прэла́т
(ст.-польск. prełat, ад лац. praelatus = пастаўлены над кім-н.)
вышэйшая духоўная асоба (епіскап, ігумен) у каталіцкай і англіканскай цэрквах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэла́т
(лац. praelatus = пастаўлены над кім-н.)
вышэйшая духоўная асоба ў каталіцкай і англіканскай царкве.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
семіна́рыя
(лац. seminanum = рассаднік)
1) сярэдняя духоўная навучальная ўстанова;
2) сярэдняя навучальная ўстанова для падрыхтоўкі настаўнікаў у царскай Расіі і некаторых іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
псі́хіка
(гр. psychikos = душэўны)
сукупнасць душэўных перажыванняў як адлюстраванне ў свядомасці аб’ектыўнай рэальнасці; духоўная арганізацыя, душэўны склад чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
му́фтый
(ар. mufti = які вызначае)
вышэйшая духоўная асоба ў мусульман, якая надзелена правам выносіць рашэнні па рэлігійна-юрыдычных пытаннях, даваць растлумачэнні і па выкарыстанні шарыяту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
патрыя́рх
(гр. patriarches)
1) кіраўнік роду ў родавым грамадстве;
2) вышэйшая духоўная асоба, кіраўнік праваслаўнай царквы;
3) перан. стары і вельмі паважаны чалавек у якім-н. калектыве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
паві́ннасць, ‑і, ж.
Абавязак, які накладаецца дзяржавай або грамадствам на насельніцтва. Воінская павіннасць. Працоўная павіннасць. □ З цягам часу ваенная і духоўная знаць разам з абшчыннай уласнасцю узурпіравала і звязаныя з ёю павіннасці. Маркс. У 1503 годзе, калі ў Магілёве быў заснаваны замак — драўляны астрог, мусілі магілёўцы адбываць яшчэ замкавую павіннасць. Шынклер. // перан. Разм. Наогул абавязак, тое, што абавязкова трэба зрабіць, выканаць. Я веру, што час нечаканай разлукі Як злую павіннасць прыму. Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АРХІЕПІ́СКАП
(ад архі... + епіскап),
духоўная асоба вышэйшай ступені хрысціянскай царк. іерархіі. Тытул уведзены ў Рымскай імперыі ў 4 ст. З заснаваннем патрыярхатаў прысвойваўся патрыярхам і мітрапалітам аўтакефальных епархій. Першы на Русі тытул архіепіскапа атрымаў епіскап наўгародскі ў 1165. На Беларусі першым архіепіскапам стаў у пач. 16 ст. епіскап Полацкай епархіі. У 1994 на Беларусі 2 архіепіскапы (праваслаўнай і рымска-каталіцкай царквы).
т. 1, с. 525
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРЫГО́РЫЙ ТУ́РСКІ
[Grégoire de Tours; Gregorius Turonensis; сапр. Георгій Фларэнцый (Georgius Florentius); 30.11.538 ці 539, г. Клермон-Феран, Францыя — 594 ці 595],
французскі храніст. Празваны бацькам франц. гісторыі. Епіскап Тура з 573, уплывовая духоўная асоба дзяржавы Меравінгаў. Аўтар «Гісторыі франкаў» (на лац. мове, у 10 кн.), гал. крыніцы паліт. гісторыі Франкскай дзяржавы 5—6 ст., а таксама некалькіх дагматычных і агіяграфічных твораў.
т. 5, с. 478
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дала́й-ла́ма
[манг. dalai-lama, ад dalai = мора (мудрасці) + lama = лама < тыбецк. blama = вышэйшы]
вярхоўная ўрадавая і духоўная асоба ў Тыбеце (гл. ламаізм).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)