гук
1. Адгалінаванне дарогі (Слаўг.).
2. Тоўсты сук, разгаліна, ствол з голлем (Ст.-дар.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
азале́лы, ‑ая, ‑ае.
Змерзлы, азяблы. Я палажыў свае азалелыя рукі на.. [Нініны] нешырокія плечы і маўчаў. Мыслівец. Грукае дзяцел у азалелы ствол. Барадулін. Трывожна сцяўся азалелы ранак. Бічэль-Загнетава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кальцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак., каго-што.
1. Надзяваць мечаныя кольцы на лапкі птушак або хвасты рыб для даследавання напрамку і скорасці іх перамяшчэння, працягласці жыцця і інш. Кальцаваць пералётных птушак.
2. Рабіць кругавы зрэз кары або надзяваць на ствол дрэва драцяныя кольцы з мэтай запаволіць рост і павялічыць плоданашэнне, надаць пэўную форму кроне і інш.
3. Абмазваць укругавую ствол дрэва смалой для аховы яго ад шкодных насякомых, чарвей і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лафе́т, ‑а, М ‑феце, м.
Станок, на якім замацоўваецца ствол артылерыйскай гарматы. Салдат хутка авалодаў сабой, адчапіў лафет з перадка гарматы і даволі цвёрда загадаў таварышам: — Стаўце шчыткі! Карпюк.
[Ням. Lafette з фр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лафе́т ’станок, па якім замацоўваецца ствол гарматы’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 82) < франц. lʼaffût, fût ’ствол’, ’слуп, пасад’ праз ням. Lafette (Фасмер, 2, 467). Ст.-бел. лявета ’лафет’ (1695 г.) находзіць са ст.-польск. laweta (Булыка, Лекс. запазыч., 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жырава́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ру́е; незак.
1. Карміцца, нагульваць тлушч (пра звяроў, птушак, рыбу).
2. Разрастацца ў ствол замест плоданашэння (пра расліны) (разм.).
|| наз. жырава́нне, -я, н. (да 1 знач.), жыро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 1 знач.) і жыр, -у, м. (да 1 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лафе́т
(ням. Lafette, ад фр. l’affut)
станок, на якім умацоўваецца ствол гарматы для надання яму пэўнага становішча перад стрэлам, а таксама для перамяшчэння гарматы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
уквэ́цаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Умазаць, упэцкаць. Уквэцаць рукаў у фарбу. □ Карэта звярнула на Мойку. За ствол голай таполі кінуўся нейкі фацэт: каб не ўквэцала брудным снегам. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлыст I, род. хлыста́ м., спец. (ствол срубленного дерева) хлыст
хлыст II, род. хлыста́ м., рел. хлыст
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зеляне́цца, ‑еецца; незак.
Тое, што і зелянець (у 4 знач.). [Пархвен] убачыў у небе чорны высокі ствол без голля, і толькі адна тоўстая і таксама чорная галіна знізу зелянелася густымі новымі парасткамі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)