Verbum

ла́гер, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Часовая стаянка, пасяленне, звычайна пад адкрытым небам, у палатках.

Турысцкі л.

Разбіць л.

2. Месца для ўтрымання вялікай колькасці ваеннапалонных ці зняволеных людзей.

Л. для ваеннапалонных.

3. Часовая стаянка войска ў палявых умовах, а таксама войска, размешчанае такім чынам; сталае месцазнаходжанне партызан, паўстанцаў.

4. перан. Грамадска-палітычная групоўка, кірунак.

Л. міру.

○

Піянерскі лагер — выхаваўча-аздараўленчая ўстанова для піянераў і школьнікаў у СССР.

|| прым. ла́герны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Л. збор.

лагі́чны, -ая, -ае.

1. гл. логіка.

2. Заканамерны, разумны, паслядоўны, які адпавядае законам логікі.

Л. вынік.

Л. учынак.

|| наз. лагі́чнасць, -і, ж.

лаго́да, -ы, ДМ -дзе, ж. (разм.).

1. Прыемны спакой, хараство.

Л. ў лесе.

2. Згода, мір, прыязнасць, лад.

Жыць у лагодзе.

лаго́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак. (разм.).

1. каго-што. Лашчыць, прывабліваць.

Сонца лагодзіць зямлю.

2. каму. Дагаджаць, паддобрывацца.

Л. старэйшым.

лаго́дны, -ая, -ае.

Дабрадушны, ласкавы, прыемны.

Л. настрой.

Лагодная ўсмешка.

|| наз. лаго́днасць, -і, ж.

лагу́на, -ы, мн. -ы, -гу́н, ж.

1. Марскі заліў, аддзелены ад мора пясчанай касой.

2. Унутраны вадаём атола, а таксама ўчастак мора паміж каралавым рыфам і берагам.

|| прым. лагу́нны, -ая, -ае.

лагчы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж.

1. Нізкае месца сярод адхонных схілаў; лог.

Ісці лагчынай.

2. Нізіна.

Вёска знаходзілася ў лагчыне.

|| памянш. лагчы́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

|| прым. лагчы́нны, -ая, -ае.

лад¹, -у, М -дзе і ў ладу́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Дзяржаўная ці грамадская сістэма.

Дзяржаўны л.

Грамадскі л.

2. Уклад жыцця, спосаб жыцця.

Будуем новы л. жыцця.

3. Згода, парадак, зладжанасць (разм.).

Няма ладу ў хаце.

4. Спосаб, манера, узор.

На новы л.

5. Сістэма будовы чаго-н., утвораная ўнутранай сувяззю, залежнасцю суадносных частак.

Граматычны л. мовы.

◊

Давесці (прывесці) да ладу — прывесці што-н. у парадак; закончыць паспяхова якую-н. справу.

Дайсці (да) ладу — разабрацца, дабіцца толку.

На добры лад — так, як патрэбна; па-сапраўднаму.

На свой лад — па-свойму.

На ўсе лады — усебакова (абмяркоўваць, разбіраць і пад.).

Не ў лад — нязладжана, нястройна.

Не ў ладу; не ў ладах з кім-чым — быць не ў згодзе, у дрэнных адносінах.

У лад — зладжана, стройна.

(Усе) на адзін лад — (усе) аднолькавыя.

лад², -а і -у, М -дзе і ў ладу́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. -у. Спосаб пабудовы гукарада, арганізацыя музычных гукаў.

2. -а. Папярочнае дзяленне на грыфе струнных музычных інструментаў.

3. мн. Клавішы гармоніка, духавых інструментаў.

Перабіраць лады.

|| прым. ла́давы, -ая, -ае.

лад³, -у, М -дзе, м.

У граматыцы: сістэма форм дзеяслова, якая выражае адносіны дзеяння да рэчаіснасці.

Абвесны л.

Загадны л.

Умоўны л.