ра́туша
(польск. ratusz, ад ням. Rathaus)
1) орган самакіравання ў гарадах феадальнай Зах. Еўропы;
2) орган гарадскога самакіравання на Беларусі ў 14—17 ст., а таксама будынак, дзе ён размяшчаўся.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мешчані́н
(польск. mieszczanin, ад ст.-чэш. myesćenyn)
1) асоба, якая ў Вялікім княстве Літоўскім, Польшчы і дарэвалюцыйнай Расіі належала да гарадскога саслоўя;
2) перан. чалавек з дробнаўласніцкімі інтарэсамі, вузкім кругаглядам; абывацель.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
муніцыпалітэ́т
(фр. Munizipalität, ад лац. municipium = вольны горад)
орган гарадскога або сельскага самакіравання ў некаторых краінах (параўн. магістрат 2);
2) ніжэйшая адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Аўстраліі, Венесуэле і некаторых іншых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АРЭ́ХАВАЕ ВО́ЗЕРА,
у Беларусі, у Мядзельскім раёне Мінскай вобласці, у басейне ракі Сэрвач, за 27 км на Усход ад гарадскога пасёлка Мядзел. Плошча 0,22 км², даўжыня 0,7 км, найбольшая шырыня 0,4 км, найбольшая глыбіня 23 м. Плошча вадазбору 21,5 км². Берагі забалочаныя, дно глеістае, у заходняй частцы пясчанае. Злучана меліярацыйным каналам з ракой Патачанка.
т. 2, с. 15
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АРЭ́ХАЎКА,
вадасховішча ў Беларусі, у Клічаўскім раёне Магілёўскай вобласці, у пойме ракі Нясета. За 10 км на Захад ад гарадскога пасёлка Клічаў, каля вёскі Арэхаўка. Створана ў 1983 для рыбагадоўлі, арашэння і рэкрэацыі. Плошча 1,02 км², даўжыня 1,6 км, найбольшая шырыня 0,86 км, найбольшая глыбіня 5,5 м. Наліўное. Напаўняецца вадой з ракі Нясета.
т. 2, с. 15
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ру́сы, ‑ая, ‑ае.
Светла-карычневы з шараватым ці жаўтаватым адценнем (пра валасы). Русыя вусы. Русая барада. □ [Веньяміну] робіцца весела: у русых валасах дзяўчыны заблыталася травінка. Навуменка. Дзве русыя тоўстыя касы звісалі ніжэй паясніцы. Гурскі. // Які мае валасы такога колеру (пра чалавека). Ад бессані, ад звону гарадскога ў край буслоў, калін і медуніц, да яснавокіх русых маладзіц мяне вяртае самы юны спогад. Федзюковіч. У непрагляднай завірусе Цябе прыкмечу я здалёк — Сярод чарнявых, белых, русых Ты ўся гарыш, як вугалёк. Дайнека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урбані́зм
(фр. urbanisme, ад лац. urbanus = гарадскі)
1) напрамак у літаратуры і мастацтве, аб’ектам якога з’яўляецца паказ гарадскога жыцця;
2) напрамак у архітэктуры, паводле якога гарады павінны развівацца без тэрытарыяльных абмежаванняў і шчыльна забудоўвацца вялікімі будынкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
урбані́зм
(фр. urbanisme, ад лац. urbanus = гарадскі)
1) кірунак у літаратуры і мастацтве, аб’ектам якога з’яўляецца паказ гарадскога жыцця;
2) кірунак у архітэктуры, паводле якога гарады павінны развівацца без тэрытарыяльных абмежаванняў і шчыльна забудоўвацца вялікімі будынкамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ВАЕННААБАВЯ́ЗАНЫ,
асоба, якая знаходзіцца ў запасе Узбр. Сіл Рэспублікі Беларусь. У адпаведнасці з законам «Аб усеагульным воінскім абавязку і ваеннай службе» (1992) ваеннаабавязанага перыядычна прызываюць на вучобу і праверачныя зборы, яму прысвойваюць адпаведныя званні воінскія. Пры абвяшчэнні мабілізацыі ваеннаабавязаны павінен з’явіцца на пункт збору ў тэрмін, указаны ў мабілізацыйным прадпісанні, павестцы або загадзе раённага (гарадскога) ваен. камісара. У некаторых краінах ваеннаабавязаныя называюцца рэзервістамі.
т. 3, с. 440
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
магістра́т
(лац. magistratus = улада, кіраўніцтва)
1) прадстаўнік вышэйшай улады ў Стараж. Рыме, напр. консул, прэтар, трыбун і інш.;
2) орган гарадскога самакіравання ў некаторых краінах (параўн. муніцыпалітэт);
3) ніжэйшая судовая або паліцэйская службовая асоба ў некаторых краінах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)