гад, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. звычайна мн. Жывёла сямейства паўзуноў (змяя, гадзюка і пад.).

2. перан. Агідны чалавек, гадзіна (у 2 знач.; пагард.).

Фашысцкія гады.

|| прым. га́дскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гадзю́ка, -і, ДМ -дзю́цы, мн. -і, -дзю́к, ж.

1. Ядавітая змяя з чорнай зігзагападобнай паласой уздоўж спіны.

2. перан. Пра небяспечнага, шкоднага чалавека (разм., лаянк.).

Не жанчына, а г.

|| прым. гадзю́чы, -ая, -ае.

Гадзючая скура.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гак¹, -а, мн. га́кі, -аў, м.

1. Металічны крук.

Гакам зачапіць за бервяно.

2. Востры шып у падкове.

Гэты г. не кавальскай работы.

З гакам (разм.) — з лішкам.

Тры кіламетры з гакам.

|| прым. га́кавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гаўптва́хта, -ы, ДМ -хце, ж.

1. Памяшканне для трымання пад арыштам ваеннаслужачых.

Пасадзіць на гаўптвахту.

2. Галоўны каравул у крэпасці, горадзе, а таксама каравульнае памяшканне з пляцоўкай для вывядзення каравула (уст.).

|| прым. гаўптва́хтавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

герб, -а́, мн. гербы́, -о́ў і ге́рбаў, м.

Эмблема дзяржавы, горада, дваранскага роду і пад., якая змяшчаецца на сцягах, манетах, пячатках, дзяржаўных і іншых афіцыйных дакументах.

Дзяржаўны г.

|| прым. ге́рбавы, -ая, -ае.

Гербавая пячатка.

Гербавая папера.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гіпс, -у, м.

1. Мінеральнае рэчыва белага ці жоўтага колеру.

Пласт гіпсу.

2. Скульптурны злепак з такога рэчыва.

3. Хірургічная павязка з такога рэчыва, якую накладваюць пры пераломах, вывіхах.

Нага ў гіпсе.

|| прым. гі́псавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гірля́нда, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

Кветкі і зеляніна, сплеценыя ў выглядзе шырокай істужкі, а таксама наогул арнамент такой формы ці доўгі рад, ланцуг чаго-н.

Г. з дзеразы.

|| прым. гірля́ндавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глянцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; незак., што.

Пакрываць глянцам.

Г. паперу.

Г. абутак.

|| зак. наглянцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны.

|| наз. глянцава́нне, -я, н. і глянцо́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж.

|| прым. глянцава́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́ран, -рна, мн. -рны, -рнаў, м.

1. Кавальская печ з мяхамі і паддувалам для награвання і пераплаўкі металаў ці печ для абпальвання керамічных вырабаў.

2. Ніжняя частка доменнай печы, дзе згарае паліва.

|| прым. гарнавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

Стыль сярэдневяковай заходнееўрапейскай архітэктуры, які характарызуецца лёгкасцю стральчатых збудаванняў, багаццем рознакаляровага шкла і скульптурных арнаментаў.

|| прым. гаты́чны, -ая, -ае.

Гатычная архітэктура.

Гатычны шрыфт — шрыфт, які характарызуецца вуглаватасцю і зломам літар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)