взяться в разн. знач. узя́цца, мног. пабра́цца; (добровольно — ещё) падрадзі́цца;
взяться за́ руки узя́цца (пабра́цца) за ру́кі;
взяться за дверну́ю ру́чку узя́цца за дзвярну́ю ру́чку;
взяться за перо́ узя́цца за пяро́;
взяться за рабо́ту узя́цца за рабо́ту;
он взялся вы́полнить зада́ние досро́чно ён узя́ўся (падрадзі́ўся) вы́канаць зада́нне датэрміно́ва;
отку́да у него́ си́лы взяли́сь? адку́ль у яго́ сі́лы ўзялі́ся?;
взяться за кого́ узя́цца за каго́;
◊
отку́да ни возьми́сь ні адсю́ль, ні адту́ль;
взяться за ум узя́цца за ро́зум;
взяться за го́лову узя́цца (схапі́цца) за галаву́;
взялся за гуж, не говори́, что не дюж посл. узя́ўся за гуж, не кажы́, што не дуж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
броса́ть несов., в разн. знач. кі́даць;
броса́ть ка́мень кі́даць ка́мень;
броса́ть я́корь кі́даць я́кар;
маши́ну броса́ло во все сто́роны машы́ну кі́дала ва ўсе бакі́;
броса́ть оде́жду кі́даць адзе́нне;
броса́ть друзе́й кі́даць сябро́ў;
броса́ть кури́ть кі́даць куры́ць;
меня́ броса́ло в пот мяне́ кі́дала ў пот;
◊
броса́ть жре́бий кі́даць жэ́рабя;
броса́ть ору́жие кі́даць збро́ю;
броса́ть тень на (кого, что) кі́даць цень на (каго, што);
броса́ть слова́ на ве́тер кі́даць сло́вы на ве́цер;
броса́ть ка́мешки в (чей) огоро́д кі́даць каме́ньчыкі ў (чый) агаро́д;
броса́ть де́ньги на ве́тер кі́даць (пуска́ць) гро́шы на ве́цер;
броса́ть на произво́л судьбы́ кі́даць (пакіда́ць) на во́лю лёсу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ряд
1. в разн. знач. рад, род. ра́да м.; (о проборе — ещё) радо́к, -дка́ м.;
сиде́ть во второ́м ряду́ сядзе́ць у другі́м ра́дзе;
в ряда́х а́рмии у рада́х а́рміі;
овощно́й ряд рад агаро́дніны (гаро́дніны);
торго́вые ряды́ гандлёвыя рады́;
причеса́ть во́лосы на косо́й ряд прычаса́ць валасы́ на касы́ рад (радо́к);
2. (значительное число) рад, род. ра́да м.; шэ́раг, -га м.;
ряд поколе́ний рад (шэ́раг) пакале́нняў;
ряд учёных рад (шэ́раг) вучо́ных;
це́лый ряд обстоя́тельств цэ́лы рад (шэ́раг) акалі́чнасцей (абста́він);
◊
из ря́да вон выходя́щий незвыча́йны;
в пе́рвых ряда́х у пе́ршых рада́х (шэ́рагах);
в ряду́ (кого, чего) сяро́д (у лі́ку) (каго, чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
свали́ться
1. (упасть с чего-л.) скі́нуцца, мног. паскіда́цца, звалі́цца, мног. пазва́львацца;
с во́за свали́лись гра́бли з во́за звалі́ліся (скі́нуліся) гра́блі;
2. (упасть, обрушиться на землю) павалі́цца, звалі́цца, упа́сці; (опрокинуться) абярну́цца;
забо́р свали́лся плот павалі́ўся (абярну́ўся);
челове́к свали́лся чалаве́к звалі́ўся;
4. перен. (обрушиться на кого-л.) звалі́цца;
свали́лось на меня́ тру́дное де́ло звалі́лася на мяне́ ця́жкая спра́ва;
5. (столкнуться — о судах) мор. сутыкну́цца;
◊
как с не́ба свали́лся як з не́ба звалі́ўся;
свали́ться с плеч звалі́цца з плеч;
свали́ться как снег на́ голову звалі́цца як снег на галаву́;
гора́ с плеч свали́лась гара́ з плеч звалі́лася;
свали́ться с ног звалі́цца з ног.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
свобо́да
1. в разн. знач. свабо́да, -ды ж.;
свобо́да во́ли свабо́да во́лі;
свобо́да сло́ва свабо́да сло́ва;
свобо́да печа́ти свабо́да дру́ку;
свобо́да собра́ний свабо́да схо́даў;
гражда́нские свобо́ды грамадзя́нскія свабо́ды;
полити́ческие свобо́ды паліты́чныя свабо́ды;
демократические свобо́ды дэмакраты́чныя свабо́ды;
предоста́вить кому́-л. по́лную свобо́ду де́йствовать даць каму́-не́будзь по́ўную свабо́ду дзе́йнічаць;
свобо́да ли́чности свабо́да асо́бы;
соотноше́ние свобо́ды и необходи́мости филос. суадно́сіны свабо́ды і неабхо́днасці;
завоева́ть свобо́ду заваява́ць свабо́ду;
2. (воля) во́ля, -лі ж.;
вы́пустить птиц на свобо́ду вы́пусціць пту́шак на во́лю;
лиши́ть кого́-л. свобо́ды пазба́віць каго́-не́будзь во́лі;
◊
на свобо́де (в свободное время) у во́льны час (во́льным ча́сам, во́льнай часі́най).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
своди́тьII несов.
