няя́ўка, ‑і, ДМ ‑яўцы; Р мн. ‑авак; ж.
Нез’яўленне куды‑н. У позве было прыпісана папярэджанне, што ў выпадку няяўкі ў паказаны час падсудны будзе арыштаваны і Застаўлены ў суд пад канвоем. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плаце́ж, ‑цяжу, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. плаціць.
2. Сума, якая павінна быць выплачана.
•••
Накладны плацеж — від грашовага разліку, пры якім грошы бяруцца поштай, чыгункай і пад. з атрымальніка для перадачы іх адпраўшчыку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
караце́лька, ‑і, ДМ ‑льцы, Р мн. ‑лек; ж.
1. Сорт морквы з кароткім акруглым коранем.
2. Жарт. Пра кароткія афарыстычныя літаратурныя жанры (выслоўі, эпіграмы і пад.). Мініяцюры, Каламбуры, Карацелькі... Глытаеш, нібы карамелькі! Валасевіч.
[Ад лац. carota — морква.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́шча, ‑ы, ж.
Уст. Месца (крыніца, камень і пад.), надзеленае, паводле ўяўленняў веруючых, надзвычайнай сілай. — Гэта не царква, а прошча, — тлумачыць бацька, — ля яе крыніца была, але цяпер яна абсунулася і пяском засыпалася. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышпілі́цца, ‑шпіліцца; зак.
1. Прымацавацца да чаго‑н. шпількай; прыкалоцца.
2. перан. Прыстаць, замацавацца за кім‑н. (пра мянушку, празванне і пад.). [Брыгадзір:] — Прышпілілася да нас гэтая назва [адстаючыя], і ніяк не пазбавімся ад яе. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышпо́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго.
Ударыць каня шпорамі пад бакі, прымушаючы бегчы хутчэй. Коннікі прышпорылі коней і праз некалькі секунд апынуліся каля сялян. Пальчэўскі. [Андрушка] .. прышпорыў каня і аж угалоп пусціўся па вуліцы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пту́шнік, ‑а, м.
1. Памяшканне для ўтрымання і развядзення свойскай птушкі. Я нават памог Лідзе загнаць яе незлічонае «белае войска» на птушнік. Ваданосаў.
2. Работнік, які даглядае свойскую птушку (на ферме, фабрыцы і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяршы́ць, ‑шыць; безас. незак.
Разм. Пра адчуванне раздражнення, козыту (у горле). Сіні тытунёвы дым лёгка плаваў пад столлю. Ад яго пяршыла ў горле, браў кашаль. Адамчык. Ад пылу.., ад гарачыні пяршыла ў горле. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгалінава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Раздзяліць на некалькі частак, ліній, напрамкаў, якія ідуць ад аднаго пункта ў розныя бакі. Разгалінаваць чыгуначны пуць.
2. перан. Раздзяліць на часткі, аддзелы (установы, арганізацыі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размы́ць, ‑мыю, ‑мыеш, ‑мые; зак., што.
Разбурыць плынню, вадою (бераг, грунт і пад.). Праўда, на грэблі цяжкавата будзе, дажджы размылі. Жычка. / у безас. ужыв. Днём сарвала насціл з моста, Шлях нашчэнт размыла ранкам. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)