выбіва́ць несов.

1. выбива́ть; вышиба́ть;

2. перен., разг. (выводить кого-л. из нормального состояния) выбива́ть;

3. (получать что-л. в результате ударов чего-л.; стреляя, попадать определённое количество раз) выбива́ть;

4. (принуждать отступать) выбива́ть;

5. (ударяя, очищать от чего-л.) выбива́ть, выкола́чивать;

6. (извлекать) выбива́ть;

7. (выдавливать, вычеканивать) выбива́ть, вычека́нивать;

8. (оставлять отпечаток на чём-л.) выбива́ть;

9. (уничтожать градом) выбива́ть;

10. (делать выбоины) выбива́ть;

11. (ударами извлекать дробные звуки) выбива́ть;

12. разг. (ударами отсчитывать, бить определённое время) пробива́ть;

13. (приносить откуда-л., выбрасывать — волнами и т.п.) выноси́ть;

14. выви́хивать;

15. перен., разг. (с трудом добиваться чего-л., получать что-л.) выбива́ть;

1-15 см. вы́біць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

уве́сь (род. усяго́, дат. усяму́, вин. уве́сь, усяго́, твор., предл. усі́м; ж. уся́, ср. усё; мн. усе́) мест. опред., м., в разн. знач. весь;

у. мо́кры — весь мо́крый;

у. твар пабяле́ў — всё лицо́ побеле́ло;

у. запа́с вы́йшаў — весь запа́с вы́шел;

патра́ціць усе́ гро́шы — израсхо́довать все де́ньги;

у. у — (каго) весь в (кого);

на ўвесь го́лас — во весь го́лос;

на ўвесь рост — во весь рост;

у. час, праз у. час — всё вре́мя;

усяго́ найле́пшага — всего́ наилу́чшего; всех благ;

ад усёй душы́ — от всей души́;

на ўсю іва́наўскую — во всю ива́новскую;

усяго́ до́брага! — всего́ хоро́шего!;

на ўсю сі́лу — что есть си́лы, что есть мо́чи;

банке́т на ўвесь светпогов. пир на весь мир

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

хапі́ць сов.

1. хвати́ть, схвати́ть, ухвати́ть;

х. за нагу́ — хвати́ть (схвати́ть, ухвати́ть) за́ ногу;

х. ка́мень — хвати́ть (схвати́ть, ухвати́ть) ка́мень;

2. (внезапно поразить) хвати́ть;

яго́ хапі́ў уда́р — его́ хвати́л уда́р;

3. (быть достаточным) хвати́ть;

сіл не хапі́ла — сил не хвати́ло;

гэ́тага хо́піць надо́ўгаэ́того хва́тит надо́лго;

4. (о неприятностях) хвати́ть, доста́ться;

матро́сам хапі́ла ў час што́рму — матро́сам хвати́ло (доста́лось) во вре́мя што́рма;

5. разг. (выпить) хвати́ть;

х. ча́рку — хвати́ть рю́мку;

х. це́раз край — хвати́ть че́рез край;

хапі́ла па го́рла — сыт по го́рло;

х. лі́шняга — хлебну́ть ли́шнего;

х. шы́лам па́такі — ухвати́ть ши́лом па́токи;

хапі́ла сумле́ння — хвати́ло со́вести;

хапі́ў з дзе́жкі, што не ба́чыць сце́жкіпосл. хлебну́л ли́шнего

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

цягну́цца несов.

1. в разн. знач. тяну́ться;

ні́тка ця́гнецца ад клубка́ — ни́тка тя́нется от клубка́;

стэп ~ну́ўся на дзяся́ткі кіламе́траў — степь тяну́лась на деся́тки киломе́тров;

рызі́на ~нецца — рези́на тя́нется;

хваро́ба ~нецца ўжо ме́сяц — боле́знь тя́нется уже́ ме́сяц;

у даро́зе час ве́льмі ~нецца — в доро́ге вре́мя о́чень тя́нется;

раслі́ны ~нуцца да со́нца — расте́ния тя́нутся к со́лнцу;

з ко́міна ~ну́ўся дымо́к — с трубы́ тяну́лся дымо́к;

2. (тащиться по земле) волочи́ться;

ле́йцы ~ну́ліся па зямлі́ — во́жжи волочи́лись по земле́;

3. (медленно двигаться) брести́, плести́сь, тащи́ться;

4. (двигаться, следовать друг за другом) тяну́ться;

~нуцца ба́ржы адна́ за адно́й — тя́нутся ба́ржи одна́ за друго́й;

5. страд. тяну́ться; тащи́ться; см. цягну́ць;

ц. ў хвасце́ — плести́сь в хвосте́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

час м.

