Verbum

анлайнавы слоўнік

крэ́да

(лац. credo = веру)

1) веравызнанне, сімвал веры ў каталіцкай царкве;

2) чые-н. цвёрдыя перакананні, погляды, асновы светапогляду (напр. жыццёвае к., навуковае к.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гіпо́тэза

(гр. hypothesis = меркаванне)

1) навуковае меркаванне, пэўнасць якога яшчэ не даказана доследным шляхам;

2) усякае меркаванне, дапушчэнне, здагадка.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ана́ліз

(гр. analysis = раскладанне)

1) навуковае даследаванне шляхам расчлянення цэлага на састаўныя часткі (напр. матэматычны а., а. мастацкага твора);

2) вызначэнне саставу і ўласцівасцей рэчыва (напр. а. крыві).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вы́значыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. што і з дадан. Распазнаць, высветліць, разабрацца ў чым-н., дакладна ўстанавіць.

В. прычыну.

В. адлегласць.

В. вугал (вылічыць).

2. што. Выявіць сутнасць, раскрыць змест чаго-н.

В. творчы метад пісьменніка.

В. новае навуковае паняцце.

3. каго-што. Загадзя прызначыць або намеціць наперад.

В. дзяжурных.

В. далейшыя планы.

4. што. Устанавіць, назначыць.

В. сродкі на будаўніцтва.

В. меру пакарання.

5. што. Абумовіць сабой, з’явіцца прычынай чаго-н.

Добрая падрыхтоўка вызначыла поспех.

6. што. Абазначыць якім-н. чынам.

В. мяжу тычкамі.

|| незак. вызнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вызначэ́нне, -я, н. (да 1—4 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ана́ліз

(гр. analysis = раскладанне)

1) навуковае даследаванне шляхам расчлянення цэлага на састаўныя часткі (параўн. сінтэз 1);

2) вызначэнне саставу рэчыва (напр. а. крыві).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

абстра́кцыя

(лац. abstractio = адцягненне, аддаленне)

1) адцягненне ў думках ад неістотных уласцівасцей, якасцей, сувязяў прадметаў ці з’яў з мэтай выдзеліць іх найбольш істотныя прыкметы;

2) адцягненае паняцце, тэарэтычнае, навуковае абагульненне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дыя́гназ

(гр. diagnosis = распазнаванне)

1) вызначэнне хваробы на падставе абследавання хворага;

2) біял. навуковае апісанне асноўных прымет, якія характарызуюць пэўную сістэматычную групу (від, род і г. д.) раслін або жывёл.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паведамле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. паведамляць — паведаміць.

2. Тое, аб чым паведамляюць. Важнае паведамленне. □ Паведамленне бацькі моцна ўразіла Міхася. Чарнышэвіч. // толькі мн. (паведамле́нні, ‑яў). Звесткі, якія перадаюцца, паведамляюцца. Апошнія паведамленні. Паведамленні бюро надвор’я. □ Увечары часта разам заседжваліся [сябры] каля рэпрадуктара, трывожна слухалі паведамленні з фронту... Мележ. // Невялікі даклад, інфармацыя. Навуковае паведамленне. Зрабіць паведамленне на канферэнцыі.

3. Дакумент, які ўтрымлівае звесткі аб чым‑н. Паведамленне на пасылку. □ Наташа дастала паведамленне, знайшла патрэбнае слова «залічана». Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

крэ́да

(лац. credo = веру)

1) сімвал веры ў каталіцкай царкве;

2) перан. чые-н. цвёрдыя перакананні, погляды, асновы светапогляду (напр. жыццёвае к., навуковае к.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

АГАЛЕ́ННЕ ГО́РНЫХ ПАРО́Д,

выхад карэнных горных парод на зямную паверхню. Бывае натуральнага паходжання (па берагах рэк, схілах яроў, хрыбтоў) і штучнага (у кар’ерах, шахтах, шурфах, канавах). Маюць навуковае (у геалогіі) і практычнае (пры пошуках карысных выкапняў) значэнне. На Беларусі некаторыя агаленні абвешчаны геалагічнымі помнікамі прыроды, на асобных з іх наладжана вытв-сць буд. матэрыялаў (напр., Мікашэвіцкае, Глушкавіцкае радовішчы буд. каменю).

т. 1, с. 70

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)