уце́рпець, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак. (пераважна з адмоўем «не»).
Тое, што і уцярпець. — Напэўна, дырэкцыя прадстаўляе вас да ўзнагароды? — не ўцерпеў пісар. У гэтым запытанні настаўніку пачулася насмешка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фі́лія, ‑і, ж.
1. Тое, што і філіял. Філіі «Маладняка», што ўзніклі ў многіх гарадах Беларусі, мелі адпаведныя друкаваныя органы і выданні. Навуменка.
2. Філіял каталіцкай або лютэранскай царквы.
[Лац. filia.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фо́ртачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Тое, што і фортка (у 1 знач.). На бацькаў стук у акно .. [доктар] адчыніў фортачку і спытаўся, адкуль і чаго? Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хм, выкл.
Тое, што і гм. — Хм, — усміхнуўся я, — рыжуха грыбы на зіму сабе нарыхтоўвае. Ігнаценка. [Ніна:] — Хм.. Самая прыгожая дзяўчына ў тэхнікуме. Спецыяльна падсунулі, каб я трошкі параўнавала. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хру́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Тое, што і хрумстаць. Страляніна на фронце яшчэ не ўнімалася, .. а коні, здавалася, спакойна хрумкалі сырую канюшыну. Нікановіч. Хрумкае пад хуткім крокам снег. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціхачо́м, прысл.
Разм. Тое, што і цішком. З кампаніі сябры пайшлі ціхачом, незаўважана, ні з кім не развітаўшыся. Колас. [Хведар], пакінуўшы сям’ю ў лесе, пракраўся ціхачом назад у вёску. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяжкаду́м, ‑а, м.
Тое, што і тугадум. [Ганна Сымонаўна:] — Апрача таго,.. [Лазук] цяжкадум. У ягоным розуме няма гнуткасці, няма здольнасці «на хаду», у залежнасць ад новых сітуацый, змяняць кірунак сваіх думак. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
часту́нак, ‑нку, м.
Разм. Тое, што і пачастунак. Спрабавалі ў печы новай Праверыць цягу і спячы На стрыжкі — смаляным карчы Усім частунак адмысловы. Танк. Мёд салодкі — дзецям частунак. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юнна́цкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і юннатаўскі. Наш юннацкі дзённік таксама папоўніўся. Праўда, развіваліся ікрынкі надта марудна.. А потым ікрынкі сталі мяняць сваю форму — выцягвацца ў даўжыню. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Faber compedes, quas facit, ipse gestat
Каваль сам носіць ланцугі, якія робіць.
Кузнец сам носит оковы, которые делает.
бел. Як чалавек сабе паслаў, так і выспіцца. Хто вязе, таго і паганяюць/на тым едуць. На тое і конь, каб у плуг запрагаць. Сам і цягне, сам сябе і панукае.
рус. Кот скребёт на свой хребёт.
фр. Comme on fait son lit on se couche (Как постелешь, так и спать будешь).
англ. As you brew so must you drink (Какое сваришь пиво, такое и должен пить). He that hatches matches catches matches (Кто делает спички ‒ спички получит).
нем. Wer andere schimpft, den schimpfen auch andere (Кто ругает других, того ругают также и другие).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)