акумулятарная батарэя, што ўключаецца ў ланцуг паралельна інш. крыніцы (генератар, выпрамляльнік) пастаяннага току для супольнага сілкавання нагрузкі (у т. л. як рэзервовая крыніца). Прызначана для кампенсацыі змен напружання і сілы току асн. крыніцы сілкавання ў час найб. нагрузак і перапынкаў у рабоце. Выкарыстоўваецца на аўта- і чыг. транспарце, сістэмах сувязі і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
брак
(польск. brak, ад ням. Brack)
1) недабраякасны, з заганай выраб, тавар, а таксама сама загана ў вырабе, тавары (напр. дапусціць б.);
2) нястача, недахоп чаго-н. (напр. б. сілы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
легаліза́цыя
(фр. légalisation, ад лац. legalis = законны)
1) наданне законнай сілы якому-н. акту або дзеянню;
2) у міжнародным праве — засведчанне подпісаў на дакументах, прызначаных для дзеяння ў замежных дзяржавах.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
milk
[mɪlk]1.
n.
малако́n.
2.
v.t.
1) даі́ць
2)
а) выця́гваць сок з чаго́
б) выця́гваць інфарма́цыю, сі́лы, гро́шы з каго́
3.
v.i.
дава́ць малако́(пра жывёліну)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Анці́пка1 ’нячыстая сіла’ (Рам. 8, 284). Укр.дыял.анти́пка ’д’ябал’. Паводле Рудніцкага, укр. назва чорта з уласнага імя Антип як табуістычная замена слова антихрист. Супраць Краўчук (ВЯ, 1968, 4, 121), які выводзіць гэту назву ад уласнага імя Ірада-Анціпы. Успенскі (Труды знак., 5, 487) лічыць рус.антипка ўтвораным як табуістычнае слова з Анісіфар; нельга выключыць, што анціпка — памянш. форма ад анцыпар, сувязь з якім наўрад ці можна выключыць. Параўн. анчутка.
Анці́пка2 ’роў, яр, яма’ (Рам., 9, 10). Магчыма, перанос з назвы нячыстай сілыанціпка1 на месца, дзе яна быццам бы знаходзіцца — яр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́мерхацца ’прагаладацца, аслабець ад вялікай затраты сілы’ (БРС, Касп., Янк. III, Касп., Мат. Гом.), вы́мірьхацца ’тс’ (З нар. сл., маг.), вы́мяркацца ’захацець есці пасля хадзьбы’ (Бір. Дзярж.), виме́рхувать, ви́мерхать ’стаміцца’ (Ліс.). Укр.ви́мерховати ’прагаладацца’; параўн. таксама польск.merchać, myrchać ’раскідваць, мяшаць салому, прыводзіць яе да непрыгоднасці’. У беларускай мове, відавочна, запазычанне з укр., дзе яно ўтворана ад дыял.ме́рха, ми́рха ’падла’. Параўн. таксама чэш.mrcha ’кляча’; ’падла; сцерва (лаянка)’, польск.marcha, mercha ’кляча; сцерва’, славен.mrha (лаянка), запазычаныя з с.-н.-ням.marhe ’конь, кляча’ (Брукнер, 322; Клюге, 1960, 454, 463; Махэк₂, 379).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мі́стыка ’вера ў надпрыродныя, таямнічыя сілы і зносіны з імі чалавека’, ’нешта загадкавае, нерастлумачальнае’ (ТСБМ). З рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 77), якое праз зах.-еўр. мовы прыйшло са ст.-грэч.μυστικός ’таямнічы’. Не выключана ў якасці пасрэдніцы польск. мова, як у лексемы містэрыя ’тайныя абрады ў гонар бажаства ў старажытных краінах’, ’рэлігійная драма ў сярэднія вякі’, ст.-бел.мистерия ’містэрыя, таінства’ (XVI ст.), якое са ст.-польск.misteryjum < с.-ням.Mysterium (мн. л. Mysteria) < лац.mystērium < ст.-грэч.μυστήριον ’тайна, таінства’ (Булыка, Лекс. запазыч., 179; Фасмер, 2, 627) < ст.-грэч.μύω ’закрываю вочы, стульваю губы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пра́нуць (пря́куць) ’стукнуць, ударыць’ (Нас.), пря́даць ’бегаць’ (Растарг.). Рус.пря́нуть, воспря́нуть, дзеяслоў зак. тр. да пря́дать ’скакаць, варушыць’, укр.пря́нути ’кінуць’, серб.-харв.пре̏дати ’баяцца’, пре̏нуты се ’ўстаць, ажыць’, ’ускочыць спрасонку’, славен.oprésti, prédem ’валіцца з ног’. Прасл.*prędati — ітэратыў ад *pręsti (гл. прасць) (Скок, 3, 33). Роднасныя ст.-ісл.spretta, spratt ’прабівацца (узыходзіць), лопацца’, англ.sprint ’бегчы на кароткую дыстанцыю, веславаць з усяе сілы’, с.-в.-ням.sprenzen ’ірваць, пырскаць’ (Фасмер, 3, 394. з літ-рай; Борысь, Зб. Відоескаму, 51–54). Параўн. таксама з іншым вакалізмам пруд, прудкі. Гл. яшчэ напрануць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карце́ч
(польск. kartacz, ад ням. Kartätsche)
1) начынены круглымі кулямі артылерыйскі снарад для паражэння жывой сілы праціўніка, а таксама кулі такога снарада;
2) буйны шрот для паляўнічай стрэльбы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
легаліза́цыя
(ад лац. legalis = законны)
1) наданне законнай сілы якому-н. акту або дзеянню;
2) у міжнародным праве — засведчанне подпісаў на дакументах, прызначаных для дзеяння ў замежных дзяржавах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)