Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Лупа́ціць ’бегчы (вельмі хутка знікаць)’ (браг., Мат. Гом.). Укр.лопоті́ти ’тупаць, бежучы’. У выніку кантамінацыі лупі́ць і лапаце́ць (гл.). Параўн. чэш.lupotat — аб дажджы. Адносна таго ж значэння лупі́ць параўн. рус.валаг.лупи́ть ’хутка ісці, бегчы’, серб.-харв.лу̏пити ’кінуцца, пабегчы’, балг.лу́пя ’тс’, ’хутка пабегчы’ (БЕР, 3, 521), бел.лупяну́ць ’рушыць у дарогу’ (Яруш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
На́зіркам, на́зяркам ’не спускаючы з вачэй (ісці, бегчы)’ (Сл. ПЗБ, Бяльк., Нас., Янк. 2, Сцяшк. Сл.), на́зірком ’следам, не выпускаючы з поля зроку’ (ТС), на́зір ’тс’ (дзярж., Нар. сл.), рус.назо́рком ’тс’, укр.на́зирком ’тс’, польск.nazierkiem, nazircem ’тс’. Пры наяўнасці назоўніка на́зір, памянш. на́зірак, паводле распаўсюджанай мадэлі — твор. скл. назоўніка ў функцыі прыслоўя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Труня́нне ‘лодарнічанне’ (Юрч. Вытв.), труня́ннік ‘гультай, бадзяга’ (Юрч. СНЛ), труня́цца (асудж.) ‘лодарнічаць, бадзяцца, хадзіць без справы’ (Юрч.). Параўн. укр.тру́нути ‘піхнуць, штурхнуць’, рус.труня́стый ‘апрануты ў парванае адзенне’, труни́ть ‘ісці памалу’, серб.тру́нити ‘перашкаджаць’, што дае падставы для рэканструкцыі прасл.*truniti ‘перашкаджаць’ (Варбат, Исслед., 557). Роднаснае літ.trỹnioti ‘церці, паціраць’ і trỹniotis ‘бадзяцца, валачыцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wrong3[rɒŋ]adv. няпра́вільна, памылко́ва;
answer wrong адказа́ць няпра́вільна
♦
go wrong ке́пска ісці́ (пра справы), ке́пска працава́ць (пра механізм);
His watch has gone wrong. Яго гадзіннік сапсаваўся;
get smb. wronginfml не разуме́ць каго́-н. пра́вільна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ісці павольна, з цяжкасцю перастаўляючы ногі; цягнуцца. І бачыць дзед Талаш — вялізны дзікі кабан павольна выходзіць з ляснога гушчару і брыдзе па чэрава ў снезе, не зважаючы на дзеда.Колас.Гэта ёсць пераход, каб не лезці ў ваду, не брысці цераз брод.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адчака́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
1. Вырабіць шляхам чаканні. Адчаканіць медаль. Адчаканіць надпіс.
2. і без дап. Вымавіць раздзельна і выразна. «Я сказаў, што вядзе гэтым разам Ячны. Усё, можаш ісці», — адчаканіў пан Шпэк.Брыль.Скрозь пару.. [Разкюхайлін] уставіў свае круглыя вочы на Стафанковіча і густым басам адчаканіў: — Можа сказаць, жывём і хлеб жуём, мірна дні свае дажываем.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Рмн. ‑мак; ж.
Шырокі рэмень са скуры ці моцнай тканіны, які перакідваецца цераз плячо пры перацягванні, пераносцы грузу і інш. Бурлацкая лямка. □ Ісці было цяжка. Лямкі рэзалі плечы, а рэчавы мяшок спаўзаў на левы бок.Асіпенка.Мікола памог адвязаць лямкі, сабраць коўзкі і халодны шоўк парашута.Новікаў.
•••
Цягнуць лямкугл. цягнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памеркава́ць, ‑мяркую, ‑мяркуеш, ‑мяркуе; зак.
1. Усебакова разгледзець, абдумаць што‑н., дзелячыся сваімі думкамі, меркаваннямі. [Бацька:] — Вось мы са Сцяпанам Іванавічам памеркавалі і вырашылі, што табе няма чаго ісці адсюль.Новікаў.[Васіль:] — Давай, Маша, разам памяркуем, ці трэба ён, гэты твой подзвіг?Шамякін.
2. Падумаўшы, разважыць, прыйсці да якога‑н. вываду. — Падумаў, памеркаваў [дырэктар], а потым загад: заараць канюшыну! І зааралі.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)