гара́нтыя
(фр. garantie)
1) зарука, запэўненне ў чым-н.;
2) дакумент, які дае права бясплатна рамантаваць набытую рэч на працягу пэўнага тэрміну;
3) умова, якая забяспечвае поспех чаго-н. (напр. загартоўка арганізма — г. здароўя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анга́рыя анга́ры́я
(лац. angaria, ад гр. angareia)
1) перавозная і іншыя адработачныя павіннасці ў сярэдневяковай Еўропе;
2) права захопу дзяржавамі, якія ваююць, у сваіх партах гандлёвых суднаў нейтральных краін для выкарыстання іх у ваенных мэтах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
акрэдыты́ў
(фр. accréditif, ад лац. accreditivus = даверны)
1) дакумент на права атрымання кім-н. пэўнай сумы грошай у банку;
2) від банкаўскага рахунку, паводле якога ажыццяўляюцца безнаяўныя разлікі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
юрысды́кцыя
(лац. jurisdictio = судаводства)
1) права праводзіць суд, рашаць прававыя пытанні;
2) круг паўнамоцтваў судовага або адміністрацыйнага органа па прававой ацэнцы канкрэтных фактаў і прымяненню прадугледжаных законам санкцый.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мець háben* vt; besítzen* vt (валодаць); im Besítz sein; verfügen vi (распараджацца чым-н über A);
мець пра́ва das [ein] Recht háben (на што-н auf A);
мець наме́р die Ábsicht háben; beábsichtigen vt;
◊ мець галаву́ на пляча́х Grips im Kopf háben
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
касава́ць, касую, касуеш, касуе; незак., што.
1. Выкрэсліваць, закрэсліваць. [Сымон] борздзенька перапраўляў тэкст, мяняў словы, выразы, касаваў цэлыя строфы. Колас.
2. Адмяняць, ліквідаваць, спыняць дзеянне чаго‑н. Касаваць пастанову. Касаваць дагавор. Касаваць шлюб. □ — І каб дзядзю Мішу далі права, што дазваляць, а што касаваць, — умяшаўся ў размову Смаляк, — ён зруйнаваў бы ўсе стадыёны і спорт-пляцоўкі. Паслядовіч.
3. Пераглядаць, апратэстоўваць рашэнне суда ў касацыйным парадку.
4. Абл. Рабіць непрыкметным, адсоўваць на задні план. Дзеці — два шустрыя, чарнявыя хлапчукі — напалавіну касавалі бяду. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міжнаро́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да знешняй палітыкі, да зносін паміж народамі і краінамі. Міжнароднае становішча. Міжнароднае права. □ Адна з асаблівасцей нашага часу — усё большае выкарыстанне міжнароднага падзелу працы для развіцця кожнай краіны, незалежна ад яе багацця і дасягнутага ёю эканамічнага ўзроўню. Брэжнеў. Усе міжнародныя праблемы, спрэчкі і рознагалоссі могуць быць вырашаны шляхам перагавораў паміж зацікаўленымі краінамі. «Звязда».
2. Які існуе паміж народамі, распаўсюджваецца на многія народы; інтэрнацыянальны. Міжнародная канферэнцыя. Міжнародны фестываль моладзі. Міжнароднае свята працоўных.
•••
Міжнародны сервітут гл. сервітут.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нейтралітэ́т, ‑у, М ‑таце, м.
1. У міжнародным праве — становішча дзяржавы, якая не прымае ўдзелу ў вайне, а ў мірны час не ўваходзіць у ваенныя блокі. Захоўваць нейтралітэт. Палітыка нейтралітэту.
2. перан. Неўмяшанне ў чые‑н. справы, барацьбу, спрэчкі і пад.
•••
Пастаянны нейтралітэт — становішча дзяржавы, якая ўзяла абавязацельства не прымаць ўдзелу ў вайне, але захоўвае права па самаабарону, а ў мірны час праводзіць міралюбівую знешнюю палітыку.
Узброены нейтралітэт — становішча дзяржавы, якая не прымае ўдзелу ў вайне, але прыняла меры для самаабароны.
[Ням. Neutralität, ад лац. neutralis — які не належыць ні таму, ні другому.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старгава́цца, ‑гуюся, ‑гуешся, ‑гуецца; зак.
Таргуючыся, дамовіцца пра цану чаго‑н., плату за што‑н. Бедную жанчыну моцна даняла галеча, і яна рашыла прадаць карову. Павяла ў Петрыкаў, старгавалася з купцамі, тыя ёй 70 рублёў, .. яна ім — вяроўку ў рукі, на тым і разышліся. Палтаран. Купіла хату .. [Годля] гады праз два пасля вайны, сама, казалі, напытала, сама старгавалася. Мележ. // Дамовіцца з кім‑н. адносна чаго‑н. па аснове ўзаемнай выгады. Нарэшце старгаваліся, што .. [Марцін Астаповіч] будзе мець права на дваццаць год арандаваць тую паўдзесяціну. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́ны
(фр. bons)
1) крэдытныя дакументы, уладальнік якіх мае права атрымаць адзначаную ў іх суму ў пэўны час ад пэўнай установы;
2) папяровыя грошы, якія страцілі плацежную сілу і маюць цікавасць толькі для калекцыянераў (гл. баністыка).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)