апаты́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Мінерал, які з’яўляецца састаўной часткай большасці вывергнутых парод і выкарыстоўваецца для вырабу фасфатных угнаенняў.

[Ад грэч. apataō — падманваю (першапачаткова гэты мінерал з цяжкасцю адрознівалі ад іншых).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суфо́зія, ‑і, ж.

Спец. Механічны выпас дробных мінеральных часцінак і раствораных рэчываў вадою, якая фільтруецца ў тоўшчы горных парод.

[Ад лац. suffossio — падкопванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчадрэ́ц Тонкі пласт пяску сярод іншых парод (Гродз.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

ме́шань¹, -і, ж.

1. Сумесь.

М. пяску і гліны.

2. Жывёла або расліна, якія атрыманы ў выніку скрыжавання дзвюх розных парод, двух гатункаў; мяшанец (разм.).

М. кабылы і асла.

3. Тое, што і мешанка.

Вядро мешані.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шток, ‑а і ‑у, м.

Спец.

1. ‑у. У геалогіі — адна з форм залягання горных парод, часцей масіўна-крышталічных парод, гіпсу, каменнай солі, радзей — рудных выкапняў.

2. ‑а. У тэхніцы — металічны цыліндрычны стрыжань, які злучае поршань рухавіка з паўзуном. Кулямёт быў разбіты ўшчэнт, ссечан кожух, нібы агнём перарэзаны шток. Федасеенка.

[Ням. Stock.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

элю́вій, ‑ю, м.

Прадукты выветрывання горных парод у выглядзе дробных вуглаватых часціц і абломкаў, якія паступова пераходзяць у карэнныя пароды.

[Ад лац. eluo — вымываю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зрушэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. зрушыць і зрушыцца.

2. Спец. Гарызантальнае змяшчэнне горных парод; зрух (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыслака́цыя, -і, ж. (спец.).

1. Размяшчэнне ваенных аб’ектаў, сухапутных войск, размеркаванне ваеннай авіяцыі або караблёў на месцах базіравання.

2. Зрушэнне касцей пры пераломах суставаў.

Д. касцей.

3. Зрушэнне пластоў зямной кары.

Д. горных парод.

|| прым. дыслакацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́сып, ‑у, м.

Абломкі горных парод, якія асыпаюцца ў выніку выветрывання; скапленне гэтых абломкаў. Вунь восып. А трохі вышэй і лявей — спала. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Плуто́н, ‑а, м.

1. Спец. Агульная назва розных глыбінных вывергнутых парод.

2. (з вялікай літары). Назва самай далёкай ад Сонца планеты сонечнай сістэмы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)