Verbum

гартава́ны і гарто́ваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад гартаваць.

2. у знач. прым. Апрацаваны гартаваннем (пра метал, металічныя вырабы). Гартаваная сталь. // перан. Стойкі, вынослівы. Расце змена камунарам Стойкім, гартаваным. Купала.

генеало́гія, ‑і, ж.

1. Гісторыя чыйго- або якога‑н. роду; радаслоўная. // Дапаможная гістарычная дысцыпліна, якая вывучае гісторыю асобных дынастычных, феадальных або іншых родаў.

2. Сукупнасць звестак пра паходжанне жывёльных і раслінных родаў.

[Грэч. genealogia.]

гні́да, ‑ы, ДМ гнідзе, ж.

1. Яйцо вошы.

2. Разм. пагард. Пра гадкага, нікчэмнага чалавека. — Хто цябе, гніда, забівае? — з агідай прамовіў Кандрат. Лобан.

•••

(І) гніды падохлі ў каго — дужа спужаўся.

грубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца грубым, страчваць мяккасць. Рукі грубеюць. // Станавіцца рэзкім, гучным, непрыемным (пра голас). Голас грубее.

2. Страчваць далікатнасць, рабіцца менш культурным.

бу́ркала, ‑ы, ДМ ‑е, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. жарт. Пра чалавека, які любіць выказваць сваё нездавальненне па дробязях. [Ліда:] — Ніначка, які.. [Грыша] ў цябе буркала. Шамякін.

бэ́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і бляяць (пра авечак). // Чытаць па літарах, па складах, няўмела. Стары і сам трохі пісьменны: калі літары вялікія, дык ён, слібізуючы, бэкае трохі. Крапіва.

бяста́ктны, ‑ая, ‑ае.

Які не выяўляе такту ў абыходжанні з кім‑н.; нетактоўны. Бястактны чалавек. // Які сведчыць пра адсутнасць такту. Бястактнае пытанне. □ І мне зноў сорамна за мой бястактны, недаравальны выбрык. Шынклер.

бясхле́біца, ‑ы, ж.

Адсутнасць, нястача хлеба. З любоўю прыбяры, [хлебароб], усё да каліўца, абмалаці да зярнятка! Каб поўным-поўным былі засекі ў краіне. Каб не зналі, не чулі ў нас пра бясхлебіцу. Хадкевіч.

асяні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго.

Высок. Нечакана з’явіцца, узнікнуць (пра думку, здагадку і пад.); прыйсці на думку каму‑н. Раптам Барыса асяніла яшчэ адна ідэя. Асіпенка. І новая думка асяніла.. [цётку Ганну]. Шамякін.

алі́мп, ‑а, м.

1. (З вялікай літары). Гара ў паўночнай Фесаліі, на якой, паводле вераванняў старажытных грэкаў, жылі багі; зборышча багоў.

2. Жарт. і іран. Пра абраннікаў якога‑н. грамадства. Літаратурны алімп.

[Грэч. Olympus.]