Verbum

асяро́ддзе, -я, н.

1. Сукупнасць прыродных або сацыяльных умоў, у якіх існуюць якія-н. арганізмы, жывуць і дзейнічаюць людзі.

Сацыяльнае а.

Навакольнае а.

2. Група людзей, звязаных агульнасцю ўмоў існавання, заняткаў і пад.

Рабочае а. сяброў.

3. спец. Рэчывы, целы, якія запаўняюць якую-н. прастору і маюць пэўныя якасці.

Воднае а.

Пажыўнае а.

|| прым. асяро́ддзевы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Асяроддзевыя фактары.

канцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. каго-што. Збіраць, групаваць у адным месцы.

К. вытворчасць.

К. войскі.

2. перан. Звяртаць, накіроўваць на што-н.

К. думкі.

К. увагу.

3. што. Згушчаць, насычаць (спец.).

К. раствор.

4. што. Тое, што і абагачаць (у 2 знач.; спец.).

К. руду.

|| зак. сканцэнтрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 знач.).

|| наз. канцэнтра́цыя, -і, ж.

катапу́льта, -ы, ДМ -льце, мн. -ы, -льт і -льтаў, ж.

1. У старажытнасці: прыстасаванне для кідання на вялікую адлегласць камення, бочак з запаленай смалой і пад., якое прымянялася пры асадзе крэпасцей.

2. Механізм для паскарэння старту самалёта з палубы карабля (спец.).

3. Аўтаматычнае прыстасаванне для выкідвання з самалёта лётчыкаў, касманаўтаў з далейшым спускам на парашуце (спец.).

|| прым. катапу́льтны, -ая, -ае.

шчака́, -і́, ДМ шчацэ́, мн. шчо́кі і (з ліч. 2, 3, 4) шчакі́, шчок, шчака́х, ж.

1. Бакавая частка твару ад скулы да ніжняй сківіцы.

Чырвоныя шчокі.

Пацалаваць у шчаку.

2. Бакавая плоская частка чаго-н. (спец.).

Ш. сякеры.

|| памянш. шчо́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. шчо́чны, -ая, -ае (спец.).

Шчочная мышца.

язычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. гл. язык.

2. Адростак на заднім краі паднябення ў поласці рота.

3. Невялікі адростак ля асновы ліставой пласцінкі ў злакавых і некаторых іншых раслін (спец.).

4. Рухомая, адным канцом прымацаваная пласцінка ў розных прыстасаваннях.

Я. чаравіка.

Я. замка.

Я. музычнага інструмента.

|| прым. язычко́вы, -ая, -ае (да 2—4 знач.; спец.).

Я. музычны інструмент.

го́рка-салёны, -ая, -ае.

1. Горкага і салёнага смаку.

Горка-салёная мікстура.

2. Пра ваду: які ўтрымлівае горкія, галоўным чынам сернакіслыя солі (спец.).

Горка-салёнае возера.

грот², -а, М гро́це, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Ніжні прамы парус на грот-мачце.

○

Грот-мачта — сярэдняя, самая высокая мачта на парусных і вёсельных суднах.

даве́рнік, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Асоба, якая выдала каму-н. даверанасць ад свайго імя.

|| ж. даве́рніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. даве́рніцкі, -ая, -ае.

драгі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

1. Паглыбіць (паглыбляць) дно пры дапамозе драгі.

2. Здабыць (здабываць) што-н. з дапамогай драгі.

дысіміля́цыя, -і, ж. (спец.).

1. Распадабненне двух блізкіх па гучанні гукаў.

2. Распад складаных арганічных рэчываў у працэсе жыццядзейнасці арганізма.

|| прым. дысіміляты́ўны, -ая, -ае.

Дысімілятыўнае аканне.