баранта́

(цюрк. baranta)

сярэднеазіяцкі звычай самавольнага захопу жывёлы або іншай маёмасці, каб прымусіць уладальніка задаволіць пэўныя прэтэнзіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гіграфі́лы

(ад гігра- + -філ)

жывёлы, прыстасаваныя да жыцця ва ўмовах павышанай вільготнасці (дажджавыя чэрві, макрыцы і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

манафа́гі

(ад мана- + фагі)

жывёлы, якія харчуюцца толькі адным відам корму (напр. тутавы шаўкапрад); параўн. паліфагі, стэнафагі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

манафа́гія

(ад мана- + -фагія)

крайняя ступень ежавай спецыялізацыі, існаванне жывёлы (манафага) за кошт толькі пэўнага віду корму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пантафа́гі

(ад гр. pan, -ntos = усё + фагі)

арганізмы, здольныя жывіцца самым разнастайным кормам; усёедныя жывёлы (параўн. паліфагі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шарале́

(фр. Charolais = назва раёна ў Францыі)

парода буйной рагатай жывёлы мяснога напрамку прадукцыйнасці, выведзеная ў Францыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прыза́гарадак Загароджанае месца для жывёлы ці птушак на двары (Сал.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

бык¹, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Самец буйной рагатай жывёлы, дзікай і свойскай.

Бой быкоў.

Племянны б.

2. звычайна мн. Падсямейства буйных жвачных млекакормячых (тур, бізон, зубр і пад.).

◊

Браць быка за рогі (разм.) — пачынаць дзейнічаць энергічна, з галоўнага.

|| памянш. бычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. Быць бычку на вяровачцы (прыказка).

|| прым. бычы́ны, -ая, -ае і быча́чы, -ая, -ае.

Нораў бычачы, а розум цялячы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лоб, ілба і (пасля галосных) лба, мн. ілбы́ і (пасля галосных) лбы, ілбо́ў (лбоў), м.

Верхняя надвочная частка твару чалавека або морды жывёлы.

Адкрыты л.

◊

Лоб у лоб (разм.) — насустрач адзін аднаму ісці, сыходзіцца і пад.

У лоб —

1) з фронту, франтальным ударам.

Атакаваць праціўніка ў л.;

2) залішне прамалінейна (разм.).

Спытаць у л.

|| памянш. лабо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.

|| прым. ло́бны, -ая, -ае.

Лобная косць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зве́сціся, звяду́ся, звядзе́шся, звядзе́цца; звядзёмся, зведзяце́ся, звяду́цца; звёўся, звяла́ся, -ло́ся; звядзі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Перастаць існаваць, знікнуць.

Тая парода жывёлы ўжо звялася.

2. Страціць сілы, пахудзець.

Звёўся чалавек зусім.

3. да чаго і на што. Скараціўшыся, спрасціўшыся, выразіцца ў чым-н. малым, нескладаным.

Справа звялася да дробязей.

З. на нішто (страціць усякі сэнс, усякае значэнне).

|| незак. зво́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)