vice
I [vaɪs]
n.
1) блага́я звы́чка, схі́льнасьць да благо́га
2) зло -а n.; грэх -у m.
3) ва́да, зага́на f.
4) нараві́стасьць f. (у каня́)
5) распу́ста f.
II [vaɪs]
гл. vise
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
чы́сціць
1. pútzen vt, réinigen vt; säubern vt; bürsten vt (шчоткай) schéuern vt (посуд); stríegeln vt (каня);
чы́сціць зу́бы die Zähne pútzen;
2. (садавіну, гародніну і г. д.) schälen vt, (áb)péllen vt;
чы́сціць ры́бу éinen Fisch ábschuppen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
picket
[ˈpɪkət]
1.
n.
1) кол, убі́ты ў зямлю́
2) вартаўні́чая заста́ва
3) піке́т -у m.
2.
v.t.
1) абгаро́джваць частако́лам
2) прывя́зваць да слупа́ (каня́)
3) расстаўля́ць піке́ты (падча́с стра́йку)
4) пікетава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
snout
[snaʊt]
n.
1) мы́за, пы́са, мо́рда f. (каня́, каро́вы), мо́рдачка f. (вавёркі, за́йца)
2) лыч -а́ m., ры́ла n. (сьвіньні́)
3) па́шча, зя́па f. (саба́кі, ры́бы)
4) informal чалаве́чы нос (асаблі́ва вялі́кі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Абро́к 1 ’ахвяраванне рэлігійнага парадку’ (Бяльк.), ’абяцанне, якое давалі богу, каб перасталі дзеці паміраць’ (КСТ) > ст.-рус. оброкъ, чэш. obrok ’аброк’, балг. обрак ’абяцанне’, серб.-харв. о̏брок ’тэрмін’, славен. obrok ’тс’ < ob‑rokъ < rekǫ ’гавару, абяцаю’, Фасмер, 3, 108. Гл. аброк 2.
Абро́к 2 ’корм, які бярэцца ў дарогу для каня’ (літ. abrãkas ’тс’ з беларускіх гаворак), чэш. obrok, польск. obrok ’корм’, серб.-харв. о̀брок ’паёк, рацыён’, славен. obrok ’корм’ да аброку
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ахвары́цца ’?’, параўн. у Дуніна–Марцінкевіча: «Пад каньмі аж зямля стоніць // «Ахварысь, падзі!» — крычыць…» Няясна. Магчыма, сапсаванае пры рэдагаванні: ахварысь нагадвае польск. foryś (forytarz) < ням. Vorreiter (Брукнер, 126) ’фарэйтар’, якое магло б пры адаптацыі даць хворысь або хвары́сь (з пераносам націску) ’фарэйтар’; тады прыведзены вышэй сказ трэба было б чытаць: «Пад каньмі аж зямля стоніць // А хварысь «Падзі!» крычыць…» Параўн. укр. палес. хво́рищь ’служка, якога саджалі вярхом на каня ў запрэжанай чацвёрцы коней’ (Лысенка, СПГ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наці́нка ’прымус да яды і работы’ (Нік., Оч.), ’зацён, нораў (у каня)’ (Бяльк.), сюды ж націна́ць ’настойваць’ (Сл. ПЗБ). Да цяць, тну, параўн. аця́цца ’згубіць жаданне есці’ (гл.), заці́н ’прымус’, заці́нлівы ’наравісты’ (Гарэц., Сцяц.), затну́цца ’занатурыцца’ (Сцяц.), заця́ты ’ўпарты’ і інш.; развіццё семантыкі ад ’рэзаць, біць’ да ’стаць упартым’ або ’пераадолець упартасць’ звязана, відаць, з архаічным спосабам уздзеяння на аб’екты, што характарызуюцца незвычайнымі паводзінамі, параўн. палес. зацінаць ’заткнуўшы нож у дрэва, чараваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́рсткі ’хуткі, жвавы’ (ТСБМ, Некр.), гарачы, прыткі’ (слонім., Арх. Бяльк.), ’запальчывы’ (калінк., Мат. Гом.), ’які балюча рэагуе на заўвагі ці парады’ (докш., Янк. Мат.; Янк. 1, Шат., Ян.), ’наравісты (пра жывёлу)’ (чэрв., Сл. ПЗБ), по́рскі ’хуткі’ (Мат. Гом.). Хутчэй за ўсё, да порскаць (гл.) пад уплывам семантыкі ’незадаволена рэагаваць’; ’фыркаць’, што суадносіцца і са значэннем ’пырхаць’, параўн. літ. pùrst ’пырх’, укр. порски́й ’хуткі, жвавы (пра каня)’, порськи́й ’тс’, гл. ЕСУМ 4, 528.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́ездзіць сов.
1. в разн. знач. вы́ездить;
не адну́ ты́сячу кіламе́траў ён ~дзіў за год — не одну́ ты́сячу киломе́тров он вы́ездил за́ год;
в. каня́ — вы́ездить ло́шадь;
2. проложи́ть;
в. даро́гу ў жы́це — проложи́ть доро́гу во ржи́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
аста́ча, ‑ы, ж.
1. Тое, што асталося пасля аддзялення часткі; рэшткі чаго‑н. Бавар[ац].. выліў у сваю чарку астачу з бутэлькі, не спяшаючыся выпіў і падаўся з альтанкі да запрэжанай фуры. Ракітны. За канаўкаю чалавек прывязаў каня да мізэрнай астачы плота. Чорны.
2. Спец. Велічыня, якая атрымліваецца пры адыманні ад дзеліва здабытку дзельніка на цэлую дзель. Дзяленне без астачы. Астача ад дзялення.
•••
Без астачы — цалкам, поўнасцю.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)