анабіёз

(фр. anabiose, ад гр. anabiosis = ажыўленне)

1) біял. прыпыненне жыццёвых працэсаў у арганізме з наступным аднаўленнем іх пры спрыяльных умовах; назіраецца пераважна ў беспазваночных (насякомых, круглых чарвей і інш.);

2) перан. запавольванне, прыпыненне сваёй дзейнасці ў якой-н. галіне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

труба́, -ы́, мн. тру́бы і (з ліч. 2, 3, 4) трубы́, труб, ж.

1. Доўгі пусты ў сярэдзіне прадмет пераважна круглага сячэння, прызначаны для правядзення вадкасці, пары і пад.

Водаправодная т.

2. Духавы медны музычны інструмент з раструбам на канцы.

3. Канал у арганізме для сувязі паміж асобнымі органамі.

Матачная т.

4. у знач. вык., каму-чаму і без дап. Пра дрэннае становішча, гібель, пагібель (разм.).

Цяпер нам — т.

Справа — т.

◊

Вылецець у трубу (разм.) — разарыцца, застацца без грошай.

Хвост трубой (разм., жарт.) — не сумаваць, не падаць духам, трымаць сябе самаўпэўнена.

|| памянш. тру́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. тру́бны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

альтыплана́цыя

(ад ісп. altiplano, -nicie = пласкагор’е)

выраўноўванне рэльефу вяршыннай зоны горных хрыбтоў пераважна ў выніку выветрывання і нівацыі ва ўмовах халоднага і ўмеранага клімату.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

біярэдуцэ́нты

(ад бія- + лац. reducens, -ntis = які вяртае, аднаўляе)

арганізмы, якія мінералізуюць арганічнае рэчыва — раскладаюць яго на больш простыя неарганічныя злучэнні (пераважна грыбы, бактэрыі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

галазо́йны

(ад гр. holos = увесь, цэлы + zoon = жывёла)

звязаны з харчаваннем шляхам захопу цвёрдых часцінак ежы ўнутр цела, што ўласціва пераважна для аднаклетачных жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

геко́ны

(н.-лац. gekkonidae, ад малайск. geko)

сямейства яшчарак з будовай пальцаў, прыстасаванай да поўзання па гладкіх сценах; пашыраны пераважна ў тропіках і субтропіках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэзабілье́

(фр. déshabillé)

1) лёгкае дамашняе адзенне (пераважна жаночае), якое звычайна не надзяваюць пры чужых людзях;

2) становішча, калі чалавека засталі не зусім апранутым.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кану́фер

(ад перс. käränfi)

травяністая расліна сям. складанакветных, пашыраная пераважна на Каўказе, у Малой Азіі; выкарыстоўваецца ў кулінарыі і для барацьбы са шкоднымі насякомымі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

картадыягра́ма

(ад карта + -дыяграма)

схематычная карта, на якой пры дапамозе слупкоў, кругоў, квадратаў паказана сумарная велічыня пэўнай з’явы ў межах тэрытарыяльнай, пераважна адміністрацыйнай адзінкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эрга́стул

(лац. ergastulum = турма, месца працы)

турма для рабоў у Стараж. Рыме, пераважна падземная, у якой вязні, закутыя ў кайданы, выконвалі асабліва цяжкую работу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)