Лэпта ’няўклюда’ (слуц., Жыв. сл.). Утворана ад лэп 1 (параўн. лэп‑лэп ’тоўч-тоўч’ і суфікса ‑та (параўн. літ. lemtūtà). Відавочна, генетычна звязана з літ. lèptelėti ’не да месца сказаць’, ’ляпнуць’, ’пляснуцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тэ-тэ-тэ — выклічнік, які выражае здагадку, недавер, нечаканасць, незадаволенасць, здзіўленне і іншыя пачуцці: te‑te‑te! — każe wiecier, — pokul chwalko nachwalicsa, to budźka nabudziecsa (Пятк. 2), ‘падтакванне’ (Сержп. Прымхі). Параўн. укр. те‑те‑те — выражае здзіўленне, задавальненне, рус. те‑те‑те, тэ‑тэ‑тэ ‘тс’, польск. дыял. te‑te‑te — выражае сцвярджэнне, сюды ж ід. te‑te‑te ‘ну-ну, ну але’ (Астравух, Ідыш-бел. сл.). Першасны выклічнік паводле Смаль-Стоцкага (Приміт., 22); Копечны (ESSJ SG, 2, 630–648) пагаджаецца з невытворным паходжаннем выклічніка, сінанімічным ta‑ta‑ta, гл. та-та.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Немала́ду (німала́ду) ’невядома’ (Янк. 1), ’без прычыны, немаведама за што’ (Некр.), немаладу́ ’невядома; вельмі многа’ (саліг., гл. Мат-лы науч.-теор. конф. Мин. пед. ин-та. Мн., 1966, 9). Са спалучэння няма́ ла́ду, гл. лад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
полуоборо́т
1. воен., спорт. паўпаваро́т, -та м.;
2. техн. паўабаро́т, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
dann
adv тады́, по́тым, заты́м
~ und wann — ча́сам, зрэ́дку, зрэ́дчас, раз-по́раз
~ und ~ — тады́-та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
асіраці́ць, ‑рачу, ‑роціш, ‑роціць; зак., каго.
Зрабіць каго‑н. сіратою (сіротамі). [Харытон:] — «За што ж гэта, — сказаў я Антосю, — та, не падумаўшы, Ігнатавых дзяцей асіраціў?» Бажко. Браты беларусы! Хіба мы даруем фашысцкім гадам тое, што яны разбурылі нашы гарады, што яны асірацілі гэтулькі нашых дзяцей. Купала. // перан. Зрабіць адзінокім, пазбавіўшы блізкага, дарагога чалавека. Але і яго ж, Міхала, вайна таксама асіраціла, адабрала ў яго сям’ю, дом. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дредно́ут мор. дрэдно́ўт, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
дука́т ист. дука́т, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
дупле́т спец. дупле́т, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Евфра́т р. Еўфра́т, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)