энкам’е́нда

(ісп. encomienda = даручэнне)

форма эксплуатацыі індзейскага насельніцтва ў іспанскіх калоніях у Амерыцы 16—18 ст.: індзейцы плацілі аброк, адбывалі паншчыну на рудніках, у маёнтках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

uncertain

[ʌnˈsɜ:rtən]

adj.

1) дакла́дна ня ве́дамы; няпэ́ўны, сумне́ўны

The election results were still uncertain — Вы́нікі вы́бараў былі́ яшчэ́ няпэ́ўныя

2) няпэ́ўны, няста́лы

uncertain weather — зьме́нлівае надво́р’е

3) невыра́зны, няя́сны

an uncertain shape — невыра́зная фо́рма

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Абдзі́ркус ’той, хто хутка дзярэ адзенне’ (Сцяц.). Штучная лацінізаваная форма. Да абдзіркі (гл.). Параўн. польск. obdartus ’абадранец’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адчуплава́ць ’адсцябаць пугай, бізуном, дубцом’ (КЭС, лаг.). Складаная кантамінацыйная форма. Магчыма, ад адчубасіць (гл.) і адлупцаваць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вэ́са ’штосьці, што вісіць’ (КЭС). Дыялектная форма да слав. *visa (: visěti). Параўн. рус. ви́са, укр. ви́са ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дэ́ка, дэ́ко ’дэкаграм’ (Сцяц.). Запазычанне з польск. deka ’тс’ (а гэта размоўная форма, скарачэнне з dekagram ’тс’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мальбоны ’лаянка’ (Юрч.). Скажоная форма слова мале́бны. Параўн. рус. цвяр. моле́бны служить ’сварыцца’. Перанос значэння: ’павучанні’ > ’лаянка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пастая́лец ’кватарант’ (ТСБМ, Грыг), пастая́нец ’тс’ (Нас.). З рус. постоя́лец ’тс’. Форма пастая́нец утворана, як кватара́нец (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рэ́нчыць ’шанцаваць’ (Сцяшк. Сл.). Спаланізаваная форма ручы́ць (гл. ручыцца), польскае ręczyć мае зусім іншае значэнне — ’гарантаваць, ручацца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Камандзі́р ’начальнік вайсковай часці, падраздзялення, ваеннага судна’ (ТСБМ), къмандзе́р ’чалавек, які ў час работы любіць камандаваць іншымі’ (міёр., З нар. сл.), камандзе́р ’тс’ (Грыг., Яруш., Нас.), камандзе́рка ’жанчына ў гасціне, якая зацягвае песні, пачынае забавы, гульні, забаўнік’ (Нас.). Форма з ‑ір несумненна запазычана праз рус. мову (у якой існуе з канца XVII ст.). Форма з ‑ер, відаць, больш старая; параўн. ст.-рус. кумендеръ ’званне высокага рангу ў духоўна-рыцарскім ордэне’ (XIV ст.), ст.-польск. komender (XV ст.), хаця на яе аказала ўплыў форма камандзір, першакрыніца якой франц. commandeur ’камандзір’ (Шанскі, 2 (К), 222).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)