папа́сціся сов.
1. (оказаться пойманным) попа́сться;
2. попа́сться; встре́титься;
па даро́зе мне ніхто́ не папа́ўся — по пути́ мне никто́ не попа́лся (не встре́тился);
3. доста́ться;
◊ п. на язы́к — попа́сться на язы́к;
п. на во́чы — попа́сться на глаза́;
п. пад руку́ — попа́сться (подверну́ться) по́д руку;
п. на ву́ду (ву́дачку) — попа́сться на у́дочку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сустрэ́ць сов., в разн. знач. встре́тить; (случайно, неожиданно — ещё) повстреча́ть; (организовать встречу — ещё) приня́ть;
с. тава́рыша ў даро́зе — встре́тить (повстреча́ть) това́рища в пути́;
с. во́плескамі — встре́тить аплодисме́нтами;
с. жо́рсткае супраціўле́нне — встре́тить жесто́кое сопротивле́ние;
с. гасце́й — встре́тить (приня́ть) госте́й;
◊ с. у штыкі́ — встре́тить в штыки́;
с. хле́бам-со́ллю — встре́тить хле́бом-со́лью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАЛО́ШЫН (сапр. Кірыенка-Валошын) Максімілян Аляксандравіч
(28.5.1877, Кіеў — 11.8.1932),
рускі паэт, крытык, перакладчык, мастак. Скончыў Феадасійскую гімназію (1897). У 1897—99 вучыўся ў Маскоўскім ун-це, выключаны за ўдзел у «студэнцкіх хваляваннях», высланы з Масквы. У 1900—17 жыў у Сярэдняй Азіі, Парыжы, падарожнічаў па Еўропе. З 1917 у Крыме, у Кактэбелі (цяпер пас. Планерскае). У 1931 завяшчаў свой дом Саюзу сав. пісьменнікаў (зараз дом-музей Валошына). Выступіў у друку ў 1895. Належаў да сімвалістаў, супрацоўнічаў у іх час. «Весы», «Золотое руно» і інш. Першы паэт. зб. «Вершы. 1900—1910» (1910). Кн. «Anno mundi ardentis 1915» («У год апакаліпсіса 1915», 1916) склалі вершы пра 1-ю сусв. вайну. Рэвалюцыю ўспрыняў як варварскі акт. Аўтар зб-каў «Іверні» (1918), «Дэманы глуханямыя» (1919), паэм «Пратапоп Авакум» (1918), «Святы Серафім» (1919), «Расія» (1924) і інш., цыкла філас. паэм «Шляхамі Каіна» (1921—23), кн. пра л-ру і мастацтва «Абліччы творчасці» (1914), зб. «Верхарн. Лёс. Творчасць. Пераклады» (1919). З 1922 Валошына не друкавалі. У Берліне выдаў «Вершы пра тэрор» (1923). Вядомы як мастак, акварэліст.
Тв.:
Стихотворения. Л., 1977;
Лики творчества. 2 изд. Л., 1989;
Пути России: Стихотворения и поэмы. М., 1992.
Літ.:
Куприянов Н.Т. Судьба поэта: (Личность и поэзия М.Волошина). Киев, 1978;
Волошинские чтения. М., 1981;
Пейзажи Максимилиана Волошина. Л., 1970.
С.Ф.Кузьміна.
т. 3, с. 485
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
збі́цца сов., в разн. знач. сби́ться; (о шерсти — ещё) сваля́ться;
павя́зка збі́лася — повя́зка сби́лась;
абца́сы збі́ліся — каблуки́ сби́лись;
з. з даро́гі — сби́ться с доро́ги;
з. пры падлі́ку — сби́ться при подсчёте;
во́ўна збі́лася ў ля́мец — шерсть сби́лась (сваля́лась) в во́йлок;
аве́чкі збі́ліся ў ку́чу — о́вцы сби́лись в ку́чу;
ма́сла збі́лася — ма́сло сби́лось;
◊ з. з пра́вільнай даро́гі — сби́ться с пра́вильного пути́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дрэ́нны плохо́й, скве́рный, дрянно́й, худо́й, дурно́й;
~ннае надво́р’е — плоха́я (скве́рная) пого́да;
д. матэрыя́л — плохо́й (дрянно́й) материа́л;
~нная сла́ва — худа́я (дурна́я) сла́ва;
◊ ~нныя спра́вы — пло́хи дела́;
~нныя схі́льнасці — дурны́е накло́нности;
~нныя жа́рты — шу́тки пло́хи;
пайсці́ па ~ннай (няпра́вільнай) даро́зе — пойти́ по плохо́му (непра́вильному) пути́;
рабі́ць вясёлую мі́ну пры ~ннай гульні́ — погов. де́лать весёлую ми́ну при плохо́й игре́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сле́дование ср.
