гратэ́ск, ‑у, м.
1. Мастацкі прыём у літаратуры і мастацтве, заснаваны на празмерным перавелічэнні, спалучэнні нечаканых і рэзкіх кантрастаў, а таксама мастацкі твор, створаны пры дапамозе гэтага прыёму. Майстар гратэску.
2. Назва шрыфту з раўнамернай таўшчынёю штрыхоў.
[Іт. grottesca.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэфе́кт, ‑а, М ‑кце, м.
1. У Старажытным Рыме — назва розных адміністрацыйных і вайсковых пасад, а таксама асоб, якія займалі гэтыя пасады.
2. У Францыі — адказная асоба, якая ўзначальвае дэпартамент.
3. У некаторых буржуазных краінах — начальнік паліцыі.
[Ад лац. praefectus — начальнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціву́н, ‑а, м.
Гіст. Назва розных службовых асоб у Расіі 10–17 стст. // Наглядчык за працай сялян у памешчыка ў часы прыгону. А ў Яносіка нічога з сабой не было; Цівуны ўсё адабралі, Усё агнём пайшло. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яйла́, ‑ы, ж.
1. Галоўная града ў сістэме Крымскіх гор. Вецер звычайна дзьме з мора, бо з трох астатніх бакоў Сімеіз акружае надзейная варта — падкова Ай-Петрынскай яйлы. Карамазаў.
2. Агульная назва летняй пашы ў Крымскіх гарах.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«АР НУВО́»
(франц. art nóuveau літар. новае мастацтва),
пашыраная ў некаторых еўрап. краінах і ЗША назва стылю мадэрн.
т. 1, с. 501
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АВЕНЮ́
(франц. avenue),
шырокая вуліца, звычайна абсаджаная дрэвамі. Назва прынята ў Францыі, Вялікабрытаніі, ЗША і некаторых інш. краінах.
т. 1, с. 61
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БРАНЯТА́НКАВЫЯ I МЕХАНІЗАВА́НЫЯ ВО́ЙСКІ назва роду войск у Сав. Арміі ў 1930—50-я г. Гл. Танкавыя войскі.
т. 3, с. 246
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Грузд ’назва грыба грузд’. Параўн. рус. груздь, грузд, укр. груздь. Усх.-слав. (*gruzdь, *gruzdъ) назва прасл. характару. Лічыцца роднасным словам з *grǫda, *gruda (гл. града́). Гэта назва грыба з’яўляецца выключна славянскай. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 158. Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 463–464.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
во́цатны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да воцату, уласцівы воцату. Воцатны пах. // Прызначаны для воцату, з-пад воцату. Воцатная бутля.
•••
Воцатнае дрэва — воцатнік.
Воцатная кіслата — арганічнае бясколернае рэчыва з рэзкім пахам.
Воцатная эсенцыя — назва моцнага раствору воцатнай кіслаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка 1, нескл., н.
Назва літары «к».
ка 2, прыназ. з Д.
Ужываецца замест «к 2» у спалучэнні «ка мне». Прытуліся ка мне, дзяўчына каханая! Бядуля. Ка мне йшлі дзяўчаты, Кветкі мае рвалі, Жніўныя, вясельныя Песні распявалі. Русак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)