адвучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца; зак.
1. ад чаго і з інф. Адвыкнуць ад чаго-н.
А. курыць.
2. Закончыць навучанне або знаходзіцца на вучобе нейкі час (разм.).
А. ў сярэдняй школе.
Адвучыўся год на курсах.
|| незак. адву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адда́лены, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ці адбываецца далёка; які даносіцца здалёк.
Аддаленыя вескі.
А. шум.
2. Аддзелены вялікім прамежкам часу.
Аддаленая эпоха.
3. перан. Мала падобны; які не мае непасрэднай сувязі з чым-н.
А. гібрыд.
Аддаленае падабенства.
|| наз. адда́ленасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пасяле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. сяліць.
2. Населены пункт, а таксама наогул месца, дзе хто-н. жыве, знаходзіцца.
Паявілася новае п.
Бабровыя пасяленні.
3. Прымусовае выгнанне на жыхарства ў аддаленую мясцовасць як пакаранне за што-н.
Саслаць на п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
саю́знік, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, хто знаходзіцца ў саюзе (у 1 і 2 знач.), дзейнічае ў згодзе з кім-, чым-н.
Заключаць пагадненне з саюзнікамі.
Саюзнікі ў барацьбе з агрэсарамі.
|| ж. саю́зніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
|| прым. саю́зніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спо́дні, -яя, -яе.
1. гл. спод.
2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).
С. камень у жорнах.
3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.
Сподняя бялізна.
Спаць у споднім (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
фла́гман, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Камандуючы флотам або буйным злучэннем ваенных караблёў.
2. Вядучы ваенны карабель (марскі або паветраны), на якім знаходзіцца камандуючы эскадрай.
3. перан. Пра што-н. самае буйное, самае галоўнае сярод падобнага.
Ф. культуры.
|| прым. фла́гманскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
неадлу́чна прысл, неадлу́чны
1. (які заўсёды знаходзіцца пры кім-н, чым-н) únzertrennlich, stets ánwesend;
2. (пры якім пастаянна прысутнічаюць дзе-н) ständig, únunterbrochen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ме́шкацца ’марудзіць, рабіць памалу’ (пін., З нар. сл.; ТС). Рус. мешкать ’тс’, урал. ’чакаць’, кіраў. ’разважаць’, ст.-рус. мѣшькати ’чакаць, марудзіць’, ’жыць, пражываць, быць падданым’, мѣшаный ’павольны, вялы’ (паводле Махэка₂, 361, павінна было пісацца ме‑), польск. mieszkać ’марудзіць’, ’забыць, не звяртаць увагі’, ’жыць, прабываць, знаходзіцца’, ’заставацца’, ’быць у адносінах з кім-небудзь’, nieomieszkać ’не занядбаць’, в.-луж. mješkorić ’марудзіць’, чэш. meškati ’марудзіць’, ’знаходзіцца, перашкаджаць у рабоце’, славац. meškať ’спазняцца, адставаць’, славен. mečkati ’паволі працаваць’. Не зусім яснае слова. Найбольш імаверна, што яно паходзіць з мѣшати > мяшаць (гл.) у выніку нарашчэння асновы. Укр. мешкати ’пражываць’, як і ст.-бел. мешкати, мяшкати ’жыць, знаходзіцца’ (XIV ст.), запазычана са ст.-польск. mieszkać ’жыць’ (Жураўскі, SlOr, 10, 1961, 40; Булыка, Лекс. запазыч., ЕСУМ, 3, 455–456.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
землеўлада́нне, ‑я, н.
1. Уладанне зямлёй на пэўных умовах. Сацыялістычнае землеўладанне. Абшчыннае землеўладанне. Прыватнае землеўладанне.
2. Участак зямлі, які знаходзіцца ў чыім‑н. карыстанні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заакія́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца за акіянам. Заакіянскія краіны. // Які робіцца за акіян. Заакіянскае падарожжа. // Прывезены, прысланы з-за акіяна. Заакіянскія тавары. Заакіянскі місіянер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)