дасказа́ць, ‑скажу, ‑скажаш, ‑скажа; зак., што.
Сказаць недагаворанае; выказаць што‑н. да канца; дагаварыць. Адчуваючы, што яна самае важнае ўжо асмелілася сказаць, .. [Ірынка] павышае голас да самых высокіх нот і перамагае сваю нерашучасць дасказаць усё да канца. Чорны. Рыгор не даў гаспадару дасказаць, рашуча не згадзіўшыся з яго прымірэнчымі ліберальнымі дарадамі. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вешчава́ць, вяшчую, вяшчуеш, вяшчуе; незак., што і без дап.
1. Высок. Гаварыць, абвяшчаць. Гэта радасць ідзе і вяшчуе Аб нязнанай дагэтуль долі. Дзяргай.
2. Прадказваць, прадракаць. Толькі недзе голас жураўліны Зноў вяшчуе раннюю зару. Прануза. Правільна вешчавала Аўдуля Ахцімчык. Ні Хрысцюк, ні Касцецкі, ні іхнія жонкі на работу не пайшлі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пукліцца, ‑ліцца; зак.
Разм.
1. Выдацца наперад; выпучыцца; набыць сферычную форму з вонкавага боку. Выпукліліся рэбры. Выпукліліся сіняватыя жылы на скронях. □ Вялікі рыначны пляц выпукліўся .. пакатым узгоркам сярод нізкіх драўляных хат ускраіны. Галавач.
2. перан. Вылучыцца, стаць выразным. Яўсеенка схаваўся ў людзях. Калі змоўк яго голас, — выпуклілася шчырасць яго гаворкі. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рагата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; заг. рагачы; незак.
1. Гучна, нястрымана смяяцца. — Га-га-га! — не ў сілах стрымацца ад смеху, рагатаў на ўвесь голас Ціт Сямёнавіч Дрозд. Краўчанка. Тата казытаўся вусамі і рагатаў, падкідаючы Даніна на руках... Брыль.
2. Абл. Іржаць (пра коней). А ў хляве рагоча конік, мой пястун! Гурло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стасава́ць 1, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Тасуючы, перамяшаць усе карты ў калодзе.
стасава́ць 2, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.
Разм. Тое, што і стасавацца 2. Голас не стасаваў усёй гэтай важнай каржакаватай постаці. Лынькоў. Да лесу неяк не стасавала гэтае гучнае слова — экскурсія. Шахавец. Каўнярок, аднак, добра стасуе да халата. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгукну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Адказаць на покліч; адазвацца; падаць голас.
Дзе ты, адгукніся!
2. перан. Адазвацца нейкім чынам на якую-н. падзею, з’яву, выказаць свае адносіны да яе.
А. рашучым выступленнем у друку.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Выклікаць якое-н. пачуццё, адчуванне ў каго-н.
Хай жа песня ў сэрцах адгукнецца.
4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Адбіцца на кім-, чым-н., зрабіць уплыў.
Памылка гэта адгукнецца ў вашым жыцці.
|| незак. адгука́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і адгу́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́дласць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць подлага. Валодзя Полаз на поўны голас філасофстваваў аб подласці людзей, якія пішуць ананімныя пісьмы. Шамякін.
2. Подлы ўчынак. [Туравец] думаў пра ўцекача з нянавісцю і пагардай, бо лічыў, што няма большай подласці, чым кінуць у цяжкую хвіліну таварышаў. Мележ. [Шкуранкоў:] Ніякай подласці я яшчэ не зрабіў. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
безгало́сы, ‑ая, ‑ае.
1. З дрэнным, слабым голасам. Безгалосы спявак. // Які страціў голас. Безгалосы чалавек.
2. Уст. Які не мае права голасу. [Настаўнік:] — Гласныя ад сялян у земстве, па сутнасці, зусім безгалосыя, там галасоў больш дваранскіх, чым сялянскіх. Галавач.
3. Маўклівы, ненапоўнены гукамі. Ад.. мокрага снегу было непрытульна на вуліцы, сумнай і безгалосай. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капры́зны, ‑ая, ‑ае.
1. Свавольны, наравісты, з капрызамі. Капрызнае дзіця. Капрызны чалавек. // Які выражае капрыз. Капрызны голас. Капрызны твар. □ [Акушэрка] сустракала Сяргея больш стрымана, крывячы ў ледзь прыкметнай усмешцы.. капрызны маленькі рот. Сіўцоў.
2. перан. Поўны нечаканых перамен, выпадковасцей; няўстойлівы. Капрызны лёс. Капрызнае надвор’е. □ Нёман стромкі, капрызны, а па ім — плыты, бясконца плыты... Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.
1. Удзельнічаць у галасаванні; падаваць голас за каго‑, што‑н. (у час выбараў, пры вырашэнні якога‑н. пытання). Галасаваць за праект пастановы.
2. каго-што. Ставіць на галасаванне; выбіраць, рашаць шляхам галасавання. Галасаваць рэзалюцыю. Галасаваць кожнага кандыдата асобна.
3. Разм. Спыняць машыну ўзняццем рукі. Галасаваць на дарозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)