1. (единица времени) гадзі́на, -ны ж.;

в час, в два часа́ а пе́ршай, а друго́й гадзі́не;

опозда́ть на час спазні́цца на гадзі́ну;

2. (время вообще) час, род. ча́су м.; пара́, род. пары́ ж.;

в часы́ о́тдыха у час адпачы́нку;

вече́рний час вячэ́рняя пара́;

би́тый час цэ́лая (до́брая) гадзі́на;

в до́брый час у до́бры час, па́не Апана́с; дай, бо́жа, у до́бры час пача́ць;

ти́хий час ці́хая гадзі́на;

не ровён час няўро́кам ка́жучы; не тут ка́жучы; не пры нас каза́на;

стоя́ть на часа́х стая́ць на ва́рце;

с ча́су на ча́с з гадзі́ны на гадзі́ну;

час о́т часу не ле́гче чым дале́й, тым цяжэ́й; дале́й — не лягчэ́й; было́ лі́ха, дый паго́ршала;

счастли́вые часо́в не наблюда́ют погов. шчаслі́выя на час не зважа́юць;

кали́ф на час калі́ф на гадзі́ну.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

разI в разн. знач. раз, род. ра́зу м., мн. разы́, род. разо́ў;

в пе́рвый раз пе́ршы раз;

в тот раз той раз, таго́ ра́зу, тады́;

вот тебе́ и раз! вось табе́ і на (раз)!;

раз (и) навсегда́ раз (і) назаўсёды;

раз-два и гото́во раз-два і гато́ва;

раз-два и обчёлся раз-два і ўсё;

раз-друго́й раз-другі́;

раз за ра́зом раз-по́раз, раз за ра́зам;

раз от ра́зу што да́лей, то…; дале́й-бо́лей;

раз плю́нуть раз плю́нуць;

в са́мый раз а) (в подходящее время, вовремя) у са́мы раз, са́мы раз, са́мая пара́, са́ма што; б) (впору) як раз, у са́мы раз, са́мы раз;

ино́й раз, друго́й раз і́ншы раз, другі́ раз, часа́мі, ча́сам;

не раз не раз;

ни в ко́ем ра́зе ні ў я́кім ра́зе;

дать раза́ раз сту́кнуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

подъём м.

1. (действие) падыма́нне, -ння ср., падніма́нне, -ння ср., падня́цце, -цця ср., пад’ём, -му м.; узніма́нне, -ння ср., узды́м, -му м.;

подъём тя́жестей падыма́нне (падніма́нне) цяжа́раў;

подъём воды́ в реке́ падня́цце (пад’ём) вады́ ў рацэ́;

во вре́мя подъёма на́ гору у час пад’ёму (падыма́ння, падніма́ння) на гару́;

подъём зя́би с.-х. пад’ём зя́бліва;

2. (рост, развитие) узды́м, -му м.;

подъём культу́ры узды́м культу́ры;

3. (побудка) пад’ём, -му м.;

затруби́ли подъём затрубі́лі пад’ём;

4. (об участке дороги) пад’ём, -му м.;

круто́й подъём круты́ пад’ём;

5. (часть ноги) усхо́д, -ду м., пад’ём, -му м.;

сапоги́ жмут в подъёме бо́ты ці́снуць у пад’ёме (на ўсхо́дзе);

6. (воодушевление) узды́м, -му м.;

арти́сты игра́ли с подъёмом арты́сты ігра́лі з узды́мам;

тяжёл на подъём ця́жкі на пад’ём;

лёгок на подъём лёгкі на пад’ём;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

тако́й мест.

