Манта́ж ’зборка і ўстаноўка машын, збудаванняў з гатовых частак’, ’падбор і аб’яднанне асобных частак мастацкага твора ў адно цэлае’ (ТСБМ). З польск. або рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 83), у якіх з франц. montage ’пад’ём, зборка, устаноўка’ (Лёхін, 462) < monter ’выцягваць у вышыню, устанаўліваць’ < лац. montare < mons, Р. скл. montis ’гара’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
форт, ‑а, М ‑рце; мн. фарты, ‑оў; м.
Асобнае ўмацаванне ў сістэме крапасных збудаванняў; невялікая крэпасць. Устала сонца над шырокім Бугам. У люстры хваль адбіліся жыты І воблакі, што праплываюць цугам, І крэпасці разбітыя фарты. Танк.
[Фр. fort.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кажу́х, -а́, М -жусе́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Доўгая верхняя вопратка з вырабленых аўчын.
Пашыць к. з аўчын.
Мотальскі к.
2. Пакрыццё, футляр з жалеза, цэглы, дрэва і пад. для ізаляцыі або засцярогі збудаванняў, механізмаў ці іх частак (спец.).
|| памянш. кажушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. кажу́шны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сейсмаізаля́цыя
(ад сейсма- + ізаляцыя)
абарона збудаванняў ад землетрасенняў шляхам размяшчэння над фундаментамі дэмпферных праслоек.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
распо́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Брус, планка для надання ўстойлівасці часткам збудаванняў, для захавання чаго-н. у пэўным становішчы.
Р. для лыжаў.
2. Тое, што і разрэз, распорак.
На ім быў кароткі кажушок з аблямаванай распоркай ззаду.
3. Разарванае па шве месца.
Яго шапка была скрозь з распоркамі.
|| прым. распо́рачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рудні́к ’сістэма збудаванняў для здабывання карысных выкапняў’ (ТСБМ). Укр., рус. рудни́к, славен. rudnik, серб.-харв. ру̂дни́к, балг. ру́дник. Утварэнне з суфіксам ‑нік ад руда (гл.), характэрнае пераважна для ўсходне- і паўднёваславянскіх моў. У заходнеславянскіх мовах назвы з тым жа коранем, але іншымі суфіксамі: польск. rudnia, в.-луж. rudnica, чэш. rudný důl (Чарных, 2, 126).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
антыфунгі́н
(ад анты- + лац. ftmgus = грыб)
рэчыва, якое перашкаджае развіццю грыбка ў драўляных дэталях збудаванняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ве́ркі
(ням. Werk = умацаванне)
агульная назва розных абаронных збудаванняў у крэпасцях (бруствераў, фортаў і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сейсмо́метр
(ад сейсма- + -метр)
прыбор для вымярэння зрухаў пластоў глебы, частак збудаванняў пры ваганнях зямной кары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
экацы́д
(ад эка- + -цыд)
знішчэнне жыллёвага асяроддзя народа прымяненнем дэфаліянтаў, гербіцыдаў, разбурэннем дамб і іншых збудаванняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)