Verbum

рэакты́ўны¹, -ая, -ае (спец.).

1. гл. рэактывы.

2. Які мае адносіны да ўтварэння такога руху, пры якім на цела, што рухаецца, дзейнічае сіла выцякаючага з яго струменя газу, пары, накіраваная ў бок, супрацьлеглы руху.

Р. рух.

Р. рухавік.

Р. самалёт (з рэактыўным рухавіком). Рэактыўная артылерыя.

3. Здольны рэагаваць на знешнія ўздзеянні, які наступае пад уплывам знешніх уздзеянняў.

Р. стан (расстройства псіхічнай дзейнасці, выкліканае эмацыянальным узрушэннем).

|| наз. рэакты́ўнасць, -і, ж. (да 3 знач.).

салаве́й, -лаўя́, мн. -лаўі́, -лаўёў, м.

1. Буравата-шэрая маленькая пеўчая птушка атрада вераб’інападобных, якая вылучаецца прыгожым спевам.

Ля рэчкі зацёхкаў с.

2. перан. Пра чалавека, які славіцца чыстым, прыгожым голасам, выключным вакальным майстэрствам (разм.).

3. перан. Пра гаваруна, балбатуна, які прыгожа гаворыць, многа абяцае (іран.).

◊

Пець (залівацца) салаўём — гаварыць красамоўна, з захапленнем.

|| ласк. салаве́йка, -і, мн. -і, -аў, м. і сало́ўка, -і, мн. -і, -аў, м. (нар.-паэт.).

|| прым. салаўі́ны, -ая, -ае.

сон, сну, мн. сны́, сно́ў, м.

1. Фізіялагічны стан спакою арганізма, пры якім поўнасцю або часткова спыняецца работа свядомасці і аслабляюцца фізіялагічныя працэсы.

Трывожны с.

Багатырскі с. (моцны).

2. Тое, што сніцца таму, хто спіць.

Убачыць с.

◊

Заснуць вечным сном — памерці (высок.).

Са сну — толькі што прачнуўшыся.

Сон у руку (жарт.) — пра сон, які спраўдзіўся.

Як у сне — пра стан чалавека, які паглыблены ў свае думкі і нічога вакол сябе не заўважае.

спі́ца, -ы, мн. -ы, спіц, ж.

1. Адзін з драўляных або металічных стрыжняў, які злучае калодку кола з вобадам.

У коле не хапае многа спіц.

2. Драўляны або металічны стрыжань рознага прызначэння.

3. Плоскае выгнутае шыла для пляцення лапцей.

4. Тонкі драцяны стрыжань для вязання.

◊

Апошняя спіца ў калясніцы (разм.) —

1) чалавек, які адыгрывае нязначную ролю ў жыцці, грамадстве, у якой-н. справе;

2) тое, што не мае вялікага значэння.

|| прым. спі́цавы, -ая, -ае.

ста́ршы, -ая, -ае.

1. Які стаіць вышэй у параўнанні з кім-н. па званні, пасадзе, службовым становішчы.

С. навуковы супрацоўнік.

С. радыст.

С. лейтэнант.

2. ста́ршы, -ага, м.; ста́ршая, -ай, ж., мн. -ыя, -ых (у знач. наз.). Той, хто стаіць на чале якой-н. групы людзей; кіраўнік, начальнік.

Паставіць старшага на будаўнічы аб’ект.

3. Пра клас, курс і пад. ў навучальнай установе: які блізкі да выпуску, да заканчэння вучобы.

Вучні старшых класаў.

звар’яце́лы, -ая, -ае.

1. Які страціў розум, псіхічна хворы.

З. чалавек.

Крычыць нібы з.

2. Безразважны, раз’юшаны (разм.).

З. ад злосці, ён біў посуд.

|| наз. звар’яце́ласць, -і, ж. (да 2 знач.; разм.).

звыштэрміно́вы, -ая, -ае.

1. Які прадаўжаецца звыш вызначанага тэрміну.

Звыштэрміновая служба.

2. у знач. наз. звыштэрміно́вы, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Той, хто добраахвотна застаўся на вайсковай службе пасля адбыцця абавязковага тэрміну.

злачы́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.

Чалавек, які робіць або зрабіў злачынства.

Ваенны з. (асоба, якая ў ходзе вайны робіць злачынства супраць чалавецтва).

|| ж. злачы́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

зрашчэ́нне, -я, н.

1. гл. зрасціся.

2. Месца, на якім адбылося злучэнне, зрастанне чаго-н.

З. косці пасля пералому.

○

Фразеалагічнае зрашчэнне — устойлівы выраз, які складаецца з некалькіх слоў, што выражаюць адно паняцце.