Inter os atque offam multa intervenire potest
Паміж кавалкам і ротам шмат чаго можа здарыцца.
Между куском и ртом многое может случиться.
бел. Не хваліся травою, а хваліся сенам. Не хваліся сеўшы, а хваліся з’еўшы. Не кажы гоп, пакуль не пераскочыш.
рус. Не тот хлеб, что в поле, а тот, что в сусеке. Не верь гречихе в цвету, а верь в закрому. Скажешь гоп, как перескочишь. В копнах не сено, в людях не деньги.
фр. De la main à la bouche se perd souvent la soupe (От руки до рта теряется суп/.
англ. Between the cup and the lip a morsel may slip (От чашки до рта можно кусочек потерять).
нем. Zwischen Becher und Gaum ist ein großer Raum (Между чашкой/кружкой и нёбом бо́льшое пространство). Man soll nicht jubeln, ehe man über den Graben ist (Не следует ликовать до тех пор, пока не окажешься за ямой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ву́йма 1 ’прарэха ў штанах’ (КСТ). Гл. вы́йма.
Ву́йма 2 ’процьма, маса, вялікая колькасць’ (мсцісл., З нар. сл.); ’шмат’ (Мат. Гом.), уйма ’тс’ (Цых.), рус. у́йма ’мноства’ ад узяць, вазьму́, першапачаткова ’колькі можа змясціцца’.
Ву́йма 3 ’?’, параўн. у «Энеідзе навыварат»: «А грэкі вуйму нарабілі, як ляда Трою ўсю спалілі». Адпавядае польск. ujma ’страта, шкода, крыўда’, чэш. újma ’шкода, страта’; сюды таксама рус. смал. вуйма ’дзіва, цуд; бяда’. Да уя́ць, уня́ць ’узяць, убавіць, зменшыць’; параўн. незак. трыванне уймава́ць ’браць, змяншаць’ (Некр. і Байк.) і інш. прыставачныя ўтварэнні ад *jęti (гл. узяць, пяць); зыходнае значэнне слова ўзнаўляецца, як ’рабунак, грабёж’, з далейшым развіццём ’шкода, крыўда’, у сувязі з чым няма падстаў дапускаць запазычанне з іншых моў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыску́ць ‘марозная пагода’ (Сцяшк. Сл.). Да трэск, трашча́ць (пра мароз) (гл.), параўн. трэскоцень ‘траскучы мароз’ (гл.), рус. треску́н ‘вельмі моцны мароз, ад якога вянкі хаты ці дрэвы трашчаць’, в.-луж. třĕskać ‘трашчаць (пра мароз)’. Паводле Брукнера (579), вакалізацыя trysk < trzask (гл. трэск) характэрна для польскай мовы, што, магчыма, дае падставы бачыць польскі ўплыў, які дапускае Астроўскі (ABSl, 29, 148) у фіналі ‑уць (мазурэнне?), параўн. трыску́чы ‘траскучы’ (Вруб.), аднак форма ж. р. моцнайа трыскуць набліжае назоўнік да іншых абстрактных на ‑ць, хаця ў гэтым выпадку магчымы і ўплыў слова пагода ‘надвор’е’. Не выключаны таксама ўплыў суфікса літ. ‑ūtis са зневажальным значэннем, параўн. фармальна блізкае літ. treškùtis ‘хто любіць шмат гаварыць’ < treškùs ‘траскучы’, гл. Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 264.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
long2 [lɒŋ] adv. : long ago даўно́;
not long ago няда́ўна;
it won’t take long гэ́та не зо́йме шмат ча́су;
My holiday is 2 weeks long. У мяне двухтыднёвы адпачынак;
all day/week/year long уве́сь дзень/ты́дзень/год;
before long ху́тка, у ху́ткім ча́се, у бліжэ́йшы час
♦
for (so) long до́ўгі час, даўно́;
Long live..! Няха́й жыве́ …!;
so long infml да пабачэ́ння
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
lot1 [lɒt] n.
1. infml (of) мно́ства;
a lot/lots of people/money мно́ства людзе́й/шмат гро́шай
2. the (whole) lot усё;
That’s the lot! Вось і ўсё!
3. жэ́рабя; до́ля, лёс
4. лот (на аўкцыёне)
5. уча́стак (зямлі);
a parking lot стая́нка аўтамашы́н
♦
draw lots цягну́ць жэ́рабя;
throw in one’s lot with smb. падзяля́ць лёс з кім-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
more1 [mɔ:] adj. (выш. ст. ад many, much) больш, бо́лей;
a little/a bit more крыху́ больш;
much/far more шмат больш;
one day more/one more day яшчэ́ адзі́н дзень;
We stayed there two more days. Мы засталіся там яшчэ на 2 дні.
♦
more and more усё больш;
More and more people are using the Internet. Усё больш людзей карыстаюцца інтэрнэтам.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
span2 [spæn] v.
1. перакрыва́ць (пра арку), наво́дзіць мост, перапра́ву; злуча́ць берагі́ (пра мост); запаўня́ць (прамежак);
The Thames is spanned by many bridges. Праз Тэмзу перакінута шмат мастоў.
2. уключа́ць, ахо́пліваць;
Ніs knowledge spans many different areas. Ён мае шматбаковыя веды.
3. ме́раць, вымяра́ць пя́дзяю;
Can you span an octave on the piano, please. Вазьмі, калі ласка, актаву (адной рукою).
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
iks
нескл. н.або м.
1. ікс;
oś ~ów мат. вось абсцыс;
2. разм. нехта; нешта; ікс;
od iks czasu — вельмі даўно;
iks razy — шмат разоў; незлічоную колькасць разоў;
nogi w iks — крывыя ногі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Multum vinum bibere, non diu vivere
Шмат віна піць ‒ нядоўга жыць.
Много вина пить ‒ недолго жить.
бел. Хто п’е, той доўга не жыве. Як п’яны мужык, то і смерць найдзе прычыну прыкапацца.
рус. Много пить ‒ мало жить. Кто винцо любит, тот сам себя губит. Кто чарку допивает, тот веку не доживает. Бывает, от водки и до могилы путь короткий. В луже водки и богатыри тонут. Кто в пивную шажком, за тем болезнь бежком. Кто живёт с водкой, тот и умрёт от неё. Чем больше пьёшь за здоровье, тем скорее выпьешь за упокой.
фр. Trop boire noyer la mémoire (Много пить ‒ ум/память утопить). Noyer sa raison dans le vin (Утопить ум в вине).
англ. There is poison in good wine (В хорошем вине есть яд).
нем. Mit Saufaus ist ’s bald aus (Горькому пьянице скоро конец). Wer täglich im Wein schwimmt, muß endlich darin ersaufen (Кто ежедневно плавает в вине, должен наконец в нём утонуть).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
dráufgehen
*
1.
vi (s) разм. тра́ціцца, расхо́давацца
es geht viel Zeit drauf — на гэ́та тра́ціцца шмат часу
etw. ~ lássen* — марнатра́віць (грошы)
sein gánzes Geld ist dráufgegangen — на гэ́та ён патра́ціў усе́ свае́ гро́шы
2) гі́нуць
3) кі́нуцца (на каго́-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)