Paupertas non est probrum (Vitium)

Беднасць не загана.

Бедность не порок.

бел. Рваная світка не загана.

рус. Бедность не порок. Бедность не стыд. У голыша ‒ та же душа. Хоть мошна пуста, да душа чиста. Убожество не грех. Нищета не отнимает ни чести, ни ума.

фр. La pauvreté n’est pas vice (Бедность не порок).

англ. Poverty is no sin (Бедность не грех).

нем. Armut ist keine Sünde (Бедность не грех).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

шар м. шар, род. ша́ра м.; (скатанный) га́ла, -лы ж., га́лка, -кі ж.;

возду́шный шар паве́траны шар;

земно́й шар зямны́ шар;

билья́рдный шар білья́рдны шар;

пове́рхность ша́ра мат. паве́рхня ша́ра;

про́бный шар прям., перен. про́бны шар;

хоть шаро́м покати́ погов. ні ўзяць ні ўцяць; як вы́мецена.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кол кол, род. кала́ м.;

ни кола́, ни двора́ погов. ні кала́, ні двара́;

хоть кол на голове́ теши́ хоць кол на галаве́ чашы́;

вбить (заби́ть) оси́новый кол убі́ць (забі́ць) асі́навы кол;

коло́м стоя́ть в го́рле кало́м стая́ць у го́рле;

сажа́ть, посади́ть на кол садзі́ць, пасадзі́ць на кол.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Sanior est pisce

Здаравейшы за рыбу*.

Здоровее рыбы.

бел. Яго і доўбняй не заб’еш. На яго ніякай немалы няма.

рус. Здоров как бык/боров. На нём хоть воду вози. Здоров как бык, и не знаю, как быть. Его сразу не похоронишь.

фр. Se porter comme le Pont-Neuf (Чувствовать себя как Но­вый Мост).

англ. As strong as a horse (Сильный, как конь).

нем. Gesund wie ein Fisch im Wasser (Здоров, как рыба в воде).

* У старажытнасці лічылі, што рыба ніколі не хварэе.

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

кро́шкаI

1. (хлеба и т. п.) кро́шка, -кі ж.;

2. перен. кро́шка, -кі ж., крыха́, -хі́ ж.;

нет ни кро́шки няма́ ні кро́шкі;

3. спец. кро́шка, -кі ж.;

мра́морная кро́шка мармуро́вая кро́шка;

4. (малютка) малы́шка, -кі ж.;

поду́майте хоть кро́шку паду́майце хоць тро́шкі (кры́шку);

ни кро́шки (ничуть) ані́, ні кры́шку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыча́ць несов.

1. крича́ть; ора́ть; вопи́ть;

2. шуме́ть; галде́ть;

3. (на кого) крича́ть, руга́ть (кого), брани́ть (кого), прикри́кивать;

кры́чма к.о́чень си́льно крича́ть;

к. на ўсё го́рла — крича́ть во всё го́рло;

к. не́ма (не́мым го́ласам) — крича́ть благи́м ма́том; реве́ть белу́гой;

хоць гвалт (караву́л) крычы́хоть карау́л кричи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зарэ́заць сов.

1. в разн. знач. заре́зать; (на мясо — ещё) заби́ть, уби́ть;

з. ку́рыцу — заре́зать ку́рицу;

воўк ~заў казу́ — волк заре́зал козу́;

з. кні́гу — заре́зать кни́гу;

2. (сделать надрез для выемки) надре́зать; (пилой) надпили́ть, запили́ть;

з. ву́гал — запили́ть у́гол;

з. без нажа́ — заре́зать без ножа́;

хоць зарэ́жхоть заре́жь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

завалі́цца сов.

1. (упасть за что-л.) завали́ться;

кні́га ~лі́лася за ша́фу — кни́га завали́лась за шкаф;

2. (обрушиться внутрь) обвали́ться;

3. разг. (упасть) завали́ться;

4. разг. (улечься) завали́ться;

з. спаць — завали́ться спать;

5. обл. завя́знуть;

конь ~лі́ўся па са́мае чэ́рава — ло́шадь завя́зла по са́мое брю́хо;

хоць ~лі́сяхоть завали́сь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Patiendo multa veniunt, quae nequeas pati

Хоць ты і шмат можаш трываць, канец цярпенню наступіць.

Хоть ты и много умеешь терпеть, конец терпению наступит.

бел. Чакалі, чакалі ды ўсе жданкі паелі.

рус. Терпя и камень треснет. Когда-то и терпение лопнет. Всему есть предел. Ждать-то ждали, да жданки и съели.

фр. Tout doit avoir ses limites (Всё должно иметь свои пределы). Il у a limite a tout (Всему есть предел).

англ. It’s the last straw breaks the camel’s back (Последняя соломинка ломает спину верблюда).

нем. Mit seinem Latein am Ende sein (Исчерпать все средства). Die Geduld reißt (Терпение лопается).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

пятля́ ж., в разн. знач. пе́тля;

зашмаргну́ць ~лю́ — затяну́ть пе́тлю;

апіса́ць ~лю́ав. описа́ть пе́тлю;

рабі́ць ~лю́ав. де́лать пе́тлю;

пе́тлі зае́чых слядо́ў — пе́тли за́ячьих следо́в;

мёртвая п.ав. мёртвая пе́тля;

хоць у ~лю́ лезьхоть в пе́тлю лезь;

шука́ць ~лі́ на шы́ю — лезть в пе́тлю; иска́ть пе́тлю на ше́ю

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)