паўква́рты, ж.

Палавіна кварты (у 1 знач.). Пад вечар маці напякла салодкіх пернікаў, паставіла на стол вяндліну і паўкварты мёду. С. Александровіч. [Лабановіч:] — Вось, бабка, тры рублі. Пашлі Піліпа ў манапольку, няхай возьме паўкварты. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няке́пскі, ‑ая, ‑ае.

Даволі добры, нядрэнны. Добры хутар! Месца вясёлае, усе выгоды пад рукою. Тут табе і зямля, і паша, і дровы. І зямля някепская... Колас. Дзяўчынка ведала, што бацька яе някепскі камбайнер. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няя́ўка, ‑і, ДМ ‑яўцы; Р мн. ‑авак; ж.

Нез’яўленне куды‑н. У позве было прыпісана папярэджанне, што ў выпадку няяўкі ў паказаны час падсудны будзе арыштаваны і Застаўлены ў суд пад канвоем. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плаце́ж, ‑цяжу, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. плаціць.

2. Сума, якая павінна быць выплачана.

•••

Накладны плацеж — від грашовага разліку, пры якім грошы бяруцца поштай, чыгункай і пад. з атрымальніка для перадачы іх адпраўшчыку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

караце́лька, ‑і, ДМ ‑льцы, Р мн. ‑лек; ж.

1. Сорт морквы з кароткім акруглым коранем.

2. Жарт. Пра кароткія афарыстычныя літаратурныя жанры (выслоўі, эпіграмы і пад.). Мініяцюры, Каламбуры, Карацелькі... Глытаеш, нібы карамелькі! Валасевіч.

[Ад лац. carota — морква.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́шча, ‑ы, ж.

Уст. Месца (крыніца, камень і пад.), надзеленае, паводле ўяўленняў веруючых, надзвычайнай сілай. — Гэта не царква, а прошча, — тлумачыць бацька, — ля яе крыніца была, але цяпер яна абсунулася і пяском засыпалася. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышпілі́цца, ‑шпіліцца; зак.

1. Прымацавацца да чаго‑н. шпількай; прыкалоцца.

2. перан. Прыстаць, замацавацца за кім‑н. (пра мянушку, празванне і пад.). [Брыгадзір:] — Прышпілілася да нас гэтая назва [адстаючыя], і ніяк не пазбавімся ад яе. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышпо́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго.

Ударыць каня шпорамі пад бакі, прымушаючы бегчы хутчэй. Коннікі прышпорылі коней і праз некалькі секунд апынуліся каля сялян. Пальчэўскі. [Андрушка] .. прышпорыў каня і аж угалоп пусціўся па вуліцы. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пту́шнік, ‑а, м.

1. Памяшканне для ўтрымання і развядзення свойскай птушкі. Я нават памог Лідзе загнаць яе незлічонае «белае войска» на птушнік. Ваданосаў.

2. Работнік, які даглядае свойскую птушку (на ферме, фабрыцы і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяршы́ць, ‑шыць; безас. незак.

Разм. Пра адчуванне раздражнення, козыту (у горле). Сіні тытунёвы дым лёгка плаваў пад столлю. Ад яго пяршыла ў горле, браў кашаль. Адамчык. Ад пылу.., ад гарачыні пяршыла ў горле. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)