1. Паездка або паход для дастаўкі чаго‑н. Віхлястая дарога ляжала перад Раяй, дарога, па якой яна мусіла рабіць сваю, як казалі партызаны, першую ходку.Новікаў.[Дзядзька:] — Я і кажу Пятру: «На другую ходку шукай сабе, браце, другога напарніка...»С. Александровіч.
2. Порцыя, колькасць чаго‑н. [Ячны] ведае, калі будзе гатова першая ходка саману, і ён не спозніцца прыехаць паказаць нам кладку сцен.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кры́ўдаж. оби́да;
◊ кро́ўная к. — кро́вная оби́да;
быць у ~дзе — (на каго) быть в оби́де (на кого);
не дава́цца ў ~ду — не дава́ть себя́ в оби́ду;
не ў ~ду хай бу́дзе ска́зана — не в оби́ду будь ска́зано;
у цеснаце́, ды не ў ~дзе — погов. в тесноте́, да не в оби́де
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
толк (род. то́лку) м., в разн. знач. толк;
ма́ла то́лку — ма́ло то́лку;
з гэ́тага бу́дзе т. — из э́того бу́дет толк;
◊ з то́лкам — с то́лком;
без то́лку — бе́з толку;
не дабі́цца то́лку — не доби́ться то́лку;
збіць (збі́цца) з то́лку — сбить (сби́ться) с то́лку;
ве́даць т. — (у чым) знать толк (в чём)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пе́кны ’прыгожы, добры, слухмяны’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Яруш., Сцяшк. Сл.; докш., Янк. Мат.; Сл. ПЗБ; Нар. Гом.; мядз., Нар. словатв.), сюды ж пекната́ ’прыгажосць’ (ТСБМ), ст.-бел.пенкный, пекный, пиенкный ’прыгожы’ (XVI ст.) і інш. словы гэтага ж кораня. З польск.piękny і piekny ’тс’ (па-беларуску павінна быць *пякны, гл. Станкевіч, Зб. тв., 1, 35), якія разам з чэш.pěkný, славац.pekný, луж.pěkny, а таксама ст.-польск.piękry (насавое e ў польскіх лексемах — другаснае) узыходзяць (паводле Махэка₂, 442) да прасл.*pěkrъ < і.-е.*poi̯k‑ro‑s, параўн. лац.pulcher (< *polcros < *poikros). Яначак (“Sborník” пед. ін-та ў Оламаўцы, 5 (1959), 7), звязвае гэтае слова з літ.bingùs ’прыгожы’, ’выкармлены’, ’прыкметы’, ’прадстаўнічы’, лац.pingius ’тлусты’, тады прасл. аснова будзе*pęk‑. Трубачоў (Этимология–1968, 31) выводзіць больш старажытную форму *pekn‑ і *pekr‑ъ, параўн. гоцк.fagrs, англ.fair ’цудоўны’, з дагерманскага *pokrós; мена пашыральнікаў асновы r/n адбылася яшчэ ў даславянскую эпоху.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
adversary
[ˈædvərseri]1.
n., pl. -saries
1) супраці́ўнік -а, во́раг -а m.
2) спабо́рнік, супе́рнік -а m.
Who is our adversary in this week’s soccer game? — Хто бу́дзе на́шым спабо́рнікам у футбо́льнай гульні́ на гэ́тым ты́дні?
2.
adj.
варо́жы, непрыя́зны, антаганісты́чны
The hearings are not to be adversary in character — Слу́ханьні не паві́нны мець варо́жы хара́ктар
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
failing
[ˈfeɪlɪŋ]1.
n.
1) няўда́ча f.
2) сла́басьць f.; віна́f.; зага́на f.
2.
prep.
1) без, за недахо́пам
failing good weather — калі́ ня бу́дзе паго́ды
2) пры адсу́тнасьці
failing election — у выпа́дку няўда́чы ў вы́барах
3.
adj.
1) слабы́, кво́лы (пра здаро́ўе)
2) яко́га не стае́, не хапа́е; нездавальня́ючы
a failing grade — нездавальня́ючая адзна́ка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
калі́, прысл. і злуч.
1.прысл.пыт. У які час?
К. ж вы прыйдзеце? К. гэта будзе?
2.прысл.неазнач. Калі-небудзь.
Ці чуў ты к. такое? 3. прысл.неазнач. У няпэўны будучы час. Заходзь к. да нас.
4.прысл.азнач.Ужыв. як абстрактнае абазначэнне часу (звычайна ў спалучэнні з часц. «вось»).
Вось к. мне трэба было вярнуцца.
5.злуч. часавы. Ужыв. ў пачатку даданага сказа і выражае:
а) частковае або поўнае супадзенне ў часе дзеяння галоўнага і даданага сказаў; у той час як.
К. ўзышло сонца, мы ўжо былі дома;
б) паслядоўнасць дзеяння; пасля таго як.
Я надта перапужалася, к. пачула такое;
в) паўтаральнасць дзеяння (часта са словамі «заўсёды», «кожны раз» і інш.).
Мы заўсёды рады, к. вы прыязджаеце да нас.
6.злуч. умоўны. Выражае рэальную ўмову здзяйснення, існавання чаго-н.
К. працаваць, дык працаваць.
К. глянеш з пагорка, то ўсё ўбачыш як на далоні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
2. Пазбавіўшыся недахопаў, стаць лепшым. Гэты Колінька.. невядома, што з яго будзе. Але ж ён сын, нічога не зробіш. Можа яшчэ як-небудзь выправіцца.Пестрак.
Пайсці, накіравацца куды‑н.; адправіцца. Жанчыны хуценька апрануліся, схапілі сёе-тое з адзежы, трохі яды і цянькамі выправіліся ў лес.Сабаленка.Выпіўшы пару бутэлек піва, якое Мікола паставіў, выправіўся ён [Васіль] разнесці заказчыкам пасудзіну.Ядвігін Ш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)