◎ Някры́тая ’яўная бяда, бачная небяспека’ (Нас.). Тубуізаваная назва, параўн. нялёгкая, нячыстая і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Някшчо́нік (някщбник) ’зняважлівая назва яўрэя, часам цыгана’ (Нік. Очерки). Ад коціць ’хрысціць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
га́мбургер
(англ. hamburger, ад ням. Hamburg = назва горада ў Германіі)
разрэзаная папалам мяккая булачка, у сярэдзіну якой укладзена гарачая катлета з прыправамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
дэкадэ́нцтва
(фр. décadence = заняпад)
агульная назва нерэалістычных напрамкаў у літаратуры і мастацтве канца XIX — пачатку XX ст., якія характарызуюцца ўпадніцтвам, крайнім індывідуалізмам.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
поп-му́зыка
(англ. рор music = папулярная музыка)
назва розных стыляў і напрамкаў лёгкай эстраднай музыкі з выразным рытмам, арыентаванай на камерцыйны поспех.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тэксты́ль
(лац. textile, ад texere = ткаць)
агульная назва ткацкіх вырабаў з натуральных і штучных валокнаў, а таксама пража і сыравіна для іх.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
грыбо́к, ‑бка, м.
1. Памянш. да грыб (у 1, 2 знач.).
2. Назва некаторых паразітных грыбоў. Грыбок выклікаў захворванне скуры.
3. Збудаванне ў форме грыба для адпачынку, сховы ад дажджу, сонца і пад. Ада прапанавала Антону сесці пад грыбок, навідавоку. Пальчэўскі. На праезджых дарогах .. [ляснік] пабудаваў грыбкі для адпачынку пешаходаў. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́мпачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш. да лямпа (у 1 знач.).
2. Тое, што і электрычная лямпа (гл. лямпа). У падвале гарэла адна вялікая і некалькі малых электрычных лямпачак. Карпаў.
•••
Лямпачка Ільіча — вобразная назва электрычнай лямпы як ушанаванне памяці У.І. Леніна, які дбаў пра электрыфікацыю краіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палу́ндра, выкл.
У мове маракоў і партовых грузчыкаў — вокрык, які ўжываецца ў значэнні «беражыся, падае зверху» або наогул перасцерагае аб небяспецы. Вокліч, як выстрал: «Палундра!» — Катэр злятае за борт. Звонак. // у знач. наз. палу́ндра, ‑ы, ж. Жартаўлівая назва маракоў наогул. [Сашка:] — Ты, палундра, чуеш? Як бы мне прышвартавацца да вашай праграмы? Гроднеў.
[Ад гал. val onder — падзенне ўніз.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радо́ўка, ‑і, ДМ ‑доўцы; Р мн. ‑довак; ж.
1. Разм. Чыя‑н. чарга рабіць што‑н. Тую ноч была радоўка пільнаваць хворую прафесару. Гарэцкі. Дома нікога не было. Двое сыноў і маці пасвілі ў полі вясковы статак — адбывалі радоўку. М. Ткачоў.
2. Агульная назва некалькіх відаў шапкавых грыбоў сямейства радоўкавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)