Verbum

фразеалагі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да фразеалогіі. Фразеалагічныя даследаванні.

2. Які з’яўляецца фразеалагізмам. Фразеалагічны зварот. // Які змяшчае ў сабе фразеалагізмы. Фразеалагічны слоўнік.

•••

Фразеалагічныя адзінствы — устойлівыя звароты, цэласнае значэнне якіх у пэўнай ступені матывавана асобнымі значэннямі слоў, што ўваходзяць у склад такіх зваротаў, напрыклад: «першы блін комам», «трымаць камень за пазухай».

Фразеалагічныя выразы — устойлівыя, семантычна непераасэнсаваныя звароты, якія складаюцца цалкам з слоў са свабоднымі значэннямі; да іх адносяцца прыказкі, прымаўкі, выслоўі, крылатыя словы, а таксама ўстойлівыя словазлучэнні намінатыўнага характару, напрыклад: «прыхільнікі міру», «сацыялістычнае спаборніцтва».

Фразеалагічныя зрашчэнні гл. зрашчэнне.

Фразеалагічныя спалучэнні — устойлівыя звароты, у склад якіх уваходзяць словы як з фразеалагічна звязаным, так і з свабодным значэннямі, пры гэтым цэласнае значэнне такіх спалучэнняў вынікае са значэння асобных слоў, напрыклад: «закляты вораг», «расквасіць нос».

пазвя́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Звязаць, змацаваць усё, многае. Пазвязваць вяроўкі. □ Хлопцы пазвязвалі шнуркамі лыжы, пачысцілі і змазалі канькі і здалі іх на дзетдомаўскі склад — да наступнай зімы. Нядзведскі.

2. Перавязаць, звязаць чым‑н. усё, многае або ўсіх, многіх. Дыскусія магла б зацягнуцца надоўга, але я маргнуў салдатам, каб яны пазвязвалі рукі гітлераўцам. Сабаленка.

персана́л, ‑у, м.

Асабовы склад супрацоўніку якой‑н. установы, прадпрыемства. Персанал лабараторыі. □ Шпітальны персанаж ледзь спраўляўся са сваімі абавязкамі. Дудо. // Група работнікаў установы, прадпрыемства, якія аб’ядноўваюцца па прафесійных або іншых адзнаках. Педагагічны персанал школы. Абслуговы персанал. Жаночы персанал установы. □ У бальніцы было зусім ціха, ні гуку, ні голасу. Здавалася, усе паснулі, і хворыя, і медыцынскі персанал. Арабей.

[Ад лац. personalis — асабовы.]

прапарцыяна́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае правільныя прапорцыі; суразмерны з чым‑н. Прапарцыянальны склад цела.

2. Такі, які з павелічэннем ці памяншэннем адной велічыні павялічваецца ці памяншаецца ў столькі ж разоў. Прапарцыянальная залежнасць. Прапарцыянальныя адрэзкі. // Які знаходзіцца ў пэўнай колькаснай адпаведнасці з чым‑н., адпаведны чаму‑н. Планамернае прапарцыянальнае развіццё народнай гаспадаркі.

•••

Прапарцыянальная сістэма выбараў гл. сістэма.

[Ад лац. proportionalis — суразмерны.]

прынале́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Які належыць да чаго‑н., уваходзіць у склад чаго‑н.; які мае адносіны да чаго‑н. Быць прыналежным да арганізацыі. Людзі, прыналежныя да мастацтва. □ Я сядзеў, і думкі цяклі ў галаве маёй. Думкі аб стагоддзях, якім я .. цяпер быў прыналежны. Караткевіч.

2. У граматыцы — які выражае прыналежнасць да каго‑, чаго‑н. Прыналежны займеннік. Прыналежны прыметнік.