агні́сты огни́стый, о́гненный; пла́менный;
а. за́хад — огни́стый зака́т;
а. шар со́нца — о́гненный шар со́лнца;
~тыя сло́вы — пла́менные слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
цадзі́ць несов., в разн. знач. цеди́ть;
ц. малако́ — цеди́ть молоко́;
ц. віно́ — цеди́ть вино́;
ц. сло́вы — цеди́ть слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
чака́ніць несов., в разн. знач. чека́нить;
ч. мане́ту — чека́нить моне́ту;
ч. на́дпісы — чека́нить на́дписи;
ч. сло́вы — чека́нить слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
этымало́гія, ‑і, ж.
1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае роднасныя сувязі і паходжанне слоў. Антрапанімія.. закансервавала пэўную частку лексем, якіх не захавала мова, і дае надзвычай каштоўны матэрыял для гістарычнай лексікалогіі і этымалогіі. Бірыла.
2. Паходжанне якога‑н. слова і яго роднасныя адносіны да іншых слоў той жа ці іншай мовы.
3. Уст. Раздзел школьнай граматыкі, які ўключае фанетыку і марфалогію. Чарга падыходзіць да вучняў Філюка.. — Вашы напісалі добра. Але па сінтаксісу вашы вучні значна крапчэйшыя, чым па этымалогіі, — зазначае інспектар. Колас.
•••
Народная этымалогія — пераробка запазычанага слова па ўзору блізкага па гучанню слова роднай мовы.
[Грэч. etymología ад étymon — сапраўднае значэнне слова, ісціна і lógos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
mru-mru :
ani mru-mru! — ані слова!; ані гуку!; ані гу-гу!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zagajać
незак. пачынаць; адкрываць (сход; з’езд і да т.п.); казаць уступнае слова
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дар (род. да́ру) м.
1. дар, приноше́ние ср.; пода́рок, подноше́ние ср.; преподноше́ние ср.;
2. (талант, способности) дар;
3. только мн., церк. дары́;
◊ бо́жы д. — бо́жий дар; благода́ть; ниспосла́ние госпо́дне;
д. за д. — услу́га за услу́гу;
д. сло́ва — дар сло́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
вы́гаварыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.
1. што. Вымавіць, сказаць. Слова не дае выгаварыць. □ — Казічак, сыночак... — паўтарае адно маці — і больш ні слова не можа выгаварыць. Васілевіч.
2. што. Разм. Дамагчыся абяцання чаго‑н. Выгаварыць тыдзень адтэрміноўкі. □ Бярвенне — толькі прычэпка, галоўнае — дзяляначку новую выгаварыць. Лобан.
3. каму. Разм. Прабраць. — Пасаромеліся б. Са старым чалавекам гаворыце, — выгаварыла дзяўчатам Аўдоля Пракопіха. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
...метр, ‑а, м.
Другая састаўная частка складаных слоў, якія абазначаюць: 1) працягласць у столькі метраў ці ў такую частку метра, колькі паказана ў першай частцы слова, напрыклад: кіламетр, сантыметр і інш.; 2) прыбор, інструмент для вымярэння таго, што паказана ў першай частцы слова, напрыклад: тэрмометр, каларыметр; 3) спецыяліста ў галіне навукі, назва якой канчаецца на ...метрыя, напрыклад: геометр.
[Фр. mêtre, ад грэч. metron — мера.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саплі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Такі, у якога цякуць з носа соплі. Саплівае дзіця. □ Пад рукі лез саплівы Франак. Лойка. // Выпацканы соплямі. Саплівая насоўка. // перан. Плаксівы, слязлівы. — Яшчэ адно слова! — пагрозна зашаптаў Тарыел. — Яшчэ адно слова, чортавыя вы, саплівыя бабы! Самуйлёнак.
2. перан. Пагард. Малы па гадах або вельмі малады, нявопытны. [Параска:] — Не перашкаджайце спаць, ухажоры саплівыя! Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)