1. указ. такі́;

тако́е вре́мя придёт такі́ час наста́не;

таки́м о́бразом такі́м чы́нам;

не на тако́го напа́л не на тако́га напа́ў;

никогда́ не встреча́л таки́х люде́й ніко́лі не сустрака́ў такі́х людзе́й;

ны́нче свет уже́ не тако́й (тако́в) цяпе́р свет ужо́ не такі́;

да́йте мне таку́ю кни́гу, каку́ю я проси́л да́йце мне таку́ю кні́гу, яку́ю я прасі́ў;

тако́й, како́й есть такі́, які́ ёсць;

вокру́г идёт тако́е строи́тельство! круго́м ідзе́ така́я будо́ўля!;

2. определительное такі́;

тако́й незави́симый, тако́й го́рдый такі́ незале́жны, такі́ го́рды;

3. неопр., разг. такі́;

э́то така́я небольши́х разме́ров па́лка гэ́та така́я невялі́кіх паме́раў па́лка;

не из таки́х не з такі́х;

до тако́й сте́пени да тако́й ступе́ні;

тут тако́е де́ло тут така́я спра́ва;

в тако́м слу́чае у такі́м вы́падку, у такі́м ра́зе;

что тут тако́го? што тут тако́га?

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

бе́гчы несов., в разн. знач. бежа́ть; (о чём-л. кипящем — ещё) убега́ть, уходи́ть; (о времени — ещё) лете́ть; (стремительно бежать — ещё) нести́сь, мча́ться; (трусцой — ещё) труси́ть;

б. стометро́ўку — бежа́ть стометро́вку;

па не́бе бягу́ць во́блакі — по не́бу бегу́т облака́;

у кана́ве бяжы́ць вада́ — в кана́ве бежи́т вода́;

сце́жка бяжы́ць памі́ж гор — тропи́нка бежи́т ме́жду гор;

малако́ бяжы́ць — молоко́ бежи́т;

час бяжы́цьвре́мя бежи́т (лети́т);

б. без агля́дкі — бежа́ть без огля́дки;

б. з усі́х ног — бежа́ть со всех ног;

б. як жа́ру ўхапі́ўшы — бежа́ть сломя́ го́лову;

бе́гма (бяго́м) б. — бего́м бежа́ть;

б. за вачы́ма — бежа́ть куда́ глаза́ глядя́т;

б. як мага́ — бежа́ть изо все́х сил;

б. як на пажа́р — бежа́ть как на пожа́р;

б. стрымгало́ў — бежа́ть сломя́ го́лову, стремгла́в;

на лаўца́ і звер бяжы́цьпосл. на ловца́ и зверь бежи́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

са́мый мест.

1. в разн. знач. м. са́мы (ж. са́мая, ср. са́мае); мн. са́мыя;

э́та са́мая кни́га гэ́та са́мая кні́га;

тот же са́мый той жа са́мы;

у са́мого мо́ря каля́ (ля) са́мага мо́ра;

в са́мый разга́р рабо́ты у са́мы разга́р пра́цы (рабо́ты);

с са́мого нача́ла з са́мага пача́тку;

у са́мой стены́ каля́ са́май сцяны́;

са́мая середи́на са́мая сярэ́дзіна;

са́мый че́стный са́мы сумле́нны;

са́мая гу́ща са́мая гу́шча;

в са́мую распу́тицу у са́мую бе́здараж;

2. (сам по себе) м. сам (ж. сама́, ср. само́); мн. са́мі;

са́мый э́тот факт ра́дует меня́ сам гэ́ты факт ра́дуе мяне́;

само́е его́ молча́ние дока́зывает, что он не прав само́ яго́ маўча́нне дака́звае, што не яго́ пра́ўда;

в са́мом де́ле сапраўды́;

в са́мый раз са́мы раз;

на са́мом де́ле на са́май спра́ве;

са́мое вре́мя са́мая пара́, са́мы час;

по са́мые у́ши па са́мыя ву́шы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)