назва́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад назваць.
2. у знач. прым. Які не знаходзіцца ў кроўных, роднасных сувязях. Названы сын. Названая нявеста. □ Нарэшце, перацалаваўшыся са свёкрам і свякрухаю, з цешчаю і названым цесцем, яны накіраваліся ў расчыненую хату. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палаві́к, ‑а, м.
Вузкі доўгі дыванок з грубай тканіны, які рассцілаецца па падлозе. Уздоўж сцен — высокія, ледзь не пад столь, фікусы, падлога заслана палавікамі, на сценах — дываны. Навуменка. Прыйшоўшы дадому ... [Варвара] па звычцы спынілася ў дзвярах — выцерла ногі аб палавік. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарыхто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. нарыхтоўваць — нарыхтаваць (у 1 знач.).
2. Разм. Планавая здача сельскагаспадарчых прадуктаў дзяржаве. Здаць нарыхтоўку. □ Не было той сумятні, якую звычайна можна было наглядаць, калі здача нарыхтоўкі была ў разгары. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праясне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які праяснеў, зрабіўся ясным. У праяснелым небе мігалі рэдкія зоркі, бралася на мароз. Сіняўскі. // Які стаў выразным, ясным (пра свядомасць). Гэтыя думкі, толькі больш праяснелыя, апанавалі .. [Барукова] зноў і цяпер, калі ён, змораны сонечным цяплом, пайшоў заснуць. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блінцо́ўка, ‑і, ДМ ‑цоўцы; Р мн. ‑цовак; ж.
Абл. Невялікая дзежка, у якой рашчыняюць блінцы. Падвесіць [Таццяна] да бэлькі лямпу, паставіць дзежачку-блінцоўку (цяпер блінцоўка гуляе — няма сям’і, няма каму і блінцы пячы на снеданне) — і чым не канцылярыя?.. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лу́цце, ‑я, н., зб.
Абл.
1. Маладыя тонкія ліпы. Мой бацька хадзіў у лес рэзаць луцце — трэба было на лапці лыка. Сачанка.
2. Лыка маладых ліп. Шаруе [Ганька] рукі, шыю, вушы. Потым гэтак жа, не шкадуючы сілы, дзярэ ліпавым луццем ногі. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калігра́фія, ‑і, ж.
Майстэрства пісаць разборліва, роўным, прыгожым почыркам. Почырк у яго [вучня] добры, роўны, хоць ніякіх вал[ася]ных ліній няма, што з пункту гледжання каліграфіі — найгоршая загана. Ермаловіч. Віцька паспешна і не вельмі зважаючы на каліграфію і чыстату, выконваў пісьмовыя заданні. Васілевіч.
[Грэч. kalligraphia — прыгожы почырк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заві́ўка, ‑і, ДМ ‑віўцы; Р мн. ‑вівак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. завіваць — завіць і завівацца — завіцца. Стрыжка і завіўка валасоў.
2. Прычоска ў выглядзе завітых валасоў. Кароткая завіўка замест кос як бы падменьвала ранейшую Касю нейкай другой. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм.
1. Шумна скакаць, падскокваць. Спутаныя.. коні цяжка гопалі па аўсе, на хаду хапаючы замашныя мяцёлкі. Васілевіч.
2. З шумам падаць, удараючыся аб што‑н. Сам сабою абломваўся [струхнелы] сук і гопаў у мяккую траву. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрымо́та, ‑ы, ДМ ‑моце, м.
Санлівасць; паўсон. Стомленасць і ціхі шэпт хвой хіліў да сну, але партызаны сіліліся перамагчы дрымоту. Шчарбатаў. Дрымота, якая агарнула мяне на вольным лясным паветры, перадалася і Галінцы, і неўзабаве мы абедзве моцна заснулі. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)