анексі́раваць

(лац. annectere)

гвалтоўна далучаць, захопліваць тэрыторыі іншых дзяржаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

панамерыкані́зм, ‑у, м.

Рэакцыйная палітычная дактрына, у аснову якой пакладзена ідэя аб быццам бы існуючай агульнасці гістарычнага лёсу, эканомікі і культуры ЗША з іншымі краінамі амерыканскага кантынента і якая выкарыстоўваецца імперыялістамі ЗША для закабалення дзяржаў Лацінскай Амерыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правасхадзі́цельства, ‑а, н.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — тытулаванне некаторых вышэйшых чыноў і іх жонак (ужывалася з займеннікамі «ваша», «яго», «яе», «іх»).

2. Ужываецца ў сучаснай дыпламатычнай мове як форма звароту да кіраўнікоў і членаў урада замежных дзяржаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЫКАНА́ЎЧЫ САКРАТАРЫЯ́Т СНД,

цэнтральны каардынацыйны орган Садружнасці Незалежных Дзяржаў (СНД). Створаны паводле рашэння Савета кіраўнікоў дзяржаў СНД 14.5.1993 на базе Рабочай групы для арганізац.-тэхн. падрыхтоўкі і правядзення пасяджэнняў саветаў кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў. Знаходзіцца ў Мінску. Рыхтуе праекты дакументаў для разгляду статутнымі органамі СНД, арганізуе іх прававую экспертызу і ўзгадненне, абмен інфармацыяй паміж дзяржавамі СНД, фарміруе парадак дня сустрэч на вышэйшым узроўні, выдае інфармац. бюлетэнь СНД. У выканаўчы сакратарыят СНД уваходзяць выканаўчы сакратар (з 1993 І.М.Каратчэня), яго намеснікі, пастаянныя паўнамоцныя прадстаўнікі дзяржаў СНД. Мае ўпраўленні па розных кірунках дзейнасці, а таксама аддзелы.

т. 4, с. 310

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

неўмяша́нне, ‑я, н.

Адмаўленне ад умяшання ў што‑н. Даволі палітыкі неўмяшання У п’янства і рознае ашуканства! Панчанка. // У міжнародных адносінах — адмаўленне ад умяшання ў справы іншых дзяржаў. Адносіны СССР з іншымі дзяржавамі будуюцца на аснове захавання прынцыпаў суверэннай роўнасці; узаемнага адмаўлення ад прымянення сілы або пагрозы сілай; непарушнасці граніц; тэрытарыяльнай цэласнасці дзяржаў; мірнага ўрэгулявання спрэчак; неўмяшання ва ўнутраныя справы; павагі правоў чалавека і асноўных свабод; раўнапраўя і права народаў распараджацца сваім лёсам; супрацоўніцтва паміж дзяржавамі; добрасумленнага выканання абавязацельстваў, якія вынікаюць з агульнапрызнаных прынцыпаў і норм міжнароднага права, з заключаных СССР міжнародных дагавораў. Канстытуцыя СССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВЯЛІ́КІЯ ДЗЯРЖА́ВЫ,

тэрмін, прыняты для абазначэння найб. магутных і ўплывовых у міжнар. палітыцы дзяржаў свету. Пасля 2-й сусв. вайны да Вялікіх дзяржаў адносяць пастаянных членаў Савета Бяспекі ААН: Вялікабрытанію, ЗША, Кітай, Расію (правапераемніца СССР) і Францыю. Гл. таксама «Вялікая сямёрка».

т. 4, с. 388

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

еўрапе́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Еўропы. Еўрапейскія краіны. Еўрапейскі алень. □ Стамбул лічыцца адным са старэйшых еўрапейскіх гарадоў: ён быў заснаваны візантыйцамі дзве тысячы семсот гадоў назад. «Полымя». // Які адносіцца да народаў і дзяржаў Заходняй Еўропы. Еўрапейская культура. Еўрапейская прэса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

commonwealth [ˈkɒmənwelθ] n.

1. дзяржа́ва; рэспу́бліка

2. федэра́цыя;

the Commonwealth Садру́жнасць (асацыяцыя, у якую ўваходзяць Вялікабрытанія і большасць краін, што раней складалі Брытанскую імперыю);

the Commonwealth of Independent States (CIS) Садру́жнасць Незале́жных Дзяржа́ў (СНД)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

блок1

(англ. block)

аб’яднанне дзяржаў, партый, груповак для дасягнення агульнай мэты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

генералі́сімус

(лац. generalissimus = самы галоўны)

самае высокае воінскае званне ў шэрагу дзяржаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)