заткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., што.
1. чым. Шчыльна закрыць (адтуліну).
З. бутэльку коркам.
З. вушы.
2. за што. Засунуць які-н. прадмет за што-н., куды-н.
З. сякеру за пояс.
◊
Заткнуць за пояс каго (што) (разм.) — перасягнуць каго-н. у чым-н.
|| незак. затыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зду́жаць, -аю, -аеш, -ае; зак. (разм.).
1. каго-што. Узяць верх у барацьбе, бойцы; перамагчы.
Бароўся з тым, каго мог з.
2. што і з інф. Справіцца з тым, што патрабуе вялікіх фізічных намаганняў, многа працы.
Здужаў падняць на плечы мех.
3. перан., што. Засвоіць, зразумець (разм.).
З. курс фізікі.
|| незак. зду́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паспе́ць², -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
Зрабіць што-н., прыбыць куды-н. своечасова, у тэрмін.
П. усё прыгатаваць да прыходу гасцей.
П. на цягнік.
◊
Не паспеў (што-н. зрабіць), як... — ледзь было што-н. зроблена, ледзь адбылося што-н., як наступіла іншае.
Не паспеў я азірнуцца, як яны ўжо і паехалі.
|| незак. паспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узагна́ць, узганю́, узго́ніш, узго́ніць; узагна́ў, -на́ла; узгані́; узагна́ны; зак.
1. каго-што. Прымусіць узысці куды-н.; загнаць на што-н.
У. ката на дрэва.
У. машыну на платформу.
2. каго. Прымусіць падняцца адкуль-н., змяніць становішча; успудзіць (разм.).
У. чараду птушак.
3. што на што. Насадзіць.
У. абручы на бочку.
|| незак. узганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узгадні́ць, -гадню́, -го́дніш, -го́дніць; -го́днены; зак.
1. што і што з чым. Прывесці ў пэўную адпаведнасць з чым-н.
У. дзеянні.
У. гадавы план з дырэктарам.
2. што з кім. Абмеркаваўшы, выпрацаваць адзіную думку наконт чаго-н., атрымаць згоду на што-н.
У. пытанне з начальствам.
|| незак. узгадня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. узгадне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укле́іць, -е́ю, -е́іш, -е́іць; -е́ены; зак.
1. што ў што. Уставіць, замацаваўшы клеем.
У. карту ў кнігу.
2. што чым. Заклеіць скрозь што-н.
У. сцяну плакатамі.
3. перан., чым і без дап. Нанесці ўдар, адлупцаваць (разм.).
У. пугай.
|| незак. укле́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. укле́йванне, -я, н. і укле́йка, -і, ДМ -йцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
умата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго-што. Абматаць, апавіць некалькі разоў.
У. пакунак шпагатам.
2. што. Матаючы (ніткі) у клубок, заматаць унутр што-н. пабочнае.
У. напарстак у клубок.
3. што і чаго. Намотваючы, змясціць у чым-н., на чым-н.
Вялікага матка ў адзін клубок не ў.
|| незак. умо́тваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выка́чвацца несов.
1. (разглаживаться) выка́тываться;
2. (у што) разг. выва́ливаться (в чём), обва́ливаться (в чём), выка́тываться (в чём);
1, 2 см. вы́качацца 1, 2;
3. страд. выка́тываться; выва́ливаться, обва́ливаться; см. выка́чваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ану́ межд., разг.
1. ну́-ка, ну́ же;
а., раскажы́ — ну́-ка, расскажи́;
2. (в сочетании с частицей ж) аво́сь;
а. ж ды вы́йдзе што-не́будзь — аво́сь да вы́йдет что́-нибудь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апра́нены
1. оде́тый; наде́тый;
2. разг. оде́тый;
3. (у каго, у што) наря́женный (кем, во что), оде́тый (кем, во что);
1-3 см. апрану́ць;
◊ а. (апра́нуты) з іго́лачкі — оде́тый с иго́лочки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)