1. (вниз, в сторону) зво́дзіць;
2. (заводить) заво́дзіць, адво́дзіць;
3. (лишать высокого положения) зніма́ць, скіда́ць, зво́дзіць;
4. (собирать в одно место) зво́дзіць;
5. (о лесе) зво́дзіць, высяка́ць;
6. (устанавливать знакомство, дружбу и т. п.) заво́дзіць;
7. (сдвигать, сближать) зво́дзіць; (о бровях — ещё) ссо́ўваць;
8. (пятно и т. п.) выво́дзіць;
9. (переносить изображение) пераво́дзіць;
10. (к чему, на что) зво́дзіць (да чаго, у што);
11. (изменять тему разговора, мысли и т. п.) пераво́дзіць, зво́дзіць;
12. (о судорогах) зво́дзіць, ску́рчваць, крыві́ць; см. свести́ 1—12;
◊
не своди́ть глаз (с кого-л.) не зво́дзіць вачэ́й (з каго-небудзь).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пода́тьII сов., в разн. знач. пада́ць, (всё, многое) разг. пападава́ць; (дать) даць;
пода́ть у́жин пада́ць вячэ́ру;
пода́ть ру́ку пада́ць руку́;
пода́ть ми́лостыню пада́ць (даць) мі́ласціну;
пода́ть маши́ну пада́ць машы́ну;
пода́ть телегра́мму пада́ць (даць) тэлегра́му;
пода́ть во́ду, во́здух, эне́ргию пада́ць (даць) ваду́, паве́тра, эне́ргію;
пода́ть мяч спорт. пада́ць мяч;
пода́ть в суд пада́ць у суд;
◊
пода́ть го́лос за кого́-л., что́-л. пада́ць го́лас за каго́-не́будзь, што́-не́будзь;
руко́й пода́ть руко́й пада́ць;
пода́ть мысль, иде́ю пада́ць (даць) ду́мку, ідэ́ю;
пода́ть по́вод даць падста́ву;
пода́ть приме́р пада́ць пры́клад;
пода́ть ру́ку (оказать помощь) пада́ць руку́;
не пода́ть ви́ду не даць вы́гляду;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
сла́бый
1. в разн. знач. сла́бы;
сла́бый уда́р сла́бы ўдар; (о больном, дряхлом человеке — ещё) няду́жы; (о снеге, ветре, морозе и т. п. — ещё) невялі́кі;
сла́бый ребёнок сла́бае (няду́жае) дзіця́;
сла́бая наде́жда сла́бая надзе́я;
сла́бая во́ля сла́бая во́ля;
сла́бый свет сла́бае святло́;
сла́бый контро́ль сла́бы кантро́ль;
сла́бый чай сла́бы чай;
сла́бое госуда́рство сла́бая дзяржа́ва;
сла́бый отве́т сла́бы адка́з;
сла́бые стихи́ сла́быя ве́ршы;
сла́бый желу́док сла́бы жыво́т;
2. (не тугой, не плотный) сла́бкі;
сла́бый у́зел сла́бкі ву́зел;
◊
сла́бое ме́сто сла́бае ме́сца;
сла́бая сторона́ сла́бы бок;
сла́бая струна́ сла́бая струна́;
сла́бый пол сла́бы пол;
га́йка слаба́ (у кого) га́йка сла́бая (у каго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
соба́ка ж. 1. прям., перен. саба́ка, -кі м.;
поро́дистая соба́ка паро́дзісты саба́ка;
охо́тничья соба́ка паляўні́чы саба́ка; 2. (спец. символ) сліма́к, -ка́ м.;
◊
вот где соба́ка зары́та вось дзе саба́ка закапа́ны;
с соба́ками не сы́щешь з саба́кам не зно́йдзеш;
и соба́ками не загна́ть і саба́камі не заго́ніш;
соба́ку съесть (на чём-л.) саба́ку з’е́сці (на чым-небудзь);
соба́к ве́шать (на кого-л.) саба́к ве́шаць (на каго-небудзь);
соба́к гоня́ть саба́к ганя́ць;
как ко́шка с соба́кой як кот з саба́кам;
соба́ке — соба́чья смерть погов. саба́ку — саба́чая смерць;
ну́жен (нужна́, нужно́) как соба́ке пя́тая нога́ патрэ́бен (патрэ́бна) як саба́ку пя́тая нага́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
указа́ть сов.
1. (показать) паказа́ць; (обратить внимание, отметить — ещё) зазна́чыць; (назвать) назва́ць;
указа́ть па́льцем на кого́-л. паказа́ць па́льцам на каго́-не́будзь;
указа́ть доро́гу паказа́ць даро́гу;
указа́ть на недоста́тки в рабо́те зазна́чыць, што ў рабо́це ёсць недахо́пы, паказа́ць на недахо́пы ў рабо́це;
указа́ть кни́гу назва́ць кні́гу;
2. (разъяснить) расказа́ць, растлума́чыць; (дать наставление, научить — ещё) указа́ць, навучы́ць;
указа́ть, как вести́ рабо́ту расказа́ць (растлума́чыць, указа́ць, навучы́ць), як ве́сці рабо́ту (як працава́ць);
3. (установить, определить, назвать, наметить) вы́значыць, прызна́чыць, назва́ць;
указа́ть ме́сто встре́чи вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) ме́сца сустрэ́чы;
указа́ть вре́мя прие́зда вы́значыць (прызна́чыць, назва́ць) час прые́зду;
◊
указа́ть (на) дверь паказа́ць на дзве́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)