1. (движение) прахо́джанне, -ння ср., рух, род. ру́ху м.; хада́, -ды́ ж., язда́, -ды́ ж.; накірава́нне, -ння ср.;
по пути́ сле́дования по́езда па шляху́ ру́ху цягніка́;
по́езд да́льнего сле́дования цягні́к далёкага накірава́ння;
2. (чему-л.) прытры́мліванне, -ння ср. (чаго); кірава́нне, -ння ср. (чым); насле́даванне, -ння ср. (чаму); слу́ханне, -ння ср. (чаго); выкана́нне, -ння ср. (чаго);
сле́дование пра́вилам прытры́мліванне (выкана́нне) пра́віл; см. сле́довать 2, 3.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
укло́н м.
1. ухі́л, -лу м.; (наклон) нахі́л, -лу м.; (склон) схіл, род. схі́лу м.; (дороги) пака́т, -ту м.; пака́тасць, -ці ж.;
стена́ дала́ большо́й укло́н сцяна́ дала́ вялі́кі ўхіл (нахі́л);
укло́ны железнодоро́жного пути́ пака́ты (пака́тасці) чыгу́начнага пуці́;
по́езд идёт под укло́н цягні́к ідзе́ з пака́ту;
2. полит. ухі́л, -лу м.;
ле́вый укло́н ле́вы ўхіл;
пра́вый укло́н пра́вы ўхіл;
3. (направление) ухі́л, -лу м.;
шко́ла с худо́жественным укло́ном шко́ла з маста́цкім ухі́лам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пача́так I, -тку м.
1. в разн. знач. нача́ло; ср.;
п. шля́ху — нача́ло пути́;
браць п. — брать нача́ло;
палажы́ць п. — положи́ть нача́ло;
у ~тку го́да — в нача́ле го́да;
арганізу́ючы п. — организу́ющее нача́ло;
2. перен. зача́тки мн.;
п. но́вых адно́сін — зача́тки но́вых отноше́ний;
3. только мн. нача́тки;
~ткі арыфме́тыкі — нача́тки арифме́тики;
◊ з ~ку да канца́ — с нача́ла до конца́;
з са́мага ~тку — с са́мого нача́ла
пача́так II, -тка м. поча́ток;
кукуру́зныя ~ткі — кукуру́зные поча́тки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шчаслі́вы
1. счастли́вый;
~вае жыццё — счастли́вая жизнь;
~выя слёзы — счастли́вые слёзы;
2. (исключительно приятный) счастли́вый; блаже́нный;
ш. мо́мант — счастли́вый (блаже́нный) миг;
3. (приносящий счастье) счастли́вый, уда́чный;
~вая ду́мка — счастли́вая мысль;
ш. дзень — счастли́вый день;
4. (успешный) счастли́вый, благополу́чный, благоприя́тный;
ш. кане́ц — счастли́вый (благополу́чный, благоприя́тный) коне́ц;
5. (которому везёт) счастли́вый, уда́чливый;
ш. хлапчы́на — счастли́вый (уда́чливый) паренёк;
◊ ~вай даро́гі! — счастли́вого пути́!;
нарадзі́цца пад ~вай зо́ркай — роди́ться под счастли́вой звездо́й;
~выя на час не зважа́юць — погов. счастли́вые часо́в не наблюда́ют
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
като́ры мест.
1. вопр. и относ. кото́рый;
к. табе́ год? — кото́рый тебе́ год?;
~рая гадзі́на? — кото́рый час?;
к. раз вы гэта ро́біце? — кото́рый раз вы это́ де́лаете?;
ты́я, ~рыя працава́лі ў ле́се — те, кото́рые рабо́тали в лесу́;
2. неопр. (не первый) кото́рый;
к. дзень яго́ ўжо чака́ем — кото́рый день его́ уже́ ждём;
к. раз табе́ гавару́ — кото́рый раз тебе́ говорю́;
3. неопр., разг. (некоторые, иные) кото́рый;
~рыя ўжо прые́халі, а ~рыя яшчэ́ ў даро́зе — кото́рые уже́ прие́хали, а кото́рые ещё в пути́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)