4. Асаблівасці думак, розуму і звычак, характар чаго-н.
Паэтычны с. душы.
Нацыянальны с. характару.
5. Парадак, сэнс, зладжанасць.
Жадаю вам ладу і складу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
cognate
[ˈkɑ:gneɪt]1.
adj.
ро́дны, свая́цкі
cognate words — сло́вы аднаго́ ко́раня, аднаго́ пахо́джаньня
2.
n.
1) свая́к -а́m., свая́чка f.
2) свая́цкія мо́вы, аднакарэ́нныя сло́вы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
greka
ж.
1. (старажытна)грэчаская мова і літаратура;
2.школьн. урок (старажытна)грэчаскай мовы і літаратуры
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
użytkownik
м. спажывец; карыстальнік; той, хто карыстаецца;
użytkownik drogi — карыстальнік дарогі;
użytkownik języka — лінгв.. носьбіт мовы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
этымало́гія, ‑і, ж.
1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае роднасныя сувязі і паходжанне слоў. Антрапанімія.. закансервавала пэўную частку лексем, якіх не захавала мова, і дае надзвычай каштоўны матэрыял для гістарычнай лексікалогіі і этымалогіі.Бірыла.
2. Паходжанне якога‑н. слова і яго роднасныя адносіны да іншых слоў той жа ці іншай мовы.
3.Уст. Раздзел школьнай граматыкі, які ўключае фанетыку і марфалогію. Чарга падыходзіць да вучняў Філюка.. — Вашы напісалі добра. Але па сінтаксісу вашы вучні значна крапчэйшыя, чым па этымалогіі, — зазначае інспектар.Колас.
•••
Народная этымалогія — пераробка запазычанага слова па ўзору блізкага па гучанню слова роднай мовы.
[Грэч. etymología ад étymon — сапраўднае значэнне слова, ісціна і lógos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
супо́льнасцьж. Geméinsamkeit f -; Geméinschaftlichkeit f -;
супо́льнасць вало́дання Geméinbesitz m -es;
супо́льнасць мо́вы die Geméinsamkeit der Spráche;
супо́льнасць інтарэ́саў die Geméinsamkeit der Interéssen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
маўля́ў, часціца.
Разм. Ужываецца пры ўскоснай перадачы чужой уяўнай мовы. Дзед ганарыўся галубамі: маўляў, ні ў каго няма такіх разумных птахаў, як у яго...Сабаленка.На прыступках Алесь затрымаўся. Махнуў рукой сябрам, якія чакалі яго, маўляў, зараз прыйду.Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцыля́рскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да канцылярыі, належыць ёй. Канцылярскія справы. Канцылярскі работнік. Канцылярскія тавары.// Характэрны, уласцівы канцылярыі. Канцылярская валакіта.// Сухі, невыразны, насычаны словамі, характэрнымі для мовы дзедавых папер (пра стыль, мову). Канцылярскі стыль.
•••
Канцылярскі почыркгл. почырк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ад’ектыва́цыя
(ад лац. adiectivum = прыметнік)
лінгв. пераход іншых часцін мовы (пераважна дзеепрыметнікаў) у прыметнікі (напр. калючыя ружы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ампліфікава́ць
(лац. amplificare = пашыраць, павялічваць)
намнажаць аднародныя элементы мовы (сінонімы, параўнанні і інш.), каб узмацніць выразнасць выказвання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)