Ашамо́так ’мяккі качан капусты’ (Жд.). Ад шаматаць ’шалясцець’, што ўзыходзіць да гукапераймальнага шам! (пра невыразны глухі гук).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
несуразме́рны, ‑ая, ‑ае.
Які пазбаўлены суразмернасці, прапарцыянальнасці. Здраднік задраў невялікі прамы нос, горда ўзняў сваю маленькую, несуразмерную росту, круглую, як качан капусты, галаву, прычасаў рэшткі цёмна-русых валасоў. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашаткава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., чаго.
Нарыхтаваць шаткаваннем у якой‑н. колькасці. Люся як магла старалася дапамагаць маці: забяжыць на кухню і .. то моркву памые, то капусты нашаткуе. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.
1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.
Зямля ўвабрала ваду.
2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.
У. кашулю ў штаны.
3. што. З’есці без астатку (разм.).
У. місу капусты.
4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).
Разведчыкі ўвабралі фашыста.
|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паса́дка ж.
1. в разн. знач. поса́дка;
п. капу́сты — поса́дка капу́сты;
п. ў цягні́к — поса́дка в по́езд;
вы́мушаная п. — вы́нужденная поса́дка;
кавалеры́йская п. — кавалери́йская поса́дка;
2. тех. (то, что помещено куда-л. для обработки) са́дка;
○ мя́ккая п. — мя́гкая поса́дка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
боршч, баршчу, м.
Негустая страва, прыгатаваная з буракоў, капусты, інш. агародніны і прыпраў. Украінскі боршч. □ У той жа час у Васілёвай хаце ўсе таксама сядзелі за сталом, ўпоцемку сёрбалі боршч. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kapuśniak, ~u
м.
1. суп з капусты; капуста;
2. разм. дробны дождж
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пі́тый
(н.-лац. pythium)
ніжэйшы грыб сям. пітыевых, які развіваецца на ўсходах цукровых буракоў, капусты, агуркоў, радысу, салаты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
засква́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад заскварыць.
2. у знач. прым. Запраўлены сквараным салам. [Маці] падышла да печы, дастала гаршчок, наліла ў міску заскваранай капусты і паставіла яе на стол. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сухама́, прысл.
Разм. Без вадкай і гарачай ежы. Снедалі спехам, часта сухама, падганяючы павольнага Васіна. Карпаў. [Фёкла:] — Вам, дзеду, мо капусты гарачанькай? Са здорам варыла... А то, мусіць, усё сухама ды сухама... Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)