бараклі́ннасць

(ад бара- + гр. klino = нахіляю)

стан атмасферы, пры якім яе шчыльнасць вызначаецца ціскам і тэмпературай (параўн. баратропнасць).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лубрыка́тар

(ад лац. lubricare = рабіць слізкім)

прыбор для аўтаматычнай змазкі пад ціскам дэталей машын і механізмаў, якія труцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пуансо́н

(фр. poincon = шыла)

1) верхняя пукатая частка штампа для апрацоўкі металу ціскам;

2) тое, што і пунсон.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

трамбава́ць

(ад ням. trampeln = таптаць)

ударамі, ціскам рабіць больш шчыльнай якую-н. рыхлую масу і выраўноўваць яе паверхню.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ту́ргар

(п.-лац. turgor, ад turgere = набракнуць, напоўніцца)

стан напружання клетачнай абалонкі ў раслін, выкліканы ціскам яе змесціва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гідрабу́р

(ад гідра- + бур)

прыстасаванне для ўтварэння струменем вады, што падаецца пад высокім ціскам, ямак пад пасадку саджанцаў вінаграду.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пульмато́р

(ад лац. puhno = лёгкае + motor = які рухае)

апарат для штучнага дыхання, які нагнятае ў лёгкія кісларод пад ціскам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГУ́БКІН Сяргей Іванавіч

(27.8.1898, С.-Пецярбург — 8.9.1955),

бел. вучоны ў галіне металургіі. Акад. АН БССР (1947). Д-р хім. н. (1936), праф. (1945). Засл. дз. нав. і тэхн. Беларусі (1954). Сын І.М.Губкіна. Скончыў Маскоўскую горную акадэмію (1928). З 1944 нам. дырэктара Ін-та металургіі АН СССР, у 1948—55 дырэктар Фіз.-тэхн. ін-та АН БССР, адначасова заг. кафедры БПІ. Працы па тэорыі пластычнай дэфармацыі і апрацоўцы металаў ціскам. Распрацаваў матэм. метады вывучэння працэсаў цячэння металу пры пракатцы, коўцы, штампоўцы. Стварыў навукова абгрунтаваную класіфікацыю відаў апрацоўкі металаў ціскам.

Тв.:

Теория обработки металлов давлением. М., 1947;

Фотопластичность. Мн., 1957 (разам з С.І.Дабравольскім, Б.Б.Бойкам);

Пластическая деформация металлов. Т. 1—3. М., 1961.

т. 5, с. 517

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гідрапу́льт

(ад гідра- + пульт)

апарат для распырсквання вадкасці пад ціскам; выкарыстоўваецца пры паліванні раслін, фарбаванні сцен, дэзінфекцыі памяшканняў і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАКТЭРЫЦЫ́ДНАЯ ЛЯ́МПА,

газаразрадная крыніца згубнага для бактэрый ультрафіялетавага выпрамянення. Асн. элемент — трубка са спец. шкла, напоўненая пад ціскам інертным газам з невял. колькасцю ртуці. Магутнасць бактэрыцыднай лямпы да 90 Вт. Выкарыстоўваецца ў прыладах для стэрылізацыі вады, харч. прадуктаў, паветра ў бальнічных установах і інш. памяшканнях і гэтак далей.

т. 2, с. 232

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)