гаміні́ды

(н.-лац. hominidae, ад лац. homo, -minis = чалавек)

сямейства атрада прыматаў, якое ўключае як выкапнёвых (пітэкантрапа, неандэртальца і інш.), так і сучасных людзей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

геліяста́т

(ад гелія- + -стат)

астранамічны прыбор, у якім пры дапамозе гадзіннікавага механізма люстэркі паварочваюцца так, што адбітыя ад іх сонечныя прамяні захоўваюць нязменны кірунак.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

deserve

[dɪˈzɜ:rv]

v.

заслуго́ўваць, быць ва́ртым чаго́

He deserves it —

а) Ён гэ́тага заслуго́ўвае

б) Так яму́ й трэ́ба

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

наперако́с нареч.

1. ко́со (по отношению к чему-л.);

прыбі́ць пла́нку н. — приби́ть пла́нку ко́со;

2. перен. не так, как ну́жно, как бы сле́довало;

усё пайшло́ н. — всё пошло́ не так, как ну́жно (как бы сле́довало)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ужо́

1. нареч. уже́, уж;

у. ху́тка паўдня́ — уже́ (уж) ско́ро по́лдень;

2. частица усил. уж;

не так у. дрэ́нна — не так уж пло́хо;

ве́льмі ўжо шмат рабо́ты — о́чень уж мно́го рабо́ты;

◊ а ўжо ж — разуме́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ухо́даць сов., разг.

1. изнури́ть, изму́чить;

так ~дала яго́ хваро́ба — так изнури́ла его́ боле́знь;

2. уби́ть, погуби́ть;

3. промота́ть, загуби́ть;

у. усе́ гро́шы — промота́ть все де́ньги;

◊ ~далі сі́ўку круты́я го́ркі — погов. уката́ли (уходи́ли) си́вку круты́е го́рки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Агу́ ’так’ (Касп., Гарэц.). Гукапераймальнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

То́-та ’то́-та ж’, ’у тым вось і справа’, ’вось іменна’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), то́та ’так, але’ (Бяльк.), то́‑то ’то’ (маст., Хромчанка, дыс.), ’так’: от то‑то й ёсь (Сержп. Прык.). Параўн. рус. то́‑то (же) ’вось так’. Адзайменнікавая часціца, утвораная ад той (гл.) шляхам рэдуплікацыі формы н. р. займенніка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

про́ста.

1. прысл. Прама, не зварочваючы ўбок.

Ідзіце п., потым звярніце налева.

2. прысл. Непасрэдна.

Пачнём п. са справы.

3. чаго. Сапраўды, на самай справе.

Гэтаму п. нельга паверыць.

4. часц. Толькі, не што іншае, як.

Гэта п. здзек.

5. прысл. Неяк выпадкова, без асаблівага намеру.

Зайшоў п. пагаварыць.

6. прысл. Наогул.

Дапамагалі родзічы і п. добрыя людзі.

◊

Проста так — без асаблівых прычын, намеру (у 5 знач.).

Чаго ты прыйшоў? — Проста так.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нездарма, недарэмна, нядарам, не без прычыны, не так сабе

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)