імунітэ́т

(лац. immunitas, -atis = вызваленне ад чаго-н.)

1) непадатлівасць арганізма якім-н. заразным хваробам (напр. прыроджаны і.);

2) выключнае права не падпарадкоўвацца некаторым законам, якое даецца пэўным асобам (напр. дыпламатычны і).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

по́льзование

1. карыста́нне, -ння ср.;

места́ обще́ственного по́льзования ме́сцы грама́дскага карыста́ння;

2. (владение) карыста́нне, -ння ср., улада́нне, -ння ср.;

пра́во по́льзования пра́ва карыста́ння;

в о́бщем по́льзовании у агу́льным карыста́нні (улада́нні);

3. (лечение) уст. лячэ́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ве́та

(лац. veto = забараняю)

забарона, якая накладваецца на якое-н. рашэнне ўпаўнаважаным на гэта дзяржаўным органам або асобай (напр. мець права в., в. у міжнародным праве).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

карт-бла́нш

(фр. carte blanche = чысты бланк)

1) чысты бланк, падпісаны асобай, якая дае іншай асобе права запоўніць яго;

2) перан. поўная свабода дзеянняў, неабмежаванае паўнамоцтва.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

тало́н

(фр. talon, ад лац. talus = пята)

1) кантрольны лісток, які дае права атрымаць што-н., карыстацца чым-н.;

2) частка дакумента, якая аддзяляецца ад яго.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ва́ўчар

(англ. voucher)

1) пісьмовая распіска, паручыцельства, гарантыя або рэкамендацыя;

2) сертыфікат, які дае права на атрыманне стандартных адукацыйных паслуг;

3) індывідуальны прыватызацыйны чэк;

4) талон, які выкарыстоўваецца для аплаты тавараў і паслуг.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

грамадзя́нскі bürgerlich; zivil [-´vi:l]; Bürger-; Zivil-;

грамадзя́нскі абавя́зак Bürgerpflicht f -, -en;

грамадзя́нскае [цыві́льнае] пра́ва Bürgerrecht n -(e)s, -e;

пазбаўля́ць грамадзя́нскіх право́ў die bürgerlichen Éhrenrechte áberkennen*;

грамадзя́нскі паве́траны флот zivíle Lúftfahrt;

грамадзя́нская вайна́ гіст, паліт Bürgerkrieg m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

перавы́сіць сов.

1. превы́сить, превзойти́;

п. план — превы́сить (превзойти́) план;

2. (воспользоваться чем-л. в большей степени, чем дозволено) превы́сить;

п. свае́ правы́ — превы́сить свои́ права́;

п. ху́ткасць (ско́расць) — превы́сить ско́рость;

3. (обнаружить превосходство) превзойти́;

п. усіх спры́там — превзойти́ всех ло́вкостью

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

біле́т, ‑а, М ‑леце, м.

1. Дакумент, які дае права праезду, уваходу, карыстання чым‑н., атрымання чаго‑н. (часцей за плату). Білет [у Лены] быў на руках, але да цягніка аставалася многа часу, і трэба было як мага разумней скарыстаць яго. Скрыган. [Базыль:] — Трэба пайсці ў праўленне, унесці адпаведную суму грошай і выпісаць [лесарубны] білет. Сіняўскі.

2. Дакумент, які сведчыць аб прыналежнасці каго‑н. да палітычнай або грамадскай арганізацыі. Партыйны білет. Прафсаюзны білет. Камсамольскі білет. // Дакумент, які сведчыць пра адносіны яго ўладальніка да якіх‑н. абавязкаў, навучальнай установы і пад. Ваенны білет. Студэнцкі білет. Адпускны білет.

3. Лісток з пытаннямі для тых, хто трымае экзамен. [Вера] і Валодзя разам увайшлі ў аўдыторыю, разам узялі білеты. Арабей.

•••

Банкаўскія білеты — крэдытныя знакі грошай, якія выпускаюцца эмісійнымі банкамі і замяшчаюць металічныя грошы ў якасці сродку абароту і плацяжу.

Белы білет — пасведчанне аб вызваленні ад ваеннай службы.

Воўчы білет (пашпарт) — у царскай Расіі: дакумент з адзнакай паліцыі пра палітычную ненадзейнасць яго ўласніка, які закрываў доступ у дзяржаўныя, навучальныя і інш. ўстановы.

Жоўты білет — пашпарт на жоўтым бланку, які ў дарэвалюцыйныя часы выдаваўся прастытуткам.

Зваротны білет — білет, які дае права на праезд у два канцы, туды і назад.

Казначэйскія білеты — а) у капіталістычных краінах — назва неразменных на каштоўныя металы папяровых грошай, якія выпускаюцца ў абарот фінансавымі органамі дзяржавы апрача эмісійных банкаў; б) у СССР — грашовыя знакі вартасцю ў 1, 3 і 5 рублёў, якія выпускаюцца для размену банкаўскіх білетаў (вартасцю ў 10, 25, 50 і 100 рублёў).

Крэдытны білет (уст.) — папяровы грашовы знак.

Латарэйны білет — картка, лісток, якія даюць права на ўдзел у латарэі.

[Фр. billet.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Stéllungnahme

f -, -n выка́званне сваёй ду́мкі [свайго́ пу́нкту по́гляду, сваёй пазі́цыі]

sich (D) séine ~ vórbehalten* — пакі́нуць за сабо́й пра́ва вы́казаць сваю́ ду́мку [свой пункт по́гляду]

seine ~ ábgeben* — вы́казаць сваю́ ду́мку [свой пункт по́гляду, сваё меркава́нне]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)