Verbum

шматлі́кі, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з вялікай колькасці каго‑, чаго‑н. У кожным сяле ёсць два-тры шматлікія, галінастыя роды, якія карыстаюцца ў людзей агульнай павагай. Ракітны. За перагародкай размяшчалася шматлікая сям’я дзядзькі Каленіка. Даніленка.

2. Які праводзіцца, маецца, прысутнічае і пад. у вялікай колькасці. Праводзіць шматлікія гутаркі з насельніцтвам. Прымаць шматлікіх наведвальнікаў. Адказваць на шматлікія пытанні. □ А на піяніна — вялікі букет кветак і шматлікія фатаграфіі славутых акцёраў, пераважна салістаў оперы. Шамякін. З пакояў даносіўся гоман шматлікіх галасоў. Мядзёлка.

навыпуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

1. Выпусціць, вызваліць многіх.

2. Вырабіць, выпрацаваць вялікую колькасць чаго‑н. // Выдаць, надрукаваць многа чаго‑н. Павыпускаць кніг. Навыпускаць лістовак. // Пусціць у абарачэнне ў вялікай колькасці. Навыпускаць марак.

назвалака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Цягнучы, зняць з чаго‑н. або адкуль‑н. у вялікай колькасці. Назвалакаць мяшкоў з воза.

2. Сабраць, сцягнуць у адно месца вялікую колькасць чаго‑н. Назвалакаць кучу галля.

накуха́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., чаго і без дап.

Разм. Наварыць чаго‑н., прыгатаваць у нейкай колькасці. Дастаўшы чыгунах.., [Андрэй Данілавіч] заглядваў у пасудзіну і дабрадушна бубніў: «Ну, а тут што ёсць? Чаго нам тут накухарыла?..» Ракітны.

нанасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., чаго.

Прынесці ў нейкай колькасці за некалькі прыёмаў. Нанасіць бочку вады. □ Чырвонаармейцы жыва нанасілі дроў, разлажылі касцёр. Колас. А дзед тым часам кончыў лыка драць, Галля ды буралому нанасіў. Танк.

наўскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Ускінуць за некалькі прыёмаў наверх чаго‑н. у значнай колькасці.

2. каму, па чым. Разм. Пабіць, усыпаць. [Ладымер і Лявон] нават пасябравалі і збіраліся наўскідаць па карку Сташэвічам, але збаяліся. Чарнышэвіч.

незлічо́ны, ‑ая, ‑ае.

Такі, які цяжка або немагчыма палічыць; непамерны па колькасці. Па роўнай, бліскучай стужцы асфальту віруе незлічоны паток машын. Хведаровіч. Незлічонае птушынае царства на розныя галасы славіла радасць існавання, першы майскі дзень. Мележ.

кало́рыя, ‑і, ж.

Адзінка вымярэння колькасці цеплыні.

•••

Вялікая калорыя — колькасць цеплыні, патрэбная для павышэння тэмпературы аднаго кілаграма вады на адзін градус.

Малая калорыя — колькасць цеплыні, патрэбная для павышэння тэмпературы аднаго грама вады па адзін градус.

[Ад лац. calor — цеплыня.]

закупі́ць, ‑куплю, ‑купіш, ‑купіць; зак., каго-што.

1. Купіць каго‑, што‑н., звычайна у вялікай колькасці; запасціся чым‑н. шляхам закупу ​¹. Закупіць прамысловае абсталяванне. Закупіць племянную жывёлу.

2. Уст. Падкупіць падачкамі, гасцінцамі. Закупіць сведак.