поря́дком нареч., разг.
1. (весьма) ве́льмі (изрядно) даво́лі-такі, до́бра-такі;
мне э́то поря́дком надое́ло мне гэ́та даво́лі-такі (до́бра-такі) надаку́чыла;
2. (как следует) як трэ́ба, як ма́е быць;
он ничего́ поря́дком не сде́лал ён нічо́га як трэ́ба (як ма́е быць) не зрабі́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
напа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.
1. чаго. Прыгатаваць параннем.
Н. буракоў.
Н. бобу.
2. каго-што. Добра папарыць (разм.).
Н. спіну ў лазні.
3. чаго. Кіпячэннем прыгатаваць нейкую колькасць чаго-н.
Н. малака.
|| незак. напа́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. напа́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца (да 2 знач.); незак. напа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
па́хнуць, -ну, -неш, -не; пах, -хла; -ні; незак.
1. Вылучаць які-н. пах.
Добра п.
П. мятай.
Грошы не пахнуць (пра непатрабавальныя адносіны да таго, якім шляхам атрыманы грошы; неадабр.).
2. перан., звычайна безас., чым. Адчувацца, сведчыць пра набліжэнне чаго-н., магчымасць чаго-н. (разм.).
Пахне нядобрым.
Пахне порахам (пра набліжэнне вайны).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
салі́дны, -ая, -ае.
1. Трывалы, надзейны, добра зроблены.
Салідная пабудова.
2. Грунтоўны, важны, глыбокі, сур’ёзны, прадстаўнічы.
Салідная фігура.
Салідная ўстанова.
Салідная адукацыя.
3. Пра ўзрост: не малады, сталы.
Жанчына саліднага ўзросту.
4. Значны па велічыні, памеры, сіле і пад.
Салідныя грошы.
5. Мажны, поўны (пра чалавека).
Саліднай камплекцыі.
|| наз. салі́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ураджа́й, -ю, мн. -і, -яў, м.
1. Колькасць збожжа, пладоў, раслін, якая ўрадзілася, вырасла.
Сабраць у.
Добры ў. садавіны.
2. Вялікая колькасць збожжа, пладоў, раслін, якая ўрадзілася.
Калі добра ўзарэш, то і ў. збярэш (прыказка). На дзяўчат у. (перан.: вельмі многа; жарт.).
|| прым. ураджа́йны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Ураджайныя гатункі пшаніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
учэ́пісты, -ая, -ае.
1. Здольны чапляцца, хапацца і моцна трымацца за каго-, што-н.
Учэпістыя кіпцюры.
У. погляд (перан.).
2. перан. Які добра запамінае што-н. (пра памяць, розум).
Учэпістая памяць.
3. перан. Вельмі ўпарты, які настойліва дабіваецца сваёй мэты.
У. чалавек.
Учэпіста (прысл.) трымацца за свае погляды.
|| наз. учэ́пістасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
яздо́к, ездака́, мн. ездакі́, ездако́ў, м.
1. Той, хто едзе на кані вярхом або кіруе запрэжкай.
Ездакі пазлазілі з коней.
2. Пра таго, хто ўмее добра ездзіць (у 3 знач.).
Добры я. на матацыкле.
◊
Не яздок куды (разм.) — пра таго, хто не хоча або не можа ездзіць куды-н., бываць дзе-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
well4 [wel] adv. (better, best)
1. до́бра;
be well spoken of мець до́брую рэпута́цыю;
Well done! Малайчына! Выдатна!
2. зусі́м, ца́лкам;
You may well be right. Цалкам з вамі згодны.
3. зна́чна;
well over 1000 people зна́чна больш за ты́сячу чалаве́к;
well into the night далёка за по́ўнач
♦
as well as і…і; такса́ма, у дада́так;
He came as well as his brother. Прыйшоў і ён, і яго брат;
be well out of smth. BrE infml пазба́віцца ад чаго́-н. своечасо́ва;
be well up in smth. разбіра́цца до́бра ў чым-н.;
do well рабі́ць по́спех; до́бра ме́цца;
do well by smb. до́бра ста́віцца да каго́-н.;
do well to do smth. : You did well to help him. Вы добра зрабілі, што дапамаглі яму;
well and truly infml зусі́м, ца́лкам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Танцава́ць ’выконваць танец; танчыць’, ’скакаць’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Бяльк., Федар. 4, Сержп. Прык., Сл. ПЗБ), танцова́ць ’тс’ (ТС), танцэ́ваць ’тс’ (брасл., Сл. ПЗБ), танцёва́ті ’тс’ (беласт., Сл. ПЗБ; Вруб.), ст.-бел. танцова́ти, танцева́ти ’танцаваць’ (1518 г., КГС); сюды ж танцо́р ’мужчына, які ўмее добра танцаваць’ (Ласт., Арх. Вяр., Сл. ПЗБ, Сцяшк.), та́нцар ’тс’ (Федар. 4), танцо́рка ’дзяўчына, жанчына, што добра танцуе’ (Некр. і Байк., Сл. ПЗБ), танцэ́рка ’тс’ (Федар. 4), танцёрка ’тс’ (Сл. ПЗБ), танцые́рка ’тс’ (Сцяшк. Сл.). Запазычанні з польскай мовы, гл. старое tańcować ’танцаваць’ (суч. tańczyć, гл. танчыць), tancerka, tancerz ’хто добра танцуе’, у апошнім адбылася замена суф. ‑erz на ‑or (‑ор), магчыма, яшчэ на частцы польскамоўнай тэрыторыі, параўн. польск. мазав. tancor ’тс’, адносна чаго Смулкова, Бел.-польск. ізал., 116. Падрабязней пра польскія формы гл. Борысь, 626; Длугаш-Курчабова, 495; запазычанне ў рускую — Фасмер, 4, 19; Віткоўскі, Słownik, 184.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм.
1. Пазнаць што‑н., атрымаць уяўленне аб чым‑н. Я пазнаўся з тайнамі юнацтва. Гілевіч. // Адчуць на ўласным вопыце, зведаць. Пазнацца з бядою. Пазнацца са славаю.
2. Добра пазнаёміцца з кім‑н., падружыцца. Пазнацца з суседзямі. □ Толькі два дні прайшло, Шэмет не паспеў яшчэ ні сам добра агледзецца, ні з людзьмі пазнацца. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)