у навуцы, які апісвае аб’ект як сістэму элементаў.

2. Адзін з напрамкаў у мовазнаўстве, які разглядае структуру мовы як цэласную сістэму адносін моўных адзінак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)