і́скра ж.

1. в разн. знач. и́скра;

над во́гнішчам кружы́ліся ~ры — над костро́м кружи́лись и́скры;

ткані́на з ~рай — ткань с и́скрой;

2. перен. (яркое проявление чего-л.) и́скра; блёстка;

~ры дасці́пнасці — и́скры (блёстки) остроу́мия;

○ электры́чная і. — электри́ческая и́скра;

◊ бо́жая і. — бо́жья и́скра;

~ры з вачэ́й пасы́паліся — и́скры из глаз посы́пались

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

матэ́рыя, ‑і, ж.

1. Аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе паміма і незалежна ад свядомасці чалавека. Матэрыя ёсць філасофская катэгорыя для абазначэння аб’ектыўнай рэальнасці, якая дадзена чалавеку ў адчуваннях яго, якая капіруецца, фатаграфуецца, адлюстроўваецца нашымі адчуваннямі, існуючымі незалежна ад іх. Ленін.

2. Спец. Рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды. Будова матэрыі.

3. Разм. Тканіна; матэрыял. Чысценькае, хоць і з простай матэрыі, адзенне [дзяўчыны] гэтак прыемна кідалася ў вочы. Нікановіч.

4. перан. Разм. Прадмет размовы; тэма. [Валасны пісар:] — Ну што, гаспадзін настаўнік, аб высокай матэрыі з мужыкамі гутарыце?.. Чарот.

[Лац. materia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

dense

[dens]

adj.

1) густы́

a dense fog — густы́ тума́н

a dense forest — пагуда́стая пу́шча

2) глыбо́кі; вялі́кі; непрасяка́льны (матэрыя́л), непраніка́льны, непрахо́дны

3) шчы́льны, кампа́ктны

dense texture — густа́я ткані́на

4) Figur. тупы́, прыту́плены

He is dense today — Ён прыту́плены сёньня

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

аксамі́т

(гр. heksamiton = з шасці нітак)

1) тоўстая шаўковая тканіна з кароткім густым ворсам з аднаго боку;

2) дрэва сям. рутавых з няпарнаперыстым лісцем, пашыранае ва Усх. Азіі; вырошчваецца ў садах і парках Беларусі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

віго́нь

(фр. vigogne, ад ісп. vicuna)

1) паўднёваамерыканская млекакормячая жывёла сям. ламаў з тонкай і мяккай шэрсцю;

2) воўна гэтай жывёлы;

3) пража з сумесі воўны і бавоўны, а таксама тканіна з гэтай пражы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

cloth

[klɔӨ]

1.

n.

1) сукно́ n., ткані́на, матэ́рыя f., палатно́ n.

a dish cloth — ану́чка для по́суду

a table cloth — насто́льнік -а m., абру́с -а́ m.

2) ры́зы pl.

man of the cloth — духо́вая асо́ба

2.

adj.

палатня́ны, зро́блены з матэ́рыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wrinkle

[ˈrɪŋkəl]

1.

n.

1) змо́ршчына, маршчы́на f.

2) маршчы́на, скла́дка f. (на во́пратцы)

2.

v.t.

1) мо́ршчыць

He wrinkled his forehead — Ён змо́ршчыў лоб

2) пакамя́чыць

3.

v.i.

1) мо́ршчыцца, мя́цца

This material wrinkles — Гэ́тая ткані́на мне́цца

2) маршчы́ніцца (пра ску́ру)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

мя́цца, мнуся, мнешся, мнецца; мнёмся, мняцеся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рабіцца няроўным, нягладкім, збірацца ў складкі, маршчыны. Тканіна з шэрсці, ільну і бавоўны, дзе прымешаны лаўсан, не мнецца, прыгожая і трывалая. «Беларусь».

2. Таптацца, пераступаючы з нагі на нагу. Некаторыя моўчкі мяліся каля фурманак, азіраючыся на лес і на ненавісных легіянераў. Колас. Максімка мяўся на адным месцы і маўчаў. Чорны.

3. перан. Разм. Праяўляць нерашучасць, саромецца, вагацца. Хлопец топчацца і мнецца, А нарэшце прызнаецца. Колас. Ахтан мяўся, цягнуў. Проста і ясна не мог адказаць на пытанне. Алешка.

4. Зал. да мяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

струме́ністы, ‑ая, ‑ае.

1. У выглядзе струменяў, які складаецца са струменяў. Струменісты ручай. □ [Іванка] прывыкаў да ўсяго гэтага, асцярожна ладкуючыся ля жалязкі з вуголлем, якое яшчэ недзе тлела, мусіць, бо інакш адкуль бы ішоў гэты радкаваты струменісты дух. М. Стральцоў. Адкуль толькі ўзяўся, падзьмуў вільготны, струменісты вецер. Ракітны.

2. Паэт. Які цячэ струменямі, які струменіцца. Дарэмна сонца дзіцянё гукала Праз скошаныя шызыя лугі, — Не ўгледзела яго, не прычакала з-за гаманкой струменістай смугі. Гаўрусёў. // перан. Хвалісты. Струменістая тонкая тканіна мяккай .. сукенкі збягала плынна долу, як ззяннем налівала пругкія маладыя ногі. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Зефі́р ’лёгкі ветрык’, ’гатунак тканіны’, ’гатунак цукеркі’. Рус. зефи́р, укр. зефі́р ’тс’. Ст.-рус. зефиръ ’вецер’ (з XII ст.) з грэч. ζέφυρος ’заходні вецер’. Націск у рус. з франц. zephir (< лац. zephyrus < грэч.) з канца XVIII — пачатку XIX ст. (Булахоўскі, РЯШ, 1954, 4, 12; Шанскі, 2, З, 91). Такі ж націск у першай бел. фіксацыі ў «Энеідзе навыварат»: зяхві́р (Шакун, Труды яз., 109). Фасмер, 2, 96; Гіст. лекс., 126; Блок–Вартбург, 673. Значэнне ’лёгкая тканіна’ (< ’адзенне’), верагодна, з зах.-еўрап. моў у XIX ст. у рус. > бел. Відаць, не раней і назва цукеркі. Абодва пераносы паводле лёгкасці.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)