ДАЖБО́Г,
язычніцкае бажаство ўсх. славян, бог сонца і агню; пазней бог земляробства, урадлівасці, дабрабыту. Сын Сварога. У Кіеўскай Русі Д. пакланяліся (яго ідал быў пастаўлены побач з Перуном і інш. багамі на капішчы за церамным дваром у Кіеве). Як сімвалічны вобраз трапляецца ў стараж.-рус. л-ры (першае ўпамінанне ў «Аповесці мінулых гадоў» пад 980). У «Слове аб палку Ігаравым» Д. выступае як продак і апякун Русі і стараж.-рус. народа.
т. 6, с. 7
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
age1 [eɪdʒ] n.
1. узро́ст;
be/come of age да сягну́ць паўнале́цця;
be under age не дасягну́ць паўнале́цця;
look one’s age выгляда́ць на свае́ гады́/свой узро́ст;
What is his age? Колькі яму гадоў?
2. ages infml ве́льмі до́ўга;
I waited for ages. Я чакаў вельмі доўга.
3. век; эпо́ха;
the Middle Ages Сярэ́днія вякі́, Сярэдняве́чча
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
exact1 [ɪgˈzækt] adj.
1. дакла́дны; акура́тны;
the exact date/amount дакла́дная да́та/ко́лькасць;
the exact time дакла́дны час;
at that exact moment акура́т у гэ́ты мо́мант;
to be exact дакла́дней (ка́жучы);
She has worked here for several years, four to be exact. Яна працуе тут некалькі гадоў, дакладней чатыры.
2. акура́тны; пунктуа́льны (пра людзей)
3. дакла́дны (пра навукі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hundred1 [ˈhʌndrəd] n.
1. cто, со́тня
2. а hundred/hundreds of infml вялі́кая ко́лькасць;
for hundreds of years шмат гадо́ў
3. the hundreds math. со́тні, разра́д со́тняў (ад 100 да 999)
4. нуль-нуль, ро́ўна (пры абазначэнні гадзіны або года);
at ten hundred hours у дзе́сяць нуль-нуль, ро́ўна ў дзе́сяць;
in the year twenty hundred у двухты́сячным го́дзе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
muddle2 [ˈmʌdl] v. блы́таць
muddle along [ˌmʌdləˈlɒŋ] phr. v. дзе́йнічаць наўздага́д
muddle through [ˌmʌdlˈθru:] phr. v. спра́віцца (якім-н. чынам, так або інакш);
Somehow our firm will muddle through the next five years. Як-небудзь наша фірма яшчэ праіснуе наступныя пяць гадоў.
muddle up [ˌmʌdlˈʌp] phr. v. блы́таць, пераблы́тваць; паруша́ць пара́дак; прыво́дзіць у бязла́ддзе;
Don’t muddle me up! Не блытай мяне!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
запрацава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запрацаваць.
2. у знач. прым. Набыты працай. Я рана навучыўся несці кнігу другім. Я ўмею ўжо аддаваць запрацаваны грош на кнігу, а пасля чытаць. Брыль. Платону з малых гадоў давялося паспрабаваць слодыч запрацаванага кавалка хлеба. Хведаровіч.
3. у знач. прым. Які запрацаваўся, стаміўся ад працяглай або цяжкай работы. Рыгор у думках паставіў сябе на месца гэтай сціплай, запрацаванай дзяўчыны. Ваданосаў. // Натруджаны (пра рукі). Вось яны [дзяўчаты] параўняліся са мною. Спазналі. А як слаўна ціснуць гэтыя жорсткія запрацаваныя рукі. Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаты́ры, ‑ро́х, ‑ро́м, ‑рма́, (аб) ‑ро́х, ліч. кольк.
1. Лік і лічба 4. Напісаць лічбу чатыры. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 4. Чатыры коннікі замыкалі абоз. Колас.
2. Тое, што і чацвёрка (у 2 знач.).
3. у форме Р чатыро́х, у знач. зб. Разм. Чацвёра. На лаўцы каля дзвярэй сядзела чатырох: старэйшы дзядзька ў саламяным капелюшы, .. другі мужчына, відаць, не шмат маладзейшы за яго, .. трэці — малады чалавек, гадоў дваццаці пяці, .. і, чацвёрты, цыбаты хлопец-падлетак. Брыль.
•••
Між чатырох сцен гл. сцяна.
На ўсе чатыры бакі гл. бок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАЛО́ЦІНА Анісся Давыдаўна
(1865, г. Мсціслаў — ?),
рэвалюцыянерка-народніца. У час навучання ў Маскве ўваходзіла ў гурток нарадавольцаў. 31.3.1886 арыштавана, у ліп. 1887 саслана на 8 гадоў у Сібір. За ўдзел ва ўзбр. выступленні ссыльных у Якуцку 22.3.1889 прыгаворана да пажыццёвай катаргі. Пакаранне адбывала ў вілюйскай катаржнай турме для асабліва небяспечных паліт. злачынцаў. З 1893 на вольным пасяленні. З кастр. 1897 жыла ў Шклове Магілёўскай губ. пад наглядам паліцыі. У чэрв. 1898 выехала за мяжу.
т. 2, с. 261
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАНЬ ГУ, Бань Мэн-цзянь (32, г. Аньлінь, Кітай — 92),
старажытнакітайскі гісторык. Брат палкаводца Бань Чао. Займаў розныя пасады пры імператарскім двары. Як памочнік палкаводца Доу Сяня ў няўдалым паходзе ў 92 супраць гунаў быў разжалаваны і зняволены. Аўтар (разам з бацькам Бань Бяо і сястрой Бань Чжао) складзенай у 58—82 «Гісторыі Старэйшай дынастыі Хань», якая ахоплівае перыяд у 230 гадоў ад праўлення імператара Лю Бана да Ван Мана. Пісаў і літ. прозу.
т. 2, с. 283
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАРТАШО́ЎСКІ ВАЛУ́Н,
помнік прыроды на Беларусі. За 1 км на ПнЗ ад в. Барташы Шчучынскага р-на Гродзенскай вобласці. Валун парфірападобнага ружова-шэрага граніту. Даўж. 4,0 м, шыр.2,1 м, выш. 1,3 м, у абводзе 12,5 м, аб’ём 11 м³, маса каля 30 т. Прынесены ледавіком каля 200 тыс. гадоў назад з Карэльскага перашыйка. Належыць да рэдкіх валуноў са знакамі: на паўд. ч. высечаны чатырохканцовы крыж. У язычніцкія часы — прадмет пакланення.
В.Ф.Вінакураў.
т. 2, с. 320
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)