Verbum

прытрыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -ы́маны; зак.

1. каго-што. Злёгку ўтрымаць, не даючы рухацца або ўпасці.

П. каня.

П. збан.

2. што. Тое, што і затрымаць (у 2 знач.).

Дажджы прытрымалі ўборку збожжавых.

3. перан., каго-што. Патрымаць да некаторага часу, прыберагчы; не пусціць у продаж.

П. сена к вясне.

П. тавар.

|| незак. прытры́мліваць, -аю, -аеш, -ае.

засу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь; -нуты; зак., што.

1. Пасунуўшы, паставіць, пакласці ў што-н., за што-н., пад што-н., схаваць куды-н.

З. сякеру за пояс.

З. чамадан пад ложак.

З. шуфляду.

З. руку ў кішэню.

З. паперы ў стол.

2. Зачыніць, закрыць на засаўку (разм.).

З. дзверы на засаўку.

|| незак. засо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

паро́ць¹, пару́, по́раш, по́ра; пары́; незак.

1. каго-што. Калоць, тыкаць чым-н. вострым.

П. кійком гразь.

2. што. Разбураць, спорваць.

П. гнёзды.

3. каго-што. Бадаць (разм.).

Каровы поруць адна адну.

4. каго-што. Колючы, тыкаючы чым-н., прымушаць вылезці адкуль-н.

П. трусоў з малінніку.

|| зак. распаро́ць, -пару́, -по́раш, -по́ра; -пары́; -по́раты (да 2 і 3 знач.).

пару́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. што. Перашкодзіць нармальнаму стану, развіццю чаго-н., перарваць.

П. маўчанне.

П. сон.

2. што. Не захаваць чаго-н., пераступіць што-н.

П. дагавор.

П. дысцыпліну.

П. граніцу (незаконна перайсці яе).

3. каго-што. Скрануць, разварушыць.

П. пчол.

П. яйкі ў птушыным гняздзе.

|| незак. паруша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. парушэ́нне, -я, н.

апраўда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго (што). Прызнаць невінаватым, вынесці апраўдальны прыгавор.

А. падсуднага.

2. што. Даказаць магчымасць чаго-н.

Старацца а. які-н. учынак.

3. што. Паказаць сябе дастойным чаго-н.

А. высокае званне.

А. давер калектыву.

4. што. Акупіць, кампенсаваць.

Расходы апраўдаюць сябе.

|| незак. апра́ўдваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. апраўда́нне, -я, н.

абкі́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Кідаючы, пакрыць каго-, што-н., абсыпаць.

А. дрэва зямлёй.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Пакрыць высыпкай.

Губы абкідала (безас.).

3. што. Абшыць краі тканіны.

А. петлі ў кашулі.

|| незак. абкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абкіда́нне, -я, н. і абкі́дванне, -я, н.

аблягчы́ць, -лягчу́, -ле́гчыш, -ле́гчыць; -лягчы́ў, -чы́ла; -ле́гчаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць лягчэйшым, вызваліць ад лішняга грузу.

А. лодку.

2. што. Спрасціць, зрабіць прасцей і лягчэй.

А. канструкцыю самалёта.

3. што. Зрабіць менш цяжкім.

А. працу.

А. сваё становішча.

4. каго-што. Супакоіць, утаймаваць пакуты.

А. боль.

|| незак. аблягча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. аблягчэ́нне, -я, н.

абчы́сціць, -чы́шчу, -чы́сціш, -чы́сціць; -чы́шчаны; зак.

1. каго-што. Зрабіць чыстым, ачысціць ад бруду, пылу і пад.

А. сцежку ад снегу.

2. што. Зняць налёт з паверхні чаго-н.

А. посуд.

3. што. Зняць скурку, лушпіны і пад.

А. апельсін.

А. бульбіну.

4. перан., каго-што. Абрабаваць, абакрасці, абабраць (разм.).

А. магазін.

|| незак. абчышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уваскрэ́сіць, -э́шу, -э́сіш, -э́сіць; -э́шаны; зак.

1. каго-што. У рэлігійных уяўленнях: вярнуць да жыцця таго, хто памёр; ажывіць.

2. перан., каго (што). Аднавіць чые-н. сілы, бадзёрасць, ажывіць.

Спорт уваскрэсіў ранейшую сілу і спрыт.

3. перан., каго-што. Аднавіць у памяці што-н. страчанае, забытае.

У. вобраз у памяці.

|| незак. уваскраша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уваскрашэ́нне, -я, н.

уну́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. у што. Утуліцца ў што-н. або, паваліўшыся з разгону наперад, уткнуцца тварам у зямлю, снег і пад.

У. ў падушку.

З разгону ў. тварам у пясок.

2. у што. Захапіўшыся, паглыбіцца ў што-н.

У. ў чытанне.

3. Апусціць галаву, панурыцца.

У. і маўчаць.

|| незак. уну́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.