газ¹, -у, мн. га́зы, -аў, м.

1. Рэчыва, малекулы якога не звязаны паміж сабой і якое здольна распаўсюджвацца па ўсёй даступнай яму прасторы, раўнамерна яе запаўняючы.

Кісларод — гэта г.

2. Газападобнае паліва, а таксама абагравальныя, асвятляльныя прыборы, якія працуюць на такім паліве.

Кватэра з газам.

Выключыць г.

3. мн. Газападобныя страўнікавыя выдзяленні.

4. звычайна мн. Баявыя атрутныя газападобныя рэчывы.

◊

Даць газ(у) (разм.) — паскорыць рух, павялічыць паступленне гаручага.

На поўным газе — на самай вялікай скорасці.

|| прым. га́завы, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).

Газавая пліта.

Газавая атака (з прымяненнем атрутных газаў). Г. рухавік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

о́птыка

[гр. optike (techne) = навука аб зрокавым успрыманні]

1) раздзел фізікі, які вывучае з’явы і ўласцівасці святла;

2) прыборы і інструменты, дзеянне якіх заснавана на законах гэтай навукі (напр. бінокль, акуляры і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АГРЭГА́ТНАЯ УНІФІКАВА́НАЯ СІСТЭ́МА

(АУС),

тэхнічная сістэма са стандартнымі блокамі кіравання вытворчымі працэсамі. Уваходныя і выхадныя параметры блокаў уніфікаваныя, таму ў схемах аўтаматыкі яны могуць выкарыстоўвацца ў розных спалучэннях і колькасцях. Гэта дазваляе збіраць розныя па прызначэнні сістэмы аўтам. кіравання і кантролю.

У залежнасці ад віду энергіі для перадачы сігналаў АУС падзяляюцца на электрычныя, пнеўматычныя, гідраўлічныя і камбінаваныя. Найб. пашыраны пнеўматычныя, у якія ўваходзяць блокі вымярэння, рэгулявання, суматары, задатчыкі, функцыянальныя пераўтваральнікі, узмацняльнікі, блокі для выканання лагічных аперацый, сігнальныя прыстасаванні, прыборы кантролю, выканаўчыя механізмы і інш. АУС выкарыстоўваюцца пры аўтаматызацыі вытв-сці ў розных галінах прам-сці.

т. 1, с. 86

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

валасо́к, ‑ска, м.

1. Памянш. да волас (у 1 знач.); маленькі, кароткі волас.

2. Ніткападобныя варсінкі на скурцы раслін. Каранёвыя валаскі.

3. Тонкая металічная ніць, дроцік у якім‑н. прыборы, механізме. Валаскі [лямпачак] былі распалены як след, да жоўтага колеру, але апарат чамусьці маўчаў. Краўчанка.

•••

Вісець (ліпець) на валаску (на павуцінцы) гл. вісець.

На валасок (валаску) ад смерці — вельмі блізка ад смерці. Не раз выпадала быць на валаску ад смерці. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

По́суд, по́сыд, посу́док, по́судок, пасу́да, пасу́дак ’ёмістасць для розных, пераважна кухонных, патрэбаў, пасуда’ (ТСБМ, Бяльк., Нас., Шат., Сцяшк. Сл., Клім., ТС; бых., Янк. Мат.; рагач., Сл. ПЗБ), ’сельскагаспадарчае начынне і прыборы’ (Гарэц., Нас.), ’сасуд, ёмістасць’ (ТС), мн. л. по́суды ’пярэдні куток у хаце’ (Анім.), пасу́дзя ’драўляны посуд’ (лід., Сл. ПЗБ), пасу́дзіна ’асобны прадмет посуду’, ’драўляны сасуд’, ’любое сельскагаспадарчае начынне’ (ТСБМ, Мік., Нас., Шат., Касп.), сюды ж пасу́днік ’паліца для посуду’ (ТСБМ, Ян.), ’кухонны ручнік’ (Ян.). Параўн. укр. посу́да, по́суд ’посуд’, рус. посу́да ’тс’, славен. posȏda ’тс’, серб.-харв. pȍsuda ’посуд’, ’сасуд’, макед. посатка ’посуд’. Вытворнае ад прасл. *sǫdъ‑ пры дапамозе прыстаўкі *po‑, паводле Сноя (Бязлай, 3, 91; Сной₂, 549), зборная назва ў адносінах да *sǫdъ (гл. суды).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

электро́ніка

(англ. electronics, ад гр. elektron = янтар)

1) раздзел фізікі, які вывучае электронныя працэсы ў вакууме, газах, цвёрдых целах;

2) галіна тэхнікі, якая звязана з вытворчасцю і прымяненнем электронных прыбораў;

3) электронныя прыборы, устройствы, машыны.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ка́мера

(лац. camera)

1) памяшканне асобага, спецыяльнага прызначэння (напр. к. для хавання багажу, турэмная к.);

2) закрытая прастора ў якой-н. машыне, прыборы, збудаванні (напр. к. фотаапарата, к. шлюза);

3) унутраная гумавая абалонка пад шынай аўтамабіля, пакрышкай мяча, якая напампоўваецца паветрам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ка́мера

(лац. camera)

1) памяшканне асобага, спецыяльнага прызначэння (напр. дэзінфекцыйная к., турэмная к.);

2) закрытая прастора ў якой-н. машыне, прыборы, збудаванні (напр. к. фотаапарата, к. шлюза);

3) унутраная гумавая абалонка пад шынай аўтамабіля, пакрышкай мяча, якая напампоўваецца паветрам.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

спектра́льны

(ад лац. spectrum = бачнае)

1) які мае адносіны да спектра, уласцівы яму (напр. с-ыя лініі);

2) які служыць для атрымання, даследавання спектраў (напр. с-ыя прыборы — спектрограф, спектрометр, спектраскоп;

3) які мае адносіны да ўспрымання розных колераў спектра (напр. с-ая адчувальнасць вока).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дакла́днейшы

1. прил. сравнит. ст. точне́е, поточне́е, бо́лее то́чный;

2. прил. сравнит. ст. чётче, бо́лее чёткий; отчётливее, бо́лее отчётливый; определённее, бо́лее определённый;

3. прил. сравнит. ст. обстоя́тельнее, бо́лее обстоя́тельный; тща́тельнее, бо́лее тща́тельный;

4. (очень точный) точне́йший;

~шыя прыбо́ры — точне́йшие прибо́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)