Verbum

накі́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што і чаго.

1. Кінуць у некалькі прыёмаў нейкую колькасць чаго-н.

Н. кучу камення.

2. Кідаючы, скласці ў якой-н. колькасці, напоўніць.

Н. кошык яблыкаў.

Н. пяць стагоў сена.

3. Скласці ў агульных рысах; хутка намеціць, напісаць, намаляваць што-н.

Н. план выступлення.

|| незак. накіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.) і накі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. на́кід, -у, М -дзе, м. (да 3 знач.).

накі́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Верхняе адзенне без рукавоў.

Плашч-н.

2. Пакрывала на падушкі.

Вышываныя накідкі.

накі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.

1. на каго (што). Кінуўшыся, напасці на каго-н.

Ваўкі накінуліся на авечак.

2. на каго (што). Пачаць раптам папракаць, лаяць каго-н.

Н. на чалавека з лаянкай.

3. на што. Пачаць з азартам, прагнасцю што-н. рабіць.

Н. на ежу.

|| незак. накіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і накі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.

накі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.

1. Кінуўшы наверх, прыкрыць, накрыць каго-, што-н.

Н. на плечы хустку.

2. Тое, што і набавіць (разм.).

Н. некалькі тысяч.

|| незак. накіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і накі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| прым. накідны́, -а́я, -о́е.

на́кіп, -у, м.

1. Пена, якая ўтвараецца на паверхні вадкасці пры кіпенні, а таксама цвёрды асадак на сценках пасуды, у якой што-н. кіпяцяць.

Н. на супе.

Н. у чайніку.

2. перан. Тое, што накіпела ў сэрцы, на душы; цяжкае пачуццё ад чаго-н. непрыемнага.

накіпе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -пі́ць; зак.

1. Сабрацца, асесці (пра накіп).

2. перан. Сабрацца ў сэрцы, душы, перапоўніць сэрца, душу (пра гнеў, крыўду).

На душы накіпела (безас.).

|| незак. накіпа́ць, -а́е.

накірава́насць, -і, ж.

1. Засяроджанасць, паглыбленасць думак, жаданняў, пачуццяў.

2. Напрамак, выражаны ў працы, творы і пад.

Ідэйная н. твора.

накірава́нне, -я, н.

1. гл. накіраваць.

2. Кірунак развіцця якога-н. дзеяння.

Даць н. справе.

3. мн. -і, -яў. Дакумент аб прызначэнні на работу, на лячэнне, абследаванне і пад.

Атрымаць н. на працу.

накірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак.

Пайсці, паехаць куды-н., да каго-, чаго-н., рушыць у якім-н. кірунку.

Н. ў горад.

Н. ў лес.

|| незак. накіро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

накірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак.

1. каго-што. Вызначыць, надаць кірунак руху каму-, чаму-н.

Н. машыны ў горад.

2. Сканцэнтраваць што-н. на кім-, чым-н., супраць чаго-н.

Н. усе сілы на выкананне задання.

Н. увагу.

3. каго-што. Паслаць, адправіць, даць прызначэнне.

Н. хворага да ўрача.

4. каго (што). Даючы парады, навучыць чаму-н. добраму.

Н. на правільны шлях.

|| незак. накіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. накірава́нне, -я, н. (да 2 знач.).