ка́зус
(лац. casus = выпадак)
1) незвычайны, недарэчны выпадак, здарэнне;
2) складаная судовая справа.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інцыдэ́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Выпадак, здарэнне (звычайна непрыемнага характару). Пагранічны інцыдэнт. □ Пасля чарговага скандальнага інцыдэнту з начальствам [Муха-Міхальскі] уцёк з палка на кані і хаваўся ў лесе. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прышэ́сце 1 ’прыход, з’яўленне’ (ТСБМ), прышэ́сця, прычэ́сція, прышэ́ствія ’здарэнне’ (іўеў., в.-дзв., паст., Сл. ПЗБ). Запазычанне са ст.-слав., ц.-слав. пришьствиѥ, рус. пришествие ’тс’. Гл. яшчэ шэ́сце.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перапыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго (што) і без дап. Спытаць яшчэ раз (звычайна не пачуўшы ці не зразумеўшы).
2. каго-што. Апытаць усіх, многіх; спытаць пра ўсё, многае.
П. усіх знаёмых пра здарэнне.
Яна пра ўсё перапытала ў мяне.
|| незак. перапы́тваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кур’ёз
(рус. курьёз, ад лац. curiosum = цікавая рэч)
незвычайны, недарэчны або смешны выпадак, здарэнне.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
происше́ствие ср. здарэ́нне, -ння ср.; (событие) падзе́я, -дзе́і ж.; (приключение) прыго́да, -ды ж.; (случай) вы́падак, -дку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ewenement, ~u
м. кніжн. незвычайнае здарэнне; падзея; сенсацыя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Сюрпры́з ’нечаканы падарунак; нечаканае здарэнне’ (ТСБМ), ’неспадзяванка’ (Гарэц.). Запазычана праз рус. сюрпри́з ’тс’ з франц. surprise ’нешта дзіўнае, неспадзяванка’ ад дзеяслова surprendre ’дзівіцца, здзіўляцца’ (Фасмер, 3, 823; ЕСУМ, 5, 494).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упамяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -нёны і -ну́ты; зак., каго-што, пра каго-што, аб кім-чым або са злуч. «што».
Назваць, закрануць мімаходам у размове, пры пералічэнні.
У. чыё-н. імя.
У. пра даўняе здарэнне.
|| незак. упаміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. упаміна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Падзе́я ’здарэнне, выпадак’ (ТСБМ, Гарэц., Яруш.). Укр. поді́я ’тс’. Ад *падзеяц(ца) < дзеяць < прасл. dě(ja)ti (гл. дзець) з суф. ‑ej‑a; старажытная мадэль (параўн. SP, 1, 